*Του Ματθαίου Χατζηπέτρου
ΣΥΡΙΖΑ και εκπαίδευση – Χρήσιμα συμπεράσματα
Το 2015 η κυβέρνηση παρέλαβε:
• Συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων (Καταργήθηκαν τα Δημοτικά σχολεία των Εγγαρών, Γαλανάδου κ.ά)
• Κατάργηση της ιδιαίτερα δημοφιλούς ειδικότητας του Τομέα Υγείας – Πρόνοιας- Ευεξίας που περιλαμβάνει τις ειδικότητες : «Βοηθός Νοσηλευτή», «Βοηθός Ιατρικών-Βιολογικών Εργαστηρίων», «Βοηθός Βρεφονηπιοκόμων», «Βοηθός Φυσικοθεραπευτή», «Βοηθός Οδοντοτεχνίτη», «Βοηθός Ακτινολογικών Εργαστηρίων», «Βοηθός Φαρμακείου», «Αισθητικής Τέχνης», «Κομμωτικής Τέχνης», από τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ). Οι συνέπειες της κατάργησης αυτής ήταν σημαντικές και οδήγησαν:
1. Στην απόλυση 2500 μονίμων εκπαιδευτικών από τα ΕΠΑΛ της Ελλάδας. Μέσα σε μια καλοκαιρινή νύχτα 2500 άνθρωποι έμειναν χωρίς δουλειά.
2. Οι μαθητές που ήδη είχαν ολοκληρώσει το 1ο έτος σπουδών τους στον Τομέα Υγείας Πρόνοιας κι Ευεξίας έμειναν μετέωροι, χωρίς να μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους.
3. Οι νέοι που επιθυμούσαν να επιλέξουν αυτήν την ειδικότητα, δεν είχαν πλέον την δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές στο δημόσιο σχολείο και οδηγήθηκαν ουσιαστικά στο δρόμο των ιδιωτικών επαγγελματικών σχολών.
• Τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) ήταν υποβαθμισμένα. Συνήθως επέλεγαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα ΕΠΑΛ οι μαθητές που αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στο Γενικό Λύκειο (ΓΕΛ)
• Οι μαθητές των Λυκείων, μέχρι τότε, ήταν εγκλωβισμένοι σ’ ένα σύστημα εξετάσεων κατά το οποίο οι μαθητές από την Α’ τάξη εξετάζονταν σε όλα τα μαθήματα (14 περίπου) με κλήρωση από θέματα που υπήρχαν σε πανελλήνιες τράπεζες θεμάτων. Ήταν ένα σύστημα ψυχοφθόρο και δαπανηρό που έστρεφε τους μαθητές στα φροντιστήρια σχεδόν σε όλα τα μαθήματα.
Επίσης
• Υπήρχε το σύστημα των τριών τριμήνων κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους στα Γυμνάσια. Ήταν ένα σύστημα που εστίαζε στις γραπτές εξετάσεις σε όλα σχεδόν τα μαθήματα κατά τη διάρκεια των τριμήνων και στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Οι μαθητές που αποτύχαιναν υποχρεώνονταν κατά την περίοδο του καλοκαιριού να κάνουν φροντιστήρια, για να συμμετέχουν με επιτυχία στις επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου.
• Υπήρχαν ελλείψεις σε βιβλία ακόμη και σε μαθήματα κατεύθυνσης. Το 2010 στην τότε κατάληψη του ΓΕΛ Νάξου, μήνα Μάρτιο, ένα από τα αιτήματα των μαθητών ήταν η έλλειψη βιβλίων στην θεωρητική κατεύθυνση. Μέχρι το 2014 συχνά ξεκινούσε η σχολική χρονιά με μοίρασμα φωτοτυπιών, ελλείψει των σχολικών εγχειριδίων.
• Μέχρι το 2014 υπήρχαν πολλά εκπαιδευτικά κενά στις σχολικές μονάδες, σε πολλές ειδικότητες ακόμη και σε βασικές, που έμεναν ακάλυπτα ακόμη και μέχρι την περίοδο του Πάσχα.
• Το σχολικό έτος 2013-2014 θεσμοθετήθηκε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Η αξιολόγηση αυτή είχε τιμωρητικό χαρακτήρα, αφού με τα ποσοστά της αρνητικής αξιολόγησης που επέβαλε, στόχευε στην διαθεσιμότητα και κατ’ επέκταση στην απόλυση εκπαιδευτικού προσωπικού. Αυτό επιπλέον οδήγησε σε αναστάτωση την εκπαιδευτική κοινότητα στην οποία κυριάρχησε ο φόβος και η ανασφάλεια της επόμενης ημέρας.
