Mια πραγματικά πανέμορφη μουσικοχορευτική εκδήλωση, με “άρωμα” Νάξου, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 16 Ιουνίου, στην Αθήνα…
«Μεσοπέλαγα αρμενίζω…» ήταν ο τίτλος και διοργανώθηκε από τον Πολιτιστικό και Αθλητικό Οργανισμό «Δημήτριος Βικέλας» του Δήμου Κηφισιάς και τον Καλλιτεχνικό και Πολιτιστικό Σύλλογο «Τροβαδούροι Κηφισιάς», υπό την αιγίδα του προέδρου Πολιτισμού & Αθλητισμού του Δήμου Κηφισιάς Σταύρου Ζαπάντη.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο αίθριο του δημαρχείου Κηφισιάς με την παρουσία του δημάρχου Γιώργου Θωμάκου αλλά και πλήθος κόσμου.
Κεντρικό θέμα της εκδήλωσης ήταν ηαναπαράσταση των δρώμενων του παραδοσιακού Ναξιώτικου γάμου…
Από την εκδήλωση δεν έλειπαν τα παραδοσιακά τραγούδια, που ερμήνευσαν η Αγγελική και η Στέλλα Κονιτοπούλου συνοδευόμενες από την Παιδική Χορωδία των «Μικρών Τροβαδούρων» υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Στάθη Ουλκέρογλου, αλλά και τα χορευτικά του Συλλόγου Κινιδαριωτών Νάξου «Ο Άγιος Γεώργιος»… Όλοι διασκέδασαν και χόρεψαν με την ψυχή τους!
{youtube}IWkkMnVdLvg{/youtube}
{youtube}mSI_6n5jP_E{/youtube}
Παραδοσιακός Ναξιώτικος γάμος
Ο γάμος στη Νάξο είναι ένας παραδοσιακός θεσμός, μία μεγάλη γιορτή στην οποία όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Ακόμη και για όσους έρχονται για πρώτη φορά στο νησί, και ειδικά στον Κινίδαρο, η πρόσκληση είναι ανοιχτή. Η γιορτή κρατά σχεδόν μία βδομάδα και κλιμακώνεται μέσα από σειρά εθίμων. Οι καλεσμένοι είθισται να ενημερώνονται για τον γάμο από τον Παπά στην κυριακάτικη λειτουργία, μία εβδομάδα πριν την τέλεση του ιερού Μυστηρίου, ενώ οι προετοιμασίες ξεκινούν επίσημα την Τετάρτη, με τα «ξεροτήγανα». Αλεύρι, μέλι και σουσάμι, τα υλικά που μεταξύ άλλων χρησιμοποιούνται σε αυτά, συστατικά στοιχεία και για τα κεράσματα που προσφέρονταν στους γάμους στην Αρχαία Ελλάδα, καθώς, όπως υποστηρίζεται, συμβολίζουν την αφθονία και τη γονιμότητα. Οι γυναίκες του χωριού τα φτιάχνουν σε μεγάλες ποσότητες, με σκοπό να προσφερθούν ως κέρασμα στους καλεσμένους καθ’όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Ακολουθεί το στρώσιμο του νυφικού κρεβατιού. Αυτό πραγματοποιείται την Πέμπτη, στο σπίτι της νύφης.
Οι καλεσμένοι συγκεντρώνονται γύρω από το κρεβάτι, το οποίο στρώνουν τα ανύπαντρα κορίτσια και ξεστρώνει ο γαμπρός. Μάλιστα, το έθιμο θέλει τον γαμπρό να ξεστρώνει το νυφικό κρεβάτι τρεις φορές. Μόλις τελειώσει αυτή η διαδικασία, οι συγγενείς ρίχνουν πάνω στο κρεβάτι ρύζι – για να στεριώσει ο γάμος – ροδοπέταλα, κουφέτα και χρήματα. Στο τέλος, βάζουν επάνω ένα μωρό για να φέρει τη γονιμότητα στο ζευγάρι. Το στρώσιμο του κρεβατιού συνοδεύεται από τις χαρακτηριστικές τουφεκιές, που ρίχνουν οι πιο “τολμηροί” από τους παρευρισκόμενους στον αέρα.
Η Παρασκευή και το Σάββατο αφιερώνονται στο φαγητό, με το σφάξιμο των «καλεστών» (ζα και πρόβατα), τα οποία προσφέρονται ως δώρα για τον γάμο από τους βοσκούς του χωριού και το τραπέζι των συγγενών στο σπίτι της νύφης, πριν τη μεγάλη ημέρα. Η ημέρα του γάμου ξεκινά νωρίς το πρωί με την προετοιμασία του παραδοσιακού φαγητού στα «μαντροκάζανα», κρέας κοκκινιστό με μακαρόνια. Προς το μεσημέρι αρχίζουν οι ετοιμασίες γαμπρού και νύφης στα πατρικά τους σπίτια, με τη ρακή και τα ξεροτήγανα να προσφέρονται σε αφθονία στους καλεσμένους. Τα κοπέλια του χωριού ντύνουν τον γαμπρό και οι ελεύθερες κοπέλες τη νύφη και σε κάθε στάδιο της διαδικασίας αυτής «πέφτουν» συμβολικές τουφεκιές. Έπειτα, οι κουμπάροι, μαζί με τα βιολιά, πηγαίνουν στο σπίτι του γαμπρού και από εκεί, συνοδεία συγγενών και φίλων, αναχωρούν για το σπίτι της νύφης.
Υπό τη μουσική υπόκρουση του σκοπού του γάμου, ο γαμπρός παίρνει τη νύφη και κατευθύνονται μαζί με την «πομπή» στην εκκλησία. Μόλις ολοκληρωθεί το Μυστήριο, το ζευγάρι πηγαίνει στην πλάτσα του χωριού, μαζί με τους μουσικούς. Εκεί τους περιμένει ο κόσμος για έναν σύντομο χορό, το «(γ)υράκι». Τα βιολιά παίζουν το Πολίτικο συρτό και ο κουμπάρος χορεύει τη νύφη, με τον γαμπρό να ακολουθεί. Μετά το γυράκι, ξεκινά το επίσημο γλέντι του γάμου που κρατάει ως το πρωί. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια για το γλέντι του γάμου είναι ότι στους χορούς υπάρχει προτεραιότητα. Ο πρώτος χορός είναι αφιερωμένος στους στενούς συγγενείς και στη συνέχεια, όποιος άλλος θέλει να χορέψει τη νύφη, περιμένει τη σειρά του. Μετά το γλέντι, οι νεόνυμφοι πηγαίνουν για ξεκούραση στο νέο τους σπίτι, για να τους ξυπνήσουν μερικές ώρες αργότερα συγγενείς και φίλοι, μαζί με τα βιολιά, στην «πατινάδα». Έξω από τα κλειστά πορτοπαράθυρα του ζευγαριού, οι παρευρισκόμενοι σκαρώνουν αυτοσχέδια στιχάκια που αναφέρονται στο ζευγάρι και τη νέα του ζωή.
Αφού ξυπνούσαν το νέο ζευγάρι με το τραγούδι, οι πόρτες του σπιτιού άνοιγαν και ακολουθούσαν ευχές και κέρασμα με ξεροτήγανα και ρακή. Έπειτα ακολουθεί φαγοπότι και γλέντι για όλο το χωριό Όλα αυτά τα σπουδαία έθιμα, που τηρούνται μέχρι τις μέρες μας, συνθέτουν τη μοναδική εμπειρία του παραδοσιακού γάμου.
video+φώτος: Γιάννης Πρεβενιός
Πληροφορίες: koronida.blogspot
