Η Νάξος και οι αγροκτηνοτρόφοι της αντιμέτωποι με το κρίσιμο πρόβλημα της λειψυδρίας

Το τεράστιο πρόβλημα λειψυδρίας που αντιμετωπίζει η Νάξος ανέδειξαν, στον «αέρα» της εκπομπής «Action Τώρα» του Action 24, ο Πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, Δημήτρης Καπούνης και ο Ναξιώτης κτηνοτρόφος και Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γαλανάδου, Στέλιος Βαθρακοκοίλης.

«Η Νάξος έχει νερό. Τι νερό θα πιούμε, βέβαια, δεν το ξέρουμε! Πάλι εμφιαλωμένο θα πίνουμε!», τόνισε, χαρακτηριστικά, ο Δ. Καπούνης και πρόσθεσε: «Έχει δημοπρατηθεί, από το 2010, ένα φράγμα, αυτό του Τσικαλαριού, έχει εγκαινιαστεί τέσσερις φορές, αλλά ακόμα δεν έχει πέσει ούτε… τσαπιά για να φτιαχτεί! Ο ταμιευτήρας του θα μάζευε το βρόχινο νερό και το τρεχούμενο (το οποίο τώρα φεύγει, πάει στο λιβάδι και από εκεί στη θάλασσα και χάνεται) και θα μπορούσε να αποθηκεύει πάνω από τρία εκατ. κ.μ. νερό. Έτσι, ακόμα και τρία χρόνια να έκανε να βρέξει στη Νάξο, οι παραγωγοί θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν δίχως πρόβλημα».

«Εδώ και δύο χρόνια, το 2022 και το 2023», τόνισε, με τη σειρά του, ο Σ. Βαθρακοκοίλης, «οι παραγωγοί πατάτας και κηπευτικών της Νάξου δυσανασχετούν με την ποιότητα του νερού. Σε αυτό το διάστημα, επειδή δεν είχαμε σωστό νερό και αναγκαζόμασταν να ποτίζουμε με υφάλμυρο (αγωγιμότητας 6 χιλ. και πάνω), δεν παίρναμε παραγωγή. Αν το νησί μας καλλιεργεί ετησίως γύρω στα 1.500 στρέμματα πατάτας, παίρνουμε πολύ λίγα κιλά. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2023 πολλά κτήματα οργώθηκαν και οι παραγωγοί δεν μπήκαν καν να μαζέψουν το προϊόν, καθώς πότιζαν με αλμυρό νερό αγωγιμότητας 7 χιλ. με αποτέλεσμα πάνω στο κτήμα να υπάρχει καθαρό αλάτι και να μην παίρνουν παραγωγή. Όσο για το φράγμα, που προσπαθούμε από το 2010 να γίνει, τον Νοέμβριο του 2022 είχε επισκεφθεί το νησί μας ο τότε Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (σ.σ. ο Γιώργος Γεωργαντάς) και μας είχε πει ότι έως τον Μάρτιο του 2023 θα μπουν μέσα τα μηχανήματα και η κατασκευή δεν θα σταματήσει καθόλου, υπό την εποπτεία της Περιφέρειας. Δυστυχώς, όμως… μηδέν εις το πηλίκον! Δεν έγινε τίποτα. Οι παραγωγοί καλλιεργούμε τα κτήματά μας φέτος και είμαστε βέβαιοι ότι θα πάνε χαμένα όλα. Δεν θα υπάρχει νερό να τα ποτίζουμε. Το νερό που έχουν μέσα τα πηγάδια μας δεν θα φτάνει από 10 Απριλίου και μετά».