• Οι βαθμίδες Εκπαίδευσης Ειδικής Αγωγής ήταν υποστελεχωμένες. Τμήματα Ένταξης των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υπήρχαν μόνο σε δύο Δημοτικά και στο 1ο Γυμνάσιο στη Νάξο. Τα τμήματα αυτά λειτουργούσαν πρόχειρα με διάθεση των ήδη υπηρετούντων εκπαιδευτικών σε αυτά.
• Τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) ήταν υποστελεχωμένα, με αποτέλεσμα οι αιτήσεις για διάγνωση μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να χρειάζεται ακόμη και τρία χρόνια προκειμένου να εξεταστούν.
Μέσα σε τέσσερα δύσκολα χρόνια επιτροπείας κατάφερε και πραγματοποίησε:
• Διατηρήθηκαν όλες οι σχολικές μονάδες της Νάξου ακόμα και μικρές και άνοιξαν νέες σε άλλα νησιά των Κυκλάδων.
• Μπήκαν οι ειδικότητες ακόμα και στα μικρά σχολεία (Ξένες Γλώσσες, Πληροφορική, Γυμναστική, Καλλιτεχνικά κ.ά.)
• Ενισχύθηκε το Ολοήμερο Σχολείο και μπήκε η παράλληλη στήριξη παντού.
• Καθιερώθηκε η δίχρονη προσχολική εκπαίδευση.
• Επανιδρύθηκε ο τομέας Υγείας – Πρόνοιας- Ευεξίας στα ΕΠΑΛ και επαναπροσλήφθηκαν οι 2500 απολυμένοι εκπαιδευτικοί. Δόθηκε ξανά η δυνατότητα οι νέοι να επιλέγουν τα επαγγέλματα αυτού του τομέα μέσα στο δημόσιο σχολείο.
• Επιπλέον τα ΕΠΑΛ αναβαθμίστηκαν σημαντικά:
1. Καθιερώθηκε ο θεσμός της «Μαθητείας» κατά τον οποίο μετά το τέλος των σπουδών τους στο ΕΠΑΛ έχουν τη δυνατότητα στην ίδια δομή να οδηγηθούν στην απόκτηση πτυχίου ανωτέρου επιπέδου ισοδύναμου με αυτό του ΙΕΚ. Κατά τη διάρκεια του εννεάμηνου αυτού θεσμού, οι μαθητές φοιτούν μία ημέρα την εβδομάδα στο σχολείο και τις τέσσερις εργάζονται επί μισθώσει σε εργασιακούς χώρους που αφορούν επαγγέλματα της ειδικότητάς τους.
2. Μεγάλωσε η δυνατότητα εισαγωγής από τα ΕΠΑΛ στα ΑΕΙ αφού ο αριθμός των εισακτέων αυξήθηκε από το 1% στα 5%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι επιτυχίες εισαγωγής των αποφοίτων των ΕΠΑΛ στα ΑΕΙ και επιπλέον να αυξηθούν οι εγγραφές στα ΕΠΑΛ.
3. Με το θεσμό «Για μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ» τοποθετήθηκε ένας μόνιμος ψυχολόγος σε κάθε ΕΠΑΛ της Ελλάδας. Επιπλέον στα μαθηματικά και στα φιλολογικά μαθήματα, η διδασκαλία ενισχύθηκε από έναν επιπλέον φιλόλογο κι ένα μαθηματικό.
4. Το ΕΠΑΛ Νάξου λειτουργεί άρτια και οργανωμένα χωρίς κενά, κυρίως με μόνιμους εκπαιδευτικούς.
Κι ακόμα:
• Καταργήθηκαν οι εξετάσεις στα ΓΕΛ με κλήρωση από την τράπεζα θεμάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανακούφιση των μαθητών αφενός λόγω της ψυχολογικής αποφόρτισης κι αφετέρου λόγω της οικονομικής ανάσας που επιτεύχθηκε με την μείωση των φροντιστηρίων.
