-Καλημέρα κύριε Ιάκωβε, πώς από ‘δώ;
-Ωχ, με τρόμαξες. Στα μέρη μου είμαι, εσύ ποια είσαι;
-Γέννημα-θρέμμα της Νάξου. Εγώ δεν φεύγω ποτέ από πά. Μα μη φοβάσαι, δεν πειράζω ποτέ ανθρώπους σαν και σας, αλλά και όσους με σέβονται. Έχουμε τους δικούς μας κώδικες εμείς τα ερπετά, όχι όπως κάποια δίποδα που έρπουν και δαγκώνουν…
-Ωραία τα λες, αλλά πώς να μη φοβηθώ, όταν βλέπω την κινούμενη απειλητικά γλώσσα και τα μυτερά σου δόντια. Ανθρώπινο είναι, παρόλο που δεν με φόβισαν ποτέ φτώχεια, στρατόπεδα συγκέντρωσης, πολιτικά κυνηγητά, απειλές, φακελώματα, λογοκρισίες… Αλλά τι θες του λόγου σου από μένα;
-Μπαίνω αμέσως στο θέμα, μετά την αιφνίδια συνάντηση και τις συστάσεις. Ξέρεις, διάβασα στο naxostimes…
-Το διαβάζω, το διαβάζω…
-Διάβασα, λοιπόν, ένα σχέδιο προγράμματος που έχουν κάνει για να τιμήσουν εδώ στο νησί τα εκατόχρονα από τη γέννησή σας.
-Το είδα κι εγώ, βάλανε και την κόρη μου στη σχετική τοπική Επιτροπή.
-Μια που κανείς δεν σας ρώτησε ή τουλάχιστον δεν εκμαίευσε την εικαζόμενη βούληση και αισθητική σας, θέλω να σας ρωτήσω εγώ, πώς το είδατε;
-Με φέρνεις, Όχεντρα, σε δύσκολη θέση. Με τιμούν, όπως τελοσπάντων νομίζουν αυτοί, και εγώ να τους κάνω κριτική ή υπο-κριτική; Πάει; Βέβαια, αφού ποτέ δεν έκρυψα τη γνώμη μου, ακόμα και σε ανελεύθερους και βλοσυρούς καιρούς, θα σου κάνω το χατήρι. Αλλά η συζήτηση θα μείνει μεταξύ μας, έτσι;
-Βεβαίως, βεβαίως. Εμείς τα ερπετά είμαστε πιο εχέμυθα από τους ανθρώπους. Πάντα σας θαύμαζα, γιατί είσαστε ένας άνθρωπος αυτόφωτος, αυτεξούσιος, ελεύθερο πνεύμα και μεγάλος συγγραφέας, που σχεδόν όλα τα έργα σας έχουν εγγεγραμμένη τη θεατρικότητα και την «παραστασιμότητα». Έτος δραματουργίας ή θεατρικό έπρεπε να λέγεται το έτος αυτό…
-Άκου, λοιπόν. Περίμενα καλύτερη και πιο έγκαιρη προετοιμασία. Έξυπνες και πρωτότυπες αποφάσεις. Να ψάξουν αφανέρωτες και υπόρρητες πτυχές του έργου μου, φανερού και αφανέρωτου. Να κάνουν κάτι μονιμότερο από τις καθιερωμένες επετειακές εκδηλώσεις. Να τονίσουν τον αντιπολεμικό, αντιϊμπεριαλιστικό και αντιφασιστικό χαρακτήρα του έργου, που μάλιστα έχει διαχρονική, αλλά προπάντων έντονα συγχρονική σημασία. Όσα προτείνονται, λίγο ως πολύ, έχουν γίνει ή ειπωθεί.
-Δηλαδή, εάν σας καλούσαν να προτείνετε κάτι, τι θα κάνατε;
-Δεν θα έμενα στα τετριμμένα. Δεν θα επέλεγα π.χ. εμπορικού χαρακτήρα συναυλίες, όταν ζει και είναι μάχιμος ένας μεγάλος συνθέτης με τον οποίο συνεργάστηκα, ο τρίτος, για μένα, σε ταλέντο, προσφορά και αξία μετά τους Θεοδωράκη και Χατζηδάκι, ο Σταύρος Ξαρχάκος. Μου είπε ότι ούτε καν βολιδοσκοπήθηκε για μια συζήτηση έστω, ούτε για συναυλία. Δεν άκουσα για τον Γ. Αρμένη του πρώην Θεάτρου Τέχνης που με άνδρωσε θεατρικά κ.λπ, κ.λπ.
