*Του Νίκου Λεβογιάννη (Φιλόλογου, Συγγραφέα, π. Βουλευτή)
Ματαιώθηκε η 17η μουσική συνάντηση λαϊκών πνευστών του Αιγαίου με ευθύνη της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου – Καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει με μόνη τη συμβολή στις ελάχιστες δαπάνες όσων παίρνουν μέρος σ’ αυτή.
Η Περιφέρεια αρνήθηκε να καλύψει τις δαπάνες της διοργάνωσης αυτής (15.000 ευρώ περίπου), με αποτέλεσμα ένας θεσμός πολιτιστικός, ένα εντυπωσιακό αντάμωμα εκατοντάδων παραδοσιακών μουσικών, κυρίως πνευστών οργάνων (σουβλιάρι, τζαμπούνα) από όλες τις γενιές κι από όλα τα νησιά και τα παράλια του Αιγαίου, να ματαιωθεί.
Ήταν μια διοργάνωση που γινόταν κάθε χρόνο και σε διαφορετικό νησί, δημιούργημα των ίδιων των παραδοσιακών λαϊκών οργανοπαιχτών, η απήχηση της οποίας ήταν πρωτοφανής στους κατοίκους των νησιών, μα και των επισκεπτών και απέκτησε χαρακτηριστικά μαζικής λαϊκής εκδήλωσης, στοιχείο βασικό της ζωντάνιας και της διαχρονικότητας, αλλά και της επιρροής στον λαό του λαϊκού πολιτισμού.
Διοργάνωση, θεσμός
Η μαζικότατη συμμετοχή οργανοπαικτών κάθε ηλικίας (πάνω από 200 πήραν μέρος στην 16η μουσική συνάντηση λαϊκών πνευστών), κατέστησε αυτή την εκδήλωση θεσμό και της έδωσε πανελλήνια, αλλά και παγκόσμια απήχηση, ενώ διέσωσε από την εξαφάνιση τα πανάρχαια μουσικά όργανα το σουβλιάρι, την τζαμπούνα και το ντουμπάκι και συνέβαλε στη ραγδαία διάδοσή τους και μάλιστα στις νέες γενιές, στα παιδιά, τους εφήβους, τους νέους, σε κορίτσια και αγόρια. Σήμερα, εκατοντάδες παιδιά στα νησιά μας όλων των ηλικιών (δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου και ακόμη μεγαλύτερα) μαθαίνουν από τους παλαιότερους αυτοδίδακτους οργανοπαίχτες να παίζουν σουβλιάρι, τζαμπούνα και ντουμπάκι.
Θα είναι δυσάρεστο, θα είναι τραγικό γεγονός, αν οδηγηθεί σε απαξίωση και κατάργηση ένας τόσο σημαντικός εκπαιδευτικός θεσμός, που διασώζει, διδάσκει, μεταλαμπαδεύει στις νεότερες γενιές, από γενιά σε γενιά, αυτά τα πανάρχαια μουσικά όργανα, αναδεικνύει τις πανάρχαιες ρίζες του λαϊκού μας πολιτισμού, αλλά και τη διαχρονικότητά και την αντοχή του στην σύγχρονη μουσική και τεχνολογία.
Αδυνατούν ίσως οι αρμόδιοι της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου να αντιληφθούν ότι ο λαϊκός μας πολιτισμός είναι και δύναμη παραγωγική για τα νησιά μας;
Αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι ο λαϊκός μας πολιτισμός είναι πηγή πλούτου για τα νησιά, πηγή μάλιστα που δεν καταστρέφει, δεν εξαντλεί πόρους, αλλά ανοίγει νέους δρόμους ανάπτυξης, βιώσιμης, υγιούς, αδάπανης εν πολλοίς;
Η Μελίνα Μερκούρη, Υπουργός πολιτισμού το 1987, έγραφε για τις μουσικές στο Αιγαίο:
«Η Ελλάδα ταξιδεύει μέσα στο χρόνο έχοντας για καράβι της το Αιγαίο. Μια θάλασσα που απ’ την αυγή της ιστορίας της ήταν γεμάτη από ήχους και μουσικές εξαίσιες. Οι κάτοικοι των νησιών – άνθρωποι του ανοιχτού θαλασσινού ορίζοντα – παρόντες σ’ όλες τις μεγάλες περιπέτειες και τους αγώνες της φυλής, έδειξαν τη δύναμη της έμπνευσης και της δημιουργικότητάς τους, εκφράζοντας τη χαρά και τη λύπη, το μεράκι και τον καημό τους, μέσα από την ποίηση, τη μελωδία, το χορό. Από τον γέρο Όμηρο, ως τους σημερινούς νησιώτες τραγουδιστές των μαντινάδων, ως τα αιγαιοπελαγίτικα πανηγύρια, το Αρχιπέλαγος δεν έχει πάψει ποτέ να διαλαλεί με το λόγο, τη μουσική και την κίνηση, την πίστη του στη ζωή και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού…».
«Δεν μπορώ να σου πω γι’ αυτή, μπορώ όμως να στη χορέψω…»
Αν σιγήσουν αυτές οι εξαίσιες μουσικές, που βγαίνουν κάθε χρόνο και πιο δυνατές και με τη συμμετοχή εκατοντάδων μουσικών όλων των ηλικιών και κυρίως παιδιών, θα χαθεί ένα ζωντανό, δημιουργικό στοιχείο του λαϊκού μας πολιτισμού, μια πηγή πλούτου εθνικού, πνευματικού, μα και οικονομικού.
Αξίζει να καταστραφεί αυτό το ζωντανό μνημείο του σήμερα και του αύριο των νησιών μας, ο Παρθενώνας της μουσικής λαϊκής μας παράδοσης;
Ας το ξανασκεφτούν οι αρμόδιοι πολιτικοί παράγοντες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Ο λαϊκός μας πολιτισμός άντεξε και χειρότερες καταστάσεις και θα αντέξει και στην περίπτωση αυτή. Εκείνοι που θα είναι χαμένοι είναι όσοι αδυνατούν να αντιληφθούν τη δύναμη, την ακτινοβολία, την απήχηση που έχει στον λαό, μα και στον κόσμο ολόκληρο, αυτός ο πολιτισμός, ύμνος πίστης στη ζωή και της αξίες του ελληνικού πολιτισμού από την βαθιά αρχαιότητα ως τις μέρες μας.
Και την πίστη αυτή τη διαβάζεις στα μάτια του θαλασσινού Έλληνα, του κάθε νησιώτη, που σου φωνάζει με τα λόγια του Ζορμπά… «Δεν μπορώ να σου πω γι’ αυτή, μπορώ όμως να στη χορέψω…».