• Στα Γυμνάσια καθιερώθηκαν τα δύο τετράμηνα όπως και στα Λύκεια με αποτέλεσμα να μειωθούν τα διαγωνίσματα κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Τα μαθήματα που εξετάζονται γραπτά οι μαθητές στο τέλος της χρονιάς είναι μόνο πέντε και συγκεκριμένα τα μαθηματικά, η ιστορία, η γλώσσα τα κείμενα και η φυσική. Για τους μαθητές που αποτυγχάνουν με το νέο σύστημα και παραπέμπονται για επανεξέταση καθιερώθηκε η Υποστηρικτική Διδασκαλία από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου το 2ο δεκαήμερο του Ιουνίου. Οι επαναληπτικές εξετάσεις διεξάγονται πλέον στο τέλος του Ιούνη αντί του Σεπτέμβρη κι έτσι οι μαθητές απαλλάσσονται από το άγχος των εξετάσεων και των φροντιστηρίων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
• Στα Γυμνάσια καθιερώθηκε η «Θεματική Εβδομάδα» κατά την οποία οι μαθητές στο σχολείο ενημερώνονται βιωματικά για θέματα που άπτονται των ενοτήτων: Δημοκρατική Συνύπαρξη και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διατροφή και ποιότητα Ζωής, Έμφυλες ταυτότητες, Πρόληψη εθισμού και εξαρτήσεων, Οδική Ασφάλεια & Κυκλοφοριακή Αγωγή.
• Η Ενισχυτική διδασκαλία στα Γυμνάσια ,μετά το πέρας του διδακτικού ωραρίου, έγινε θεσμός. Η διδασκαλία αυτή στελεχώθηκε από επιπλέον εκπαιδευτικούς που προσλήφθηκαν έγκαιρα να καλύψουν τις ώρες διδασκαλίας.
• Τα σχολικά εγχειρίδια πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έρχονται στα σχολεία από το καλοκαίρι και διανέμονται στους μαθητές με την έναρξη των μαθημάτων τους.
• Παρόλο που δεν έχουν γίνει, εξαιτίας των μνημονίων, μόνιμοι διορισμοί τα τελευταία χρόνια, οι αποσπάσεις και διαθέσεις των υπηρετούντων εκπαιδευτικών γίνονται έγκαιρα και τα υπάρχοντα κενά σε εκπαιδευτικό προσωπικό καλύπτονται άμεσα εντός του μήνα Σεπτέμβρη.
Επίσης
• Καταργήθηκε η τιμωρητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και καθιερώνεται σύστημα αξιολόγησης της σχολικής μονάδας. Μελετάται σύστημα αξιολόγησης που στοχεύει στην αποδοτικότερη και πιο αποτελεσματική συμβολή των εκπαιδευτικών στη μαθησιακή διαδικασία. Ο φόβος και η ανασφάλεια είναι πλέον παρελθόν στην εκπαιδευτική κοινότητα. Ο Διευθυντής δεν είναι πλέον τιμωρός, ο σύλλογος διδασκόντων αναβαθμίζεται.
• Ιδρύθηκαν νέα τμήματα ένταξης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα στη Νάξο ιδρύθηκαν τμήματα ένταξης σε όλα τα Δημοτικά σχολεία της Χώρα και στο 2ο Γυμνάσιο Νάξου. Αναμένονται από φέτος και νέα τμήματα ένταξης στα υπόλοιπα Δημοτικά και Γυμνάσια του νησιού. Τα τμήματα Ένταξης στελεχώθηκαν από το μήνα Σεπτέμβριο με ειδικευμένους εκπαιδευτικούς . Για την υποστήριξη των τμημάτων Ένταξης δημιουργήθηκε η Επιτροπή Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Ε.Δ.Ε.Α.Υ.) η οποία είναι αρμόδια για την εκπαιδευτική αξιολόγηση και υποστήριξη των μαθητών και της σχολικής κοινότητας. Η επιτροπή στελεχώνεται με ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό.
• Καταργήθηκαν τα ΚΕΔΔΥ και στη θέση τους δημιουργήθηκαν τα αναβαθμισμένα (ΚΕΣΥ) Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης, πού πλέον στο έργο τους ενσωματώνονται ευρύτερες λειτουργίες υποστήριξης των σχολικών μονάδων, των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονέων, καθώς και η ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου. Στις Κυκλάδες δημιουργήθηκαν δύο τέτοιες δομές με έδρες τη Σύρο και τη Νάξο.
• Ο θεσμός των δημοσίων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) αναβαθμίστηκε. Στη Νάξο αυξήθηκαν αισθητά οι ειδικότητες και οι συμμετοχές των καταρτιζομένων.
• Στα σχολεία διορίζονται έγκαιρα αναπληρωτές εκπαιδευτικοί απ’ όλη την Ελλάδα. Το κόστος της μετακίνησης τους ανακουφίστηκε αφού εντάχθηκαν μαζί με τους μόνιμους κατοίκους των νησιών στο Μεταφορικό Ισοδύναμο με το οποίο τους πιστώνεται επιστροφή μεγάλου μέρους του κόστους μετακίνησης με ακτοπλοϊκό ή αεροπορικό μέσο.
