Σωστή ήταν η ανακοίνωση του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για την ενθάρρυνση της αποκαμωμένης απογραφής. Καθυστερημένη, αλλά σωστή, παρά τις πονηρίες και τη σημειολογία των συνθημάτων.
Τρεις μήνες μετά την έναρξη της απογραφής πληθυσμού-κατοικιών, ο Δήμος θυμήθηκε το σύνθημα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής: «Όλοι μετράμε!». Δηλαδή, δεν εξασκούμαστε στην απλή αριθμητική, αλλά η ενεργός παρουσία στην απογραφή μετρά για τις δημόσιες και δημοτικές, αλλά και ιδιωτικές πολιτικές.
Με την έννοια, ότι όλοι, με τη συμμετοχή μας, συμβάλλουμε στη σωστή καταγραφή του πληθυσμού της χώρας μας, κατανεμημένου σε κάθε οικισμό, χωριό και πόλη. Έτσι, καθένας σαν αριθμός, μετρά στη χάραξη πολιτικών για το μέλλον, στη βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών. Σαν όνομα, είναι άλλης τάξης θέμα…
Μιλώ για ανάπτυξη, λέξη που ξεφεύγει από τον οικονομικό κορσέ της μεγέθυνσης και περιλαμβάνει κάθε δράση που ακουμπά την ποιότητα ζωής του πολίτη.
Η απογραφή γίνεται κάθε δέκα χρόνια σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με διαφορετικό ανά χώρα τρόπο. Και η επόμενη, το 2031, θα γίνει, όπως φαίνεται, με τελείως διαφορετικό, εξ αποστάσεως τρόπο.
Τι χρειάζεται μια απογραφή, όταν κάθε χρόνο οι πάμπολλες Αρχές, που κρατούν ατομικά, ετερόκλητα, αλληλοκαλυπτόμενα και απίθανα στοιχεία (φυσικής κίνησης πληθυσμού, μισθών, επιδομάτων, οικοδομικών αδειών κ.λπ.), μπορούν να επικαιροποιούν τα αρχεία τους, ενώ η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιοποιεί συχνά προσωρινά στοιχεία; Η ψηφιακή ή ψηφιοποιημένη εποχή μας απαιτεί και θα επιβάλλει άλλους τρόπους συλλογής απογραφικών στοιχείων.
Το κύριο θέμα, όμως, είναι η αλήθεια των στοιχείων και η αξιοποίησή τους. Και εξηγούμαι.
Σε όλη τη χώρα, και ειδικά στη Νάξο που μας γνοιάζει πιο πολύ, είδαμε σε πολλές απογραφές-στην τρέχουσα με λιγότερο, είναι αλήθεια, ζήλο, λόγω και της συγκυρίας-να επιστρατεύονται φορείς κάθε μορφής και δραστηριότητας, έτσι ώστε να απογραφούν στον τόπο καταγωγής τους άνθρωποι που συνδέονται σήμερα (και εδώ και χρόνια) με αυτόν με μια θερινή κατοικία ή μια συγγένεια ή έναν βοσκότοπο. Έτσι, ευτελίζουμε τους σκοπούς της απογραφής, δίνουμε μια πλαστή εικόνα της πληθυσμιακής κατάστασής μας και παίρνουμε αποφάσεις με βάση δεδομένα που δεν ισχύουν. Έτσι, δεν μπορεί κανείς να διακρίνει τον πραγματικό και τον μόνιμο πληθυσμό. Όσο για τον νόμιμο, την εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, εκεί υπάρχει η μεγάλη αλλοίωση, γιατί με βάση αυτόν, σε συνδυασμό με τον πραγματικό πληθυσμό διαμορφώνονται κατανομές εδρών και εκλογή προσώπων από εκλογείς που δεν συνδέονται ή συνδέονται ελάχιστα με τον τόπο και την προοπτική του.
Ευτυχώς, ο Δήμος απευθύνεται επισήμως σε μας, προκριμένου να απογραφούμε όσοι κατοικούμε εδώ, «καθώς εκτός από τα στατιστικά δεδομένα, το αποτέλεσμα της απογραφής επηρεάζει άμεσα την οικονομική πορεία του τόπου μας», δηλαδή την είσπραξη κονδυλίων.
