Η εμπορική ναυτιλία και κυρίως η ποντοπόρος, αποτελεί βασικό πυλώνα στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας ο οποίος δεν επηρεάζεται από την τοπική οικονομική κρίση αλλά ακολουθεί δικούς της κύκλους μεταξύ ανάπτυξης και συρρίκνωσης.
Διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο και μπορεί να συμβάλει πολύ περισσότερο στην απασχόληση και άρα την μείωση της ανεργίας.
Ο Ελληνόκτητος στόλος που υπολογίζεται σε περίπου 4.000+ πλοία, αποτελείται από μονάδες με σημαντικό χαμηλότερο μέσο όρο ηλικίας ανά πλοίο μετά από μία εκτεταμένη ανανέωση τα τελευταία χρόνια.
Αυτήν την περίοδο, με πρόβλεψη μη μεταβολής της κατάστασης ως το β’ εξάμηνο του 2017, υπάρχει μεγάλη πίεση των ναύλων κυρίως στο ξηρό φορτίο και τα containersενώ η αγορά των πετρελαιοφόρων και των αεράδικων κινείται σε πολύ καλά έως και εξαιρετικά επίπεδα.
Ταυτόχρονα μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει μια συνεχόμενη πίεση για θεσμοθέτηση μέτρων που στοχεύουν στην μείωση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Εμπορικής ναυτιλίας προς όφελος άλλων χωρών (Γερμανίας).
Η Ελληνόκτητος ναυτιλία διαχωρίζεται σε πλοία Ελληνικής σημαίας και πλοία που φέρουν άλλες σημαίες (όχι απαραίτητα υποδεέστερες) αλλά σίγουρα πιο ανταγωνιστικές.
Επομένως ένα βασικό θέμα προς οριστική ρύθμιση είναι η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Σημαίας και η οριστική διευθέτηση του καθεστώτος φορολογίας πλοίων με μεγάλο χρονικό ορίζοντα.
Η εμπορική ναυτιλία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει παράγοντα αύξησης της συνολικής απασχόλησης των Ελλήνων που ως λαός παραδοσιακά σε ένα πολύ σημαντικό ποσοστό δούλευε στην θάλασσα.
Αύξηση της απασχόλησης στην ναυτιλία σημαίνει:
*Μείωση της ανεργίας
*Αύξηση καταναλωτικής δαπάνης
*Μικρά έσοδα από την άμεση φορολογία αλλά πολύ μεγαλύτερα από την έμμεση
*Βελτίωση του κλίματος σε τοπικές αγορές
*Στήριξη του ΝΑΤ το οποίο σήμερα πληρώνει 31.500 συντάξεις ενώ οι εν ενεργεία ναυτικοί είναι λιγότεροι από τους συνταξιούχους
Η πρόταση είναι ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της απασχόλησης στον ναυτικό κλάδο στα πλαίσια μιας μεσοπρόθεσμης κοινωνικής συμφωνίας.
Αυτή την περίοδο έχουμε τις εξής παραμέτρους:
α) Στην υπό ξένη σημαία Ελληνόκτητο ναυτιλία απασχολούνται ελάχιστοι Έλληνες. Ακόμη και οι αξιωματικοί γέφυρας και μηχανής, συνήθως δεν είναι Έλληνες. Παρόλα αυτά στα πλαίσια της ελληνικής ανεργίας δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι 1.600 δολάρια ΗΠΑ για ένα ναύτη έως 12.000 δολάρια για ένα αξιωματικό είναι σημαντικά χρήματα ως μηνιαίος μισθός.
Προφανώς είναι χαμηλότερο επίπεδο από τις Ελληνικές συμβάσεις, αλλά με τα σημερινά δεδομένα είναι αξιόλογο εισόδημα.
Εξάλλου οι συνθήκες παρόλες τις δυσκολίες του ναυτικού επαγγέλματος σε καμία περίπτωση δεν έχουν σχέση με τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας του παρελθόντος.
β) Στα υπό Ελληνική σημαία πλοία της εμπορικής ναυτιλίας η υποχρέωση της εταιρίας είναι να υπάρχει ένας μικρός αριθμός ναυτολογημένων Ελλήνων (συνήθως 5), οι οποίοι καλύπτονται από τις κλαδικές τους συμβάσεις. Για τα υπόλοιπα (τα περισσότερα) μέλη του πληρώματος οι εταιρίες έχουν το δικαίωμα να ναυτολογούν μη Έλληνες.