• Αποφασίστηκε και δημιουργήθηκε στη Σύρο η έδρα της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
• Καθιερώθηκαν οι μετεγγραφές αδελφών φοιτητών στα ΑΕΙ (παράλληλα με τις μετεγγραφές με βάση τα κοινωνικοοικονομικά και άλλα κριτήρια), προκειμένου να σπουδάζουν στην ίδια πόλη αδέλφια που το κατά κεφαλήν οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 12500 ευρώ. Το ευεργετικό αυτό μέτρο είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες μικρομεσαίες οικογένειες να μην διατηρούν και συντηρούν 3 και 4 ίσως νοικοκυριά ανά την Ελλάδα.
Έχουν αποφασιστεί και θα υλοποιηθούν:
• 4500 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στην Ειδική Αγωγή από το επόμενο σχολικό έτος 2019-20.
• Προσλήψεις 10500 εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων για την κάλυψη των αναγκών στα σχολεία της χώρας για το σχολικό έτος 2020-21. Δηλαδή συνολικές προσλήψεις μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού μετά από πολλά χρόνια που ανέρχονται στις 15000 (μέσω ΑΣΕΠ).
• Με το νέο σύστημα οι μαθητές της Γ’ Λυκείου από το σχολικό έτος 2019-20 θα διδάσκονται στο σχολείο για τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, 27 από τις 32 ώρες του ωρολογίου προγράμματος εβδομαδιαίως. Αυτό σημαίνει ότι ο όλος ο όγκος των μαθημάτων που εξετάζονται για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ, θα γίνεται αναλυτικά στο σχολείο. Συνέπεια αυτής της μεταρρύθμισης θα είναι η σταδιακή μείωση των φροντιστηριακών μαθημάτων, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικού χρόνου για τους μαθητές και την οικονομική ανακούφιση των φτωχών και μεσαίων λαϊκών οικογενειών.
• Επίσης καθιερώνεται η ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ (χωρίς τη συμμετοχή στη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων) για Σχολές που η ζήτησή τους είναι μικρότερη από τον αριθμό των εισακτέων που έχουν ανακοινώσει, μέσα από μια προκαταρκτική δήλωση στο Μηχανογραφικό από το προηγούμενο έτος.
Τι σχεδιάζεται και διεκδικείται για το επόμενο διάστημα:
¥ Η δημιουργία εκπαιδευτικών δομών για ενήλικες και ανήλικους εργαζόμενους και συγκεκριμένα Εσπερινό Γενικό Λύκειο με έδρα τη Χώρα Νάξου και Εσπερινό ΕΠΑΛ με έδρα το Φιλώτι. Είναι ένα ώριμο αίτημα που ίσως θα είχε από τώρα υλοποιηθεί, εάν δεν προέκυπτε η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες και τα πάγωμα όλων των υπηρεσιακών αλλαγών.
¥ Η διεκδίκηση για τη δημιουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) στη Νάξο, με συνέπεια την περαιτέρω ανάδειξη της πλούσιας περιβαλλοντικής ιδιομορφίας του νησιού, αλλά και της μοναδικής πολιτιστικής της κληρονομιάς. Η σημαντική κομβική γεωγραφική της θέση, σε συνδυασμό με τη δημιουργία του συγκεκριμένου Κέντρου, συνηγορεί στην εκτόξευση της περιβαλλοντικής, πολιτιστικής, εκπαιδευτικής, τουριστικής και οικονομικής της ανάπτυξης.
¥ Η κατασκευή καινούργιου σχολικού κτηριακού συγκροτήματος για την κάλυψη των αναγκών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στην ευρύτερη περιοχή της πόλης της Νάξου.
¥ Τέλος, εκτός από την εφαρμογή του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου και για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, σχεδιάζεται η επιδότηση ενοικίου, προκειμένου να διευκολυνθεί περαιτέρω η διαβίωσή τους και να μην αποτελεί εμπόδιο η ακριβή διαμονή για την αποδοχή των διορισμών τους στα τουριστικά νησιά, έως ότου εξαλειφθεί πλήρως ο αναχρονιστικός θεσμός των αναπληρωτών και η κάλυψη όλων των αναγκών της εκπαίδευσης από μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό.
Ματθαίος Χατζηπέτρος- Διευθυντής ΓΕ.Λ.Νάξου
και ομάδα εκπαιδευτικών Νάξου.