Ξεχνά την πολιτική και διοικητική υπόσταση και μέριμνα, τομείς που συνάπτονται με την απογραφή. Και ότι η οικονομική πορεία του τόπου εξαρτάται από τα σχέδια ζωής, ειδικά της ορεινής Νάξου, την ικανότητα των δημοτικών Αρχών, τη μεσομακροπρόθεσμη θεώρηση της πορείας του τόπου και προπάντων την εμπιστοσύνη, έμπνευση και ενεργοποίηση της κοινωνίας.
Όσον αφορά την αξιοποίηση των στατιστικών στοιχείων, δυστυχώς η επεξεργασία και ανάλυσή τους δεν γίνεται σε μικροεπίπεδο, με αποτέλεσμα ο Δήμος να έχει ψευδοεικόνα για τη βάση της ανάπτυξης των πολιτικών του. Υπάρχουν, βέβαια, πρωτογενή στοιχεία σε διάφορες τοπικές υπηρεσίες, διασκορπισμένα, ανεπεξέργαστα, χωρίς να τα «ρωτά» κανείς κάθε φορά που προγραμματίζει ή παίρνει αποφάσεις, χωρίς να συγκεντρώνονται και να αναλύονται κεντρικά. Εδώ έγκειται ένα μεγάλο μέρος ευθύνης για τον ανύπαρκτο ή ατελή (βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα) προγραμματισμό μας, θλιβερή κατάσταση που επιτείνουν οι πολιτικοδημοτικές πελατειακές σχέσεις και η ανεπάρκεια προσώπων.
«Όλοι μετράμε», λοιπόν. Μετράμε, όμως, σωστά, με την κυριολεξία του ρήματος; Μετράμε σωστά με τη μεταφορική σημασία; Δηλαδή το ίδιο μετρά στην απόφαση του Δήμου η πραγματική ανθρώπινη κατοικία και παρουσία στην πάνω και κάτω Νάξο, στο ορεινό χωριό και στην πόλη; Η στατιστική καταγραφή ενός ατόμου που κατοικεί αλλού (στη Χώρα ή στην Αθήνα) δεν αλλοιώνει αριθμούς και πολιτικές; Και αν όχι, η πονηρή πολιτική ξέρει ότι οι συνθήκες του τόπου ζωής του απογραφόμενου μετράνε περισσότερο από τη ψευδοαπογραφή του στον τόπο της αγροικίας ή των χωραφιών του.
Αυτή, δυστυχώς, είναι η γκρίζα πραγματικότητα και η μεγάλη εικόνα.
Υπάρχει, βέβαια, και η χρονίζουσα πληγή της χώρας μας. Το δημογραφικό πρόβλημα που προοιωνίζεται δυσμενέστερο με τα αναμενόμενα αποτελέσματα των πληθυσμιακών μαθηματικών μας. Τα προβλήματα (απογραφικής δυσλειτουργίας και απώλειας ανθρώπων) επιτείνει και η κορωνοπανδημία.
“Στηρίζουμε τον τόπο που ζούμε! Δίνουμε δύναμη στα νησιά μας!», βροντοφωνάζει ο Δήμος. Μόνο με την απογραφή; Με ένα τεχνικό εργαλείο ή με τις πολιτικές που στηρίζονται σε αυτό;
Επιχώριος
Υστερόγραφο: Τονίζω ξανά. Ας προσέχει στοιχειωδώς τις ανακοινώσεις του ο/η κειμενογράφος του Δήμου. Όταν αναφέρεται στην επικράτεια, γιατί δεν αρκείται στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά; Οι παραμεθόριες περιοχές δεν ανήκουν σε αυτές τις γεωγραφικές κατηγορίες; Επίσης, «τα στοιχεία που συλλέγονται…για την παραγωγή στατιστικών στοιχείων», καθώς και «η άρνηση απογραφής εκτός από αρνητικές συνέπειες…» θα μπορούσαν να είχαν καλύτερη συντακτική συμπεριφορά και μεταχείριση.