γ) Με ουσιαστικά ελάχιστους πλέον εν ενεργεία Έλληνες ναυτικούς το ΝΑΤ θα βρίσκεται κάθε χρόνο και σε χειρότερη θέση με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την σύνταξη και περίθαλψη των ναυτικών και των οικογενειών τους.
δ) Σήμερα πολλοί εν ενεργεία ναυτικοί δυσκολεύονται να απασχοληθούν κυρίως διότι είναι πολύ δυσάρεστο να αποτελούν μέλος ελάχιστης μειοψηφίας πληρωμάτων που κατά μεγάλη πλειοψηφία είναι αλλοδαποί με διαφορετική κουλτούρα, διαφορετικές διατροφικές συνήθειες και εν γένει διαφορετικό τρόπο ζωής.
ε) Η ναυτική εκπαίδευση είναι υποβαθμισμένη τόσο σε ότι αφορά το διδακτικό επίπεδο όσο και σε ότι αφορά τις υλικοτεχνικές υποδομές.
Τόσο τα επαγγελματικά ναυτικά λύκεια ως και οι ΑΕΝ συντηρούνται εν πολλοίς από την Ένωση Εφοπλιστών. Μεγάλο πρόβλημα επίσης είναι η σχεδόν μονοδιάστατη παραγωγή μελλοντικών αξιωματικών γέφυρας και μηχανής, ενώ αγνοούνται άλλες ειδικότητες όπως π.χ. ηλεκτρονικοί, ψυκτικοί, χειριστές ειδικών μηχανημάτων, ειδικοί στα αέρια κλπ.
Η πρόταση:
Προτείνεται μια μεγάλη κοινωνική συμφωνία με εμπλεκόμενους το κράτος, την πλοιοκτησία και τα συνδικάτα.
Το κράτος θα πρέπει να αναβαθμίσει τις συνθήκες και τον πλουραλισμό της ναυτικής εκπαίδευσης. Επίσης θα πρέπει να φροντίσει για την σωστή ενημέρωση σε ότι αφορά τα ναυτικά επαγγέλματα, κυρίως μέσω προγραμμάτων επαγγελματικού προσανατολισμού.
Τα συνδικάτα θα πρέπει να αποδεχθούν ότι για ένα κρίσιμο προαποφασισμένο χρονικό διάστημα, οι συμβάσεις (συμπεριλαμβανομένων και των εισφορών) θα προσαρμοσθούν στα επίπεδα της διεθνούς αγοράς.
Η πλοιοκτησία θα πρέπει να απορροφά το σύνολο των ενδιαφερομένων να απασχοληθούν καταβάλλοντας προσπάθεια για δημιουργία κατά το δυνατόν ομοιογενών πληρωμάτων.
Εάν επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα υπάρχουν μια σειρά από θετικές εξελίξεις.
*Τα ταμεία θα αναζωογονηθούν. Προφανώς τα έσοδα ανά εργαζόμενο θα είναι χαμηλότερα αλλά από ασύγκριτα πολλούς περισσότερους εργαζόμενους.
*Οι προσφερόμενοι μισθοί σε κάποιες περιπτώσεις θα είναι λίγο χαμηλότεροι από τους προβλεπόμενους των σημερινών συμβάσεων αλλά θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν εισόδημα πολλοί περισσότεροι.
*Θα αναζωογονηθεί με νέους ανθρώπους το σύνολο των ειδικοτήτων του ναυτικού επαγγέλματος που σήμερα τείνει να εξαφανισθεί.
*Η πλοιοκτησία θα επανδρώσει τις επενδύσεις της με Έλληνες των οποίων η ναυτοσύνη θεωρείται κορυφαία.
*Το κράτος εκτός των άμεσων εισροών συναλλάγματος θα ωφεληθεί εμμέσως και από την κατανάλωση του εισοδήματος, ενώ θα περιορισθεί η ανάγκη στήριξης ανέργων.
*Θα αναβαθμισθεί η ναυτική εκπαίδευση η οποία σε δεύτερο χρόνο θα μπορεί να απευθυνθεί και σε ξένες αγορές για την είσπραξη διδάκτρων από υποψήφιους σπουδαστές.
