Τα απεραθίτικα, κυρίως, στιχουργήματα κατά την Κατοχή ήταν μια ιδιότυπη μορφή αντίστασης του λαού στις οδύνες της σκλαβιάς, μέσω της κοφτερής λογοτεχνικής και άυλης ξιφολόγχης. Ήταν ψυχολογικό βάλσαμο, ενθάρρυνση της συλλογικής και ατομικής αυτοπεποίθησης και ελπίδας, τόνωση του αγωνιστικού ηθικού και σθένους. Μερικά από αυτά τα απεραθίτικα πολεμικά τραγούδια σύναξε σε ομότιτλο βιβλίο μεταπολεμικά ο ταλαντούχος και πολυσχιδής πνευματικός άνθρωπος της Νάξου Νίκος Β. Σφυρόερας.
Το ιστορικό Ναξιακόν Μέλλον αποτέλεσε τον πρόδομο, το πρόδρομο στάδιο δημοσίευσης αυτών των πολεμικών, αντιστασιακών θα έλεγα, στιχουργημάτων, με τη χαρακτηριστική και εύγλωττη ρουμπρίκα «Σπαθί και λύρα». Τραγούδια της σκλαβιάς, της πείνας και της λευτεριάς τα ονομάζει ο Σφυρόερας. Ο ίδιος ο ανθολόγος, αλλά πιστεύω και δημιουργός ή συνδημιουργός ή επιμελητής πολλών ή μερικών εξ αυτών, ως λαμπρός μάστορας του στίχου, γράφει για το «πολεμικό απεραθίτικο τραγούδι» στην παραπάνω εφημερίδα της 14 Ιουλίου 1945: «…μέσα στη σκλαβιά τής πατρίδας και του χωριού μας είναι ένας θρήνος που ξεσπά από τις πληγωμένες ψυχές κι οι στίχοι του μάς λένε για την πατρίδα μας “τι ήταν, τι θέλει, τι της πρέπει”. Δεν βρίσκει πλούσια και φανταχτερά χρώματα για να νιώσει ο Απεραθίτης κι η Απεραθίτισσα τον πόνο που δοκιμάζει η ψυχή τους και το μαρτύριο που ζουν οι “ελεύθεροι πολιορκημένοι” της Ελλάδας του 41-44. Με τ’ απλά, με τα καθημερινά λόγια της κουβέντας τους και του χωριού τους είτε βγαλμένα σε δεκαπεντασύλλαβους στίχους, είτε στα στενά μέτρα των “κοτσακιών” , κλαίνε τη συμφορά τους και την πείνα τους, τραγουδάνε τις κρυφές ελπίδες της καρδιάς τους…».
Εδώ, θα κάνω μια παρένθεση για να τιμήσω την εφημερίδα που φιλοξένησε αυτά τα στιχουργήματα. Το Ναξιακόν Μέλλον στην εξηντάχρονη μεστή ζωή του, τη νηπιακή ως Παροναξιακόν Μέλλον, είχε πολύτιμη προσφορά στη ναξιακή κοινωνία και τις παροικιακές ναξιακές κοινότητες. Τα τέσσερα χρόνια της Κατοχής ανέστειλε την έκδοσή του. Στις 10 Οκτωβρίου 1940, λίγες μέρες πριν ηχήσουν οι πολεμικές σειρήνες, εκδόθηκε το προπολεμικό φύλλο 75 και επανεκδόθηκε η εφημερίδα για βραχύ χρονικό διάστημα στις 10 Ιανουαρίου (αρ. 76), 15 Φεβρουαρίου (αρ. 77) και 5 Απριλίου (αρ. 78) του 1941. Τα δύο τελευταία φύλλα είχαν ως κεφαλίδα, πάνω από τον τίτλο, τη λέξη «ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ», σαν να είχε κηρύξει και το ίδιο τον πόλεμο με τον εχθρό ή να μονοπωλούσε, όπως ήταν φυσικό, ο πόλεμος τις στήλες του.
Έκτοτε εσίγησε η έντυπη φωνή του. Ανέστειλε την έκδοσή του μέχρι τις 15 Μαΐου 1945, όπως έκαναν, εξάλλου, πολλές εφημερίδες, λόγω των αποτρεπτικών συνθηκών και του φάσγανου της λογοκρισίας, που αποτελεί τη φυλακή της ελευθεροτυπίας (βλ. π.χ. την εβδομαδιαία εφημερίδα της Σύρου Θάρρος, που ανέστειλε την έκδοσή της από τις 25 Οκτωβρίου 1940 μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1946). Για το Ναξιακόν Μέλλον, που εκδιδόταν στην Αθήνα, συνέτρεχαν και ιδιαίτεροι λόγοι, όπως επίσης και ότι η Νάξος κατελήφθη από τους Ιταλούς στις 5 Μαΐου 1941 και η τροφοδότηση της ειδησεογραφίας ήταν ανύπαρκτη.
Δεν ήταν δυνατόν να λείπουν από την ποιητική φαρέτρα του Σφυρόερα και τα πολεμικά γράμματα των εμμέτρως αλληλογραφούντων, για την περίπτωσή μας του Δημητραρά από το Μέτωπο και της Μαριετώς απ’ το χωριό. Ένας ποιητικός διάλογος, σαν αντικρυστός χορός στίχων, που εκφράζει και διαζωγραφίζει τις συνθήκες στο Μέτωπο και στα μετόπισθεν. Απολαύστε τον από το φύλλο της 15 Φεβρουαρίου 1941 του ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ Ναξιακού Μέλλοντος:
Επιχώριος
Ακολουθήστε το naxostimes.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
