Αγροτικό «Επιμελητήριο»… πλέον; – Του Δημήτριου Μιχαηλίδη

Την Κυριακή, 5 Φεβ 2017, στο Συνεδριακό Κέντρο Ν. Γερμανός, μέσα στην Zootechnia, με πρωτοβουλία δύο συμπολιτών έγινε μια πρώτη συνάντηση για την πιθανότητα να ξεκινήσουν από την Κοινωνία των Πολιτών διαδικασίες για την δημιουργία μιας μορφής ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ».
Η άτυπη ομάδα πρωτοβουλίας για την διερεύνηση δημιουργίας ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ» θα ξαναβρεθεί στις 12 Μαρ 2017, στην Λάρισα, με την ευκαιρία της AgroThessaly, και μια ακόμα φορά στην Αθήνα, μέσα στην Άνοιξη. Έτσι, από Σεπ 2017 θα μπορούσε να οργανωθεί ένα Συνέδριο, επιστέγασμα της διερευνητικής προσπάθειας και έναρξη των διαδικασιών ίδρυσης ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ».
Μερικά σημεία προσοχής που προέκυψαν από την συζήτηση της 5/2/2017, είναι:
1.Ξεκαθαρίσθηκε ότι η Κοινωνία των Πολιτών είναι αυτοδύναμη και η καταλληλότερη για να οριοθετεί δομές και αντικείμενα. Η Βουλή νομοθετεί και η Κυβέρνηση διοικεί. Πολλές σκέψεις ωρίμασαν μέσα στο κινηματικής μορφής ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.
2.Η συζήτηση είναι μια ενεργός διαδικασία «Bottom-Up, από τα κάτω» των πολιτών, που δεν πιστεύουν στην αυθεντία των ελίτ ούτε της «Top-Down, από πάνω» εντελλόμενης διαδικασίας.
3.Πρέπει να συμφωνηθεί τι περιλαμβάνει ο όρος «αγροτικό» και ο όρος «αγρότης» στην σημερινή Ελλάδα.
4.Είναι ανοικτό το θέμα των μελών του ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ». Υπάρχει η σκέψη να έχει μόνο δομές, οργανισμούς, εταιρείες, συλλόγους. Ή μόνο πολίτες που ασχολούνται με τον αγροτικό τομέα. Ή ακόμα και να είναι μικτής μορφής, και φυσικά και νομικά πρόσωπα.
5.Μεγάλη συζήτηση έγινε για το αν θα έχει μόνο αγρότες (φυσικά & νομικά πρόσωπα), με την ευρεία έννοια του όρου (αφού καθορισθεί τι είναι αγρότης), ή εάν θα έχει και πλήρως συνδεδεμένες με τον αγροτικό τομέα επιχειρήσεις, όπως παρελκόμενα μηχανήματα, τρακτέρ, λιπάσματα, φάρμακα, μεταφορείς αγροτικών προϊόντων (ψυγεία, ζωάδικα, γαλατάδικα κλπ), συμβούλους και εμπορικά.
6.Μάλλον υπερίσχυσε η άποψη να μην καλύπτει το κάθε ΑΓΡΟΤΙΚΟ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ» έκταση μεγαλύτερη από Περιφέρεια, όπου υπάρχει εντονότερη και εμφανής η Κοινωνία των Πολιτών, και πιθανώς επαρκές κοινωνικό κεφάλαιο για τοπικό κοινωνικό έλεγχο. Άρα όχι κεντρική δομή, αλλά τοπικές δομές που θα συντονίζονται από την Ένωση των ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ» Ελλάδος.
7.Αναφέρθηκε ότι ίσως μια τέτοιας μορφής δομή θα μπορούσε να αποτελέσει μια μορφής βάση για την δημιουργία «Ηθικών Τραπεζών» σε κάθε Περιφέρεια, διότι ο αγροτικός τομέας απαιτεί μιας μορφής χρηματοπιστωτική στήριξη, για μικροαγρότες, μικροεπαγγελματίες του αγροτικού χώρου και για το περιβάλλον.
