Τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετώπισαν τις προκλήσεις που επέφερε η πανδημία στην ψυχική και συναισθηματική ευεξία των νέων αναλύει μια νέα έκθεση της Ε.Ε. ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, καθώς η πανδημία του Covid-19 είχε πρωτοφανή αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των νέων.
Η έρευνα αποτελεί μέρος των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας και τη μείωση του στίγματος λόγω ζητημάτων ψυχικής υγείας.
Οι ευρωπαϊκές χώρες υιοθέτησαν μια προληπτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά στην ψυχική υγεία των νέων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ένα από τα συνηθέστερα μέτρα που ελήφθησαν ήταν η ενίσχυση της ψυχολογικής υποστήριξης στα σχολεία, τόσο μέσω της αύξησης του αριθμού των ψυχολόγων και των συμβούλων που είναι διαθέσιμοι για τους μαθητές όσο και μέσω της επιμόρφωσης του προσωπικού των σχολείων για να μπορούν να αναγνωρίζουν τα σημάδια ψυχικής αναστάτωσης και να την αντιμετωπίζουν.
Η Mariya Gabriel, επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, δήλωσε: «Όλοι μας τρέφουμε βαθύ ενδιαφέρον για τη συναισθηματική ευεξία των νέων μας. Μετά από μια πανδημία, και ενώ ο πόλεμος μαίνεται στα ευρωπαϊκά εδάφη, αυτή η έκθεση για την ψυχική υγεία των νέων έρχεται τη σωστή στιγμή. Με μεγάλη μου χαρά διαπιστώνω ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ αντιμετωπίζουν την πρόκληση αυτή με σοβαρότητα και έχουν θεσπίσει μέτρα για την υποστήριξη των νέων, ιδίως στο σχολείο. Αυτές οι προσπάθειες χρειάζεται να συνεχιστούν ούτως ώστε να συμβάλλουν στην ευημερία των νέων, τώρα και τα επόμενα χρόνια, και η Επιτροπή θα είναι πάντα εδώ για να παρέχει υποστήριξη.»
Στην Ελλάδα, το ζήτημα της ψυχικής υγείας των νέων, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίαςCOVID-19, βρίσκεται στο επίκεντρο δράσεων και πολιτικών που στοχεύουν στην προστασία όχι μόνο των εφήβων και των νέων, αλλά και των μικρότερων ηλικιών, καθώς η ΕΛΣΤΑΤ (2021) δίνει στοιχεία για 15,2% των παιδιών της ηλικίας 5-14 να εμφανίζουν άγχος, νευρικότητα ή ανησυχία τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες το φαινόμενο αυτό γίνεται ακόμα πιο συχνό, με το 38,9% των νέων 17-24 και το 25% των νέων 25-39 να δηλώνουν ότι η κακή ψυχική υγεία είναι το πρόβλημα που τους ανησυχεί περισσότερο (διαΝΕΟσις, 2022). Το 5,6% των Ελλήνων άνω των 15 ετών δηλώνει ότι έχει αγχώδεις διαταραχές (ΕΛΣΤΑΤ, 2020).
Στην Ελλάδα, υπάρχουν εξειδικευμένες Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε όλη τη χώρα που απευθύνονται συγκεκριμένα σε παιδιά και εφήβους, όπως για παράδειγμα τα Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, τα Ψυχιατρικά Τμήματα Παιδιών και Εφήβων σε Νομαρχιακά και Περιφερειακά νοσοκομεία, οι ψυχιατρικές κλινικές παιδιών και εφήβων και τα παιδοψυχιατρικά νοσοκομεία.
Φυσικά οι αντίστοιχες δομές είναι διαθέσιμες και για ενηλίκους, για νέους δηλαδή από 18 ετών και πάνω. Οι δομές αυτές μπορούν να βρεθούν στον ιστοχώρο του Υπουργείου Υγείας και είναι προσβάσιμες σε όλους τους Έλληνες πολίτες.
Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί πλατφόρμα τηλεσυμβουλευτικής για παιδιά και εφήβους, σε συνεργασία με παιδοψυχιατρικές κλινικές και κέντρα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων ενώ είναι διαθέσιμη και η τηλεφωνική γραμμή 10306 που απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, ανήλικους και ενήλικους.
Σημαντικές είναι και οι παρεμβάσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με διορισμό ψυχολόγων στα σχολεία και με εξατομικευμένες ή ομαδικές παρεμβάσεις συμβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης στους μαθητές.
Παράλληλα με τις προσπάθειες των κρατών μελών όπως η Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κήρυξε το 2022 Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας σε αναγνώριση των θυσιών που έκαναν οι νέοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Μια έρευνα στο πλαίσιο του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου τον Μάιο του 2022 δείχνει ότι οι νέοι σε 16 από τα 27 κράτη μέλη θεωρούν ότι η σημαντικότερη προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας είναι η βελτίωση της ψυχικής και της σωματικής υγείας και ευεξίας των νέων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενθαρρύνει τους νέους να συμβάλουν στη διαμόρφωση της ΕΕ ως μελλοντικοί ηγέτες της Ευρώπης. Μέσω μιας ειδικής ψηφιακής Φωνητικής Πλατφόρμας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακούει τι έχουν να πουν οι νέοι και τους ζητά να μοιραστούν τις απόψεις, τις ανησυχίες και τις ιδέες τους. Βάσει όλων των απόψεων που έχουν καταγραφεί στην κατηγορία «Υγεία, ευεξία και αθλητισμός», ο ένας στους τρεις νέους χρησιμοποιεί την πλατφόρμα προκειμένου να απευθύνει έκκληση για αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά στην ψυχική υγεία και οικονομικά προσιτή πρόσβαση στους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας.
