Μια ολόκληρη χώρα έχει εναποθέσει τις ελπίδες της προκειμένου να σωθεί από μια οικονομική κατάρρευση στη βαριά μας βιομηχανία. Στην επανεκκίνηση και επαναλειτουργία του Τουρισμού.
Αυτή όμως η επανεκκίνηση έχει κόστος. Κόστος μεγάλο. Κόστος που όπως φαίνεται κανείς δεν μπορεί ή απλά δεν θέλει να σηκώσει. Έτσι επειδή αυτή η ευθύνη είναι η “καυτή πατάτα” που κανείς δεν θέλει να πιάσει στα χέρια του, ο καθένας από αυτούς που θα έπρεπε να την είχαν επωμιστεί προσπαθεί να την πετάξει στον επόμενο.
Η αδυναμία να προβλέψουν, να προλάβουν και να σχεδιάσουν το αύριο, ξαφνικά πέρασε στην καλή πίστη και τις “μαγικές” ικανότητες που θα έπρεπε να έχουν οι επιχειρηματίες του τουρισμού. Διότι μόνο “μάγοι” θα μπορούσαν να αναλάβουν το κόστος χωρίς μάλιστα να διαθέτουν τα ανάλογα εργαλεία χρηματοδότησης που θα τους επιτρέψουν να κάνουν ένα σύντομο ταξίδι στο χρόνο και να φέρουν τις συνθήκες του παρελθόντος στο τώρα.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο στη δεδομένη στιγμή είναι τα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, όπως το ΤΕΠΙΧ. Σε άρθρο της έγκριτης ηλεκτρονικής εφημερίδας capital.gr (https://www.capital.gr/oikonomia/3455721/-spaei-to-konter-i-zitisi-gia-to-tepix-ii) φαίνεται πως αυτό το “σωσίβιο” θα είναι διαθέσιμο για πολύ λιγότερες επιχειρήσεις απ’ αυτές που αιτούνται να ενταχθούν. Αν συνυπολογίσουμε μάλιστα ότι οι όροι ένταξης έχουν να κάνουν με την φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα αλλά και πιο τεχνικών όρων, όπως ο κανόνας de minimis, καταλαβαίνουμε ότι πολλές επιχειρήσεις θα “πνιγούν” ήδη προσπαθώντας να ενταχθούν. Μια ευέλικτη λύση για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια θα έπρεπε να ήταν διαθέσιμη ΧΘΕΣ.
Το ίδιο φαίνεται πως θα γίνει και με τα επιχειρηματικά δάνεια με κρατική εγγύηση εώς 80%. Το πεδίο είναι θολό, οι όροι άγνωστοι και τα επιτόκια δεν έχουν σταθεροποιηθεί ακόμα. Επιπλέον το όλο θέμα προχωράει τόσο αργά, όπως άλλωστε έγινε και με την επιστρεπτέα προκαταβολή, που όταν ενδεχομένως βρεθεί ένα τέμπο να μας έχει ξεπεράσει η ίδια η πραγματικότητα.
Όσον αφορά τα ίδια κεφάλαια που χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενες χρονιές για το άνοιγμα των επιχειρήσεων, φέτος απλά δεν υπάρχουν. Και αυτό διότι τα συμβόλαια με τους tour operators ακυρώθηκαν και οι προκαταβολές των early booking, βασικό εργαλείο ρευστότητας του κλάδου, δεν πιστώθηκαν ποτέ εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και της καραντίνας που επιβλήθηκε. Επίσης η όποια ρευστότητα υπήρχε από την προηγούμενη χρονιά εξαντλήθηκε σε αναπτυξιακά έργα προκειμένου να μείνει υψηλά το επίπεδο του τουρισμού και στις πολύ μεγάλες φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές.
Το παράδοξο φυσικά είναι ότι ενώ καταβλήθηκε μεγάλη προσπάθεια από το μεγαλύτερο μέρος των τουριστικών επιχειρήσεων να είναι συνεπείς σε αυτές τις υποχρεώσεις, η αδυναμία κάλυψής τους σε αυτή τη χρονική στιγμή είναι που αποτελεί το φρένο στην χρηματοδότηση των ίδιων των επιχειρήσεων.
Αυτή η έλλειψη χρηματοδότησης όμως δεν είναι ένα φαινόμενο που περιορίζεται εντός των τειχών των ξενοδοχείων. Δεν είναι δηλαδή ένα “τοπικό μπουρίνι” που απλά θα περάσει. Πρόκειται για μια καταιγίδα που σκεπάζει όλη την αγορά. Η έλλειψη ρευστότητας οδηγεί και στην έλλειψη πίστωσης σε όλα τα επίπεδα, εφόσον κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί για την επόμενη μέρα. Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να τροφοδοτήσουμε τα ψυγεία και τις αποθήκες με αντάλλαγμα την ελπίδα και τα ευχολόγια. Το χρήμα είναι που κινεί την αγορά και η έλλειψή του είναι αυτή που την σταματάει. Η δαμόκλειος σπάθη των ακάλυπτων επιταγών ήδη βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια των επιχειρηματιών και ουδείς γνωρίζει τι μέλλει γεννέσθαι.
Το άνοιγμα μιας τουριστικής επιχείρησης όπως γίνεται αντιληπτό δεν είναι απλή εξίσωση. Δεν βάζουμε ένα κλειδί να ανοίξουμε τις πόρτες, ούτε πατάμε ένα κουμπί για να λειτουργήσουν όλα στην εντέλεια. Πίσω από τα κτίρια υπάρχει ένα τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό που είναι η ψυχή των επιχειρήσεων. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι απρόσωπες μονάδες ούτε μηχανές παραγωγής. Εργάζονται και πρέπει να πληρωθούν. Γιατί πίσω απ’ αυτούς υπάρχουν οικογένειες, υπάρχουν ανάγκες, υπάρχουν όνειρα.
Αν λοιπόν σήμερα πρέπει να δοθούν απαντήσεις και να βρεθούν λύσεις από τους ιθύνοντες σε όλα τα επίπεδα, δεν είναι για να ανοίξουν οι “απρόσωπες” επιχειρήσεις του τουρισμού. Τους ανθρώπους που στηρίζουν τη βαριά βιομηχανία της χώρας μας καλούνται να βγάλουν από τα αδιέξοδα. Τον κηπουρό, την καμαριέρα, τον μάγειρα, την κοπέλα στη ρεσεψιόν. Η μη εύρεση λύσης τους καταδικάζει σε έναν “αργό και επώδυνο θάνατο”. Διότι η ανεργία θα έχει και σοβαρές κοινωνικές συνέπειες.
Αν λοιπόν όλοι αυτοί που στις καλές εποχές “σπρώχνονται” για να δρέψουν τις δάφνες των πρωταθλητών στον τουρισμό αλλά και όλοι εκείνοι που με μεγαλοστομίες δηλώνουν ότι νοιάζονται τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνική συνοχή, δεν έχουν παρά να αποδείξουν έμπρακτα ότι αναλαμβάνουν και την ευθύνη. Είναι πλέον η ώρα οι ευθύνες να αποκτήσουν ονοματεπώνυμο.
*O Νικόλαος Ιακ. Γερονικόλας είναι Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου και Μέλος ΔΣ Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