8.Η απαιτούμενη ανάπτυξη της πατρίδας έχει ανάγκη την γεωργία, την βιομηχανία τροφίμων και τον τουρισμό, όπως καταγράφει η μελέτη της MacKinshey, και έγινε αποδεκτή από όλους, εντός και εκτός Ελλάδος, τα τελευταία έξη χρόνια. Ο τουρισμός έχει το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο.
9.Υπάρχει ανάγκη να διαμορφωθούν συνθήκες ευρείας συναίνεσης των Κοινωνικών Εταίρων, με σεβασμό όλων των συμμετεχόντων, ώστε να προσδιορισθεί η στρατηγική για την ανάπτυξη μιας ελκυστικής ελληνικής υπαίθρου και η απαραίτητη θεσμική, τεχνική & οικονομική υποστήριξη από την πολιτεία.
10.Ένα ΑΓΡΟΤΙΚΟ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ» θα μπορούσε με οργανωμένη συλλογική δράση σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο να συνθέσει ένα νέο «συμβόλαιο» με τους καταναλωτές και να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών, που θέλουν οι καταναλωτές, και συμφωνημένου κόστους, τα οποία θα προσδιορίζουν, ανά μονάδα προϊόντος την μικρότερη συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση και την μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή δημόσιων περιβαλλοντικών αγαθών.
11.Κατέστη σαφές ότι η αγροτική δραστηριότητα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία & δασοκομία) είναι μια παραγωγική δραστηριότητα υψηλού βαθμού αβεβαιότητας, η οποία επιτείνεται τώρα τελευταία από την Κλιματική Αλλαγή. Σε συνδυασμό με τον διατροφικό και οικολογικό ρόλο του αγροτικού τομέα, τεκμηριώνεται η υποχρέωση της πολιτείας για στοχευμένη υποστήριξη και προστασία του αγροτικού τομέα, και καθιστά την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής, παρέμβαση «Δημοσίου Συμφέροντος». Εξ ού και ο πιθανός όρος «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ», που απονέμεται από την πολιτεία, αλλά θεωρείται αδόκιμος, κατ αρχήν, αν επιβάλλει στενό έλεγχο (και διορισμούς) από την Πολιτεία.
12.Η Κοινωνία των Πολιτών είναι η σταθερή βάση και το σύστημα αναφοράς και γι αυτό οι εθελοντικοί σύλλογοι και οι άλλες εκφράσεις της κοινωνίας των πολιτών θα αποτελέσουν την υγιέστερη βάση για την υποστήριξη ενός τέτοιου εγχειρήματος.
13.Ήταν εξαιρετική χαρά η συμμετοχή του ομ καθ Γ. Κιτσοπανίδη (ΑΠΘ), ο οποίος αυτήν την περίοδο συγγράφει ένα βιβλίο για ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ, με παραδείγματα και υποδείγματα, μερικά από τα οποία ανέφερε στην συζήτηση.
14.Ο ομ. καθ Χ. Καμενίδης έδωσε ιδιαίτερη σημασία σε στοιχεία της Κοινωνικής Οικονομίας, και σε παραγωγικοκαταναλωτικά μοντέλλα, καθόσον η αγροτική κοινωνία εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα από δομές της Κοινωνικής Οικονομίας, ή όπως την αναφέρουν τα τελευταία νομοθετήματα στην Ελλάδα, Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία.
15.Επισημάνθηκε από πολλούς η ανυπαρξία Εθνικής Αγροτικής Πολιτικής, η ανυπαρξία ενιαίων Συνδικαλιστικών δομών, η σοβαρή υστέρηση της ενιαίας Συνεταιριστικής έκφρασης στην Ελλάδα, και η ανάγκη για συλλογική επιχειρηματική δράση, ιδιαίτερα στον τομέα της υπαίθρου.
16.Η γεωργία, είναι η μόνη παραγωγική δραστηριότητα που μπορεί, όπως προαναφέρεται, μέσω της γεωργικής έρευνας και ενός δικτύου γεωργικών εφαρμογών, να αξιοποιήσει το μέρος του «απεριόριστου» δυναμικού των φυτών που εκάστοτε αποκαλύπτεται και τίθεται στη διάθεση της παραγωγικής διαδικασίας και της ζωής μας, για να παράγονται περισσότερα και καλύτερης ποιότητας προϊόντα με τη μικρότερη δυνατή ανάλωση φυσικών πόρων.