Στην ίδια εκπομπή μίλησε ο Κώστας Λαγουβάρδος, Διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, που υπογράμισε: «Παρακολουθούμε τις βροχοπτώσεις στις Κυκλάδες και όντως διαπιστώνουμε ότι τα τελευταία τρία χρόνια είναι πολύ περιορισμένες, της τάξης του 10, του 20 και του 30% ορισμένες χρονιές. Έχουμε και μία σημαντική πτώση και το πρώτο δίμηνο φέτος, 70-80 χιλιοστά σε όλα τα Κυκλαδονήσια, πολύ χαμηλή επίδοση για αυτούς του μήνες. Γνωρίζοντας ότι σε Κυκλάδες και Κρήτη από Απρίλιο και έπειτα σταματούν οι βροχές, αντιλαμβάνεται κανείς πως εάν χάσουμε τις βροχές του φθινοπώρου και του χειμώνα δεν υπάρχει ελπίδα να αναπληρωθούν αυτές οι βροχοπτώσεις, όπως μπορεί να συμβεί σε άλλες περιοχές στην Ελλάδα. Οι λίγες βροχές είναι απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Θα βρέξει βέβαια τις επόμενες ημέρες στη Νάξο αλλά είναι λίγες οι ποσότητες αυτές, θέλουμε κι άλλες βροχές μέσα στον Μάρτιο».

Κατόπιν, ο Δημήτρης Καπούνης πρόσθεσε: «Έχουμε δύο ταμιευτήρες νερού στη Νάξο. Πριν μία εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι τέτοια εποχή πέρυσι είχαμε 820 χιλ. κ.μ. νερό και φέτος έχουμε 20. Δεν υπάρχει νερό στα φράγματα. Θα χρησιμοποιηθεί η λύση των αφαλατώσεων, αλλά θα είναι για τον κόσμο και τον τουρισμό. Εμείς οι παραγωγοί χρειαζόμαστε νερό για να καλλιεργήσουμε. Υπάρχει ξηρασία. Πρέπει το αρμόδιο Υπουργείο να εξετάσει το ζήτημα μέσω του προγράμματος De Minimis. Δεν υπάρχει καλλιέργεια αυτή τη στιγμή. Οι πατάτες που καλλιεργήσαμε τον Σεπτέμβριο και συγκεντρώσαμε τον Νοέμβριο και τον Ιανουάριο δεν ήταν ούτε 500 τόνοι σε όλο το νησί, ενώ θα έπρεπε να έχουμε 1.500. Καταλαβαίνετε τι ζημιά έπαθαν οι παραγωγοί. Φυτεύουμε τώρα ξανά την πατάτα και καταλαβαίνουμε ότι θα υπάρχει θέμα στην καλλιέργειά της από εδώ και πέρα και όχι μόνο σε αυτό το προϊόν. Υπάρχουν και άλλα οπωροκηπευτικά, το καλαμπόκι, το κριθάρι και βέβαια η κτηνοτροφία».

Σύμφωνα, επίσης, με τον κ. Λαγουβάρδο, «σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας η κατάσταση με τα νερά είναι καλύτερη. Υπάρχει πρόβλημα, εκτός από τις Κυκλάδες και στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη και τώρα κάπως βελτιώθηκαν τα πράγματα στην Κρήτη. Αλλά, τα νησιά κλιματολογικά έχουν περιορισμένη περίοδο βροχοπτώσεων. Συνεπώς, η τρίτη κακή από άποψη βροχοπτώσεων χρονιά, όπως πιθανότατα θα είναι και το 2024, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, γιατί υπάρχει πίεση πολύ μεγάλη από τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Είναι πολύ σημαντικό το πρόβλημα και πρέπει να εξετάσουμε όχι μόνο έργα που πρέπει να γίνουν αλλά και το πώς θα διαχειριζόμαστε αυτό το νερό».

Τέλος, ο Σ. Βαθρακοκοίλης αποκάλυψε πως «εδώ και χρόνια επισημαίνουμε πως έχουμε στη Νάξο έναν ΒΙΟΚΑ που στέλνει δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού στη θάλασσα κάθε χρόνο και κανείς δεν ενδιαφέρεται ώστε η Νάξος να ενταχθεί σε ανάλογο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, ώστε να φτιάξουμε άλλες δύο δεξαμενές και να γυρίζουμε πίσω το νερό για επανάχρησή του στις καλλιέργειές μας».