Η πρώτη συνάντηση εμπλουτίσθηκε από ιδέες και προτάσεις, κυρίως όμως από ζύμωση από ανθρώπους που ήρθαν ειδικά για αυτήν την συνάντηση από την Ιεράπετρα (Κρήτη), από την Μυτιλήνη & Γέρα (Λέσβο), από την Αλεξανδρούπολη, από την Κοζάνη, από το Κιλκίς, από την Χαλκιδική, από την Χαλκίδα, από τα Τρίκαλα, από τα Μέγαρα, Ελευσίνα & Αχαρνές (Αττική), από την Θέρμη (Θεσσαλονίκη), από την Κατερίνη, από την Θεσσαλονίκη, από τον Βόλο και από την Αθήνα.
*Η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν εμπειρία από την λειτουργία διαφόρων τύπων Επιμελητηρίων στην Ελλάδα, όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, διάφορα Βιοτεχνικά Επιμελητήρια, Επαγγελματικά Επιμελητήρια, Εμπορικά & Βιομηχανικά Επιμελητήρια, Τοπικά Επιμελητήρια, Ελληνο-….. Επιμελητήρια (για εμπορικές σχέσεις με διάφορα κράτη).
*Αρκετοί συμπολίτες μας έχουν ήδη άποψη για την χρησιμότητα Αγροτικών Επιμελητηρίων σε πολλά κράτη, ακόμα και όμορα, όπως στην Τουρκία, στην Βουλγαρία, στην Ιταλία, στην Γαλλία και σε πολλά ακόμα κράτη.
*Ο όρος ΑΓΡΟΤΙΚΟ παραπέμπει στα αγροτικά επαγγέλματα, και εκτιμάται ότι κατ αρχήν νοούνται οι ασχολούμενοι (φυσικά πρόσωπα) με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την δασοκομία, την παραγωγή ενέργειας, την μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων, τον αγροτουρισμό και τα συναφή με τους οκτώ παραπάνω τομείς.
*Ως συναφή, καταρχήν, θα μπορούσαν να εννοηθούν, η παραγωγή, έρευνα και διατήρηση πολλαπλασιαστικού υλικού, η τροφοδοσία με καύσιμα, η παραγωγή και εμπορία λιπασμάτων και φαρμάκων, η παροχή πάσης μορφής υπηρεσιών και έρευνας, οι κατασκευαστές και έμποροι εργαλείων, μέσων και μηχανημάτων καλλιέργειας και επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων, οι εξειδικευμένοι μεταφορείς, τα κέντρα διακίνησης αγροτικών προϊόντων & logistic, οι εξειδικευμένες αγορές και κάθε τι άλλο που θα μπορούσε να διαμορφώσει έναν ισχυρό αγροτικό τομέα.
Ανάμεσα στα αντικείμενα που θα στόχευε ένα Αγροτικό Επιμελητήριο θα μπορούσαν ίσως να περιληφθούν: Συγκέντρωση στοιχείων διαμόρφωσης πολιτικής και στρατηγικών στον αγροτικό τομέα, Ενημερωτικές διαδικασίες για όλες τις σύγχρονες εξελίξεις που σχετίζονται με τον αγροτικό τομέα, Προώθηση συνεργασιών για την συμβολή του αγροτικού τομέα στην σύγχρονη οικονομία και τοπική ανάπτυξη, Συμβολή στην στήριξη του αγροτικού κόσμου και των εμπλεκόμενων με τον αγροτικό τομέα, Προώθηση του ρόλου του αγροτικού τομέα, Υποστήριξη σύνθεσης δικτύων και πλατφορμών για μεγιστοποίηση αποτελεσμάτων με βάση τον αγροτικό τομέα, Υποστήριξη εφαρμοσμένης έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας στον αγροτικό τομέα, Παροχή υπηρεσιών σε όλους τους εμπλεκόμενους στην αγροτική παραγωγή και στον αγροδιατροφικό, αγροτουριστικό τομέα.
Η δημιουργία μιας «Ηθικής Τράπεζας» και στην Ελλάδα (ήδη έχει αναγνωρισθεί ως Ηθική Τράπεζα η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, από τον Σεπ 2015) σύμφωνα με το παράδειγμα της Ιταλίας, είναι μια προοπτική που συζητείται με πολύ ενδιαφέρον τελευταία. Θα μπορούσε, μάλιστα, να γίνει και ιδανικός κοινός στόχος ως ενοποιητικός παράγοντας κοινής δράσης και προσπάθειας, στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας στην Ελλάδα και θεωρείται εφικτός στόχος, εφόσον λειτουργεί ήδη με επιτυχία σε άλλες χώρες. Σύμμαχος προς την κατεύθυνση για τη δημιουργία της «Ηθικής Τράπεζας» μπορεί να γίνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς και άλλοι φορείς και ιδρύματα της κοινωνίας των πολιτών, όπως συνδικαλιστικοί φορείς, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και τα υπό διερεύνηση ΑΓΡΟΤΙΚΑ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ».
Η Ηθική Τράπεζα της Ιταλίας αξιολογεί με άξονες, τη δημοκρατική λειτουργία της σχεδιαζόμενης επιχείρησης, τον σεβασμό στο περιβάλλον, καθώς και την ωφέλεια για την κοινωνία. Χρηματοδοτούνται μικροαγρότες, μικροεπαγγελματίες της υπαίθρου, φροντιστές του περιβάλλοντος και πολλές «πράσινες» πρωτοβουλίες, αλλά και προγράμματα στα οποία συμμετέχουν άνεργοι ή υλοποιούνται σε υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας. Μια επιπλέον στρατηγική της Ηθικής Τράπεζας είναι ότι δεν αφήνει «στη μοίρα τους» τους νέους επενδυτές, αλλά παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της επιχείρησης, ώστε να ελέγχεται η νομιμότητά της και να προωθούνται τα προϊόντα της.
Ανάμεσα σε όσους συνεισέφεραν με τις σκέψεις τους στην πρώτη συνάντηση για την διερεύνηση της πιθανότητας δημιουργίας ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ» καταγράφηκαν οι: Δημήτρης Δουδούνης, Δημήτρης Μιχαηλίδης, Θεόδωρος Σδρούλιας, Νκόλαος Χατουτσίδης, Σέσποινα Θεοδώρου, Γιάννης Κοντογιάννης, Γεώργιος Παπαγεωργίου, Σταυρούλα Παπαγεωργίου, Γεώργιος Καλατζής, Αντώνης Παλαιολόγος, Εμμανουήλ Καπαράκης, Δημήτριος Δήμου, Ευαγγελία Μωραΐη, Κωνσταντίνος Κορδαλής, Δημήτριος Κωστόπουλος, Νικόλαος Κόκκαλης, Αικατερίνη Ντούρου, Μάγδα Κοντογιάννη, Κων/τινος Κωστόπουλος, Δημήτριος Λίτσας, Χρίστος Καμενίδης, Νικόλαος Φωτιάδης, Μιχαήλ Μήτσαλας, Θανάσης Καμάρης, Μαρία Πλήκα, Θωμάς Ζακάλκας, Θεοδώρα Κουλιδάκη, Στέλιος Βογιατζής, Παναγιώτης Στεργιανός, Ευγενία Πανιτσίδη και Κώστας Μαντζουράνης.
Στην συζήτηση της 12 Μαρ 2017, στην Λάρισα, θα επιδιωχθεί να υπάρχουν τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα καταγεγραμμένων προσπαθειών για δημιουργία ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ «ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ» στην Ελλάδα (διότι υπήρξαν προσπάθειες και μελέτες σε διάφορες χρονικές περιόδους στην Ελλάδα), και στοιχεία από την λειτουργία Αγροτικών Επιμελητήριων σε χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.