-Ναι, αλλά και οι ντόπιοι καλλιτέχνες δεν πρέπει να συνομιλήσουν με το έργο σας και να το κάνουν κτήμα τους;
-Δεν μιλώ γι’ αυτούς. Και βέβαια πρέπει να αναμιχθούν οι ερασιτέχνες, και θεατρικά και μουσικά, και αυτό το θεωρώ πολύ θετικό. Όμως υπάρχουν και ζώντες θεατράνθρωποι και μουσικοί που έχω φάει μαζί τους ψωμί κι αλάτι, που είμαστε συνδημιουργοί. Ύστερα, επέλεξαν την προβολή δύο ταινιών (Σκιές στην άμμο, Το αμαξάκι), που δεν είναι από τις αξιολογότερες, αφήνοντας έξω π.χ. Το Ποτάμι, σε σκηνοθεσία Νίκου Κούνδουρου ή την Αρπαγή της Περσεφόνης σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου. Με ποια κριτήρια, άραγε;
Ήθελα και την ενεργό εμπλοκή των σχολείων του νησιού μας, με διδασκαλίες, παραστάσεις, προκήρυξη βραβείων σε μόνιμη βάση. Έτσι αναδεικνύονται νέα ταλέντα. Έτσι γίνεται η μύηση στην Τέχνη και τα απόκρυφά της…
-Και βέβαια, λέω εγώ, να ιδρυθούν κάποιοι μόνιμοι θεσμοί πολιτισμού, που θα κάνουν δουλειά συστηματική και με διάρκεια, σε αναφορά με το έργο σας, τη μελέτη και την προβολή του, αλλά και σαν φυτώρια νέων Καμπανέλληδων.
-Πιστεύω πολύ στη θεατρική παιδεία, στην εκπαιδευτική διαδικασία και μέθεξη, στη διαρκή προσπάθεια, στη σκληρή δουλειά για την εξόρυξη κρυμμένων ψυχικών θησαυρών και δεξιοτήτων, στη δημιουργία μόνιμων θεσμών και όχι μόνο επετειακών εκδηλώσεων που τις συνδέουμε εθιμικά και παραδοσιακά με άσχετα πράγματα π.χ. με αγώνες ποδοσφαίρου ή μαραθώνιους δρόμους (αθλητικούς, όχι θεατρικούς, λογοτεχνικούς, κινηματογραφικούς ή μουσικούς). Χωρίς να υποτιμώ αυτές τις δραστηριότητες, δεν ήταν ούτε στο επίκεντρο της δουλειάς και των ενδιαφερόντων μου ούτε προσφέρουν κάτι στους στόχους του έτους που διανύουμε.
-Πώς σας φάνηκε η πρόταση της Επιτροπής για παραγωγή ταινίας μεγάλου μήκους με θέμα τη ζωή και το έργο σας και τίτλο Είμαι παιδί της νύχτας; Σας βλέπω να μειδιάτε…
– Ναι, επειδή ξέρω και την όλη διαδικασία, είδα και το πρώτο ερασιτεχνικό και πολύ πρόχειρο βίντεο των εκδηλώσεων. Είναι αδύνατον να γίνει σωστά μια δουλειά αξιώσεων υπό την πίεση του χρόνου και με κόστη που νομίζω ότι είναι εξωπραγματικά και αυθαίρετα. Αλλά γέλασα με τον τίτλο. Δεν είναι και το καλύτερο απόσπασμα από τους στίχους των τραγουδιών μου, που εξάλλου κινδυνεύει να παρεξηγηθεί. Μου έρχονται πρόχειρα στο νου (από το ίδιο τραγούδι του Θεοδωράκη, με τίτλο Κάτω από το παράθυρό σου, άλλοι, παραστατικότεροι, στίχοι π.χ. Μια φωτιά μες στη βροχή, Μια φωνή μες στον αγέρα, Μια σιωπή μες στη σιωπή, ή στίχοι, όπως: Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι, Μονάχος τώρα περπατώ κι αναμετρώ τον ήλιο, Αστέρι στο παράθυρο να βγεις, Αρνιέμαι να πνιγώ στην καταχνιά.
-Θυμάμαι και τον Ξεριζωμό, σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, με επίκαιρους στίχους, λόγω και της επετείου της μικρασιατικής τραγωδίας.
-Μα εσύ είσαι κορακοζώητη.
-Όχι, δεν ζούσα τότε. Είμαι 13 χρόνων τώρα. Το έχω ακούσει.
-Αυτό το τραγούδι, λοιπόν, είναι από το αλληγορικό, σατιρικό, εντόνως πολιτικό θεατρικό έργο Το μεγάλο μας τσίρκο, που παίχτηκε το καλοκαίρι του 1973 στο θέατρο Αθήναιον, στην Πατησίων.
-Πάντως, εδώ στο νησί έχετε και πολιτιστική στέγη, κάτι που τιμά τους ναξιώτες που σας τιμούν.
-Σωστά, με τη διαφορά ότι η στέγη αυτή, πλάι στο κύμα, γερνά χωρίς φροντίδα και στεναχωριέμαι γι’ αυτό. Μου παραπονιέται το γραφείο που έγραψα, οι πίνακες που αγάπησα, τα αντικείμενα που έχουν τα ίχνη των χεριών μου, τα γραφτά μου, όλα εκεί μέσα, μοναχικά και αφημένα…
-Πολύ χάρηκα για την κουβέντα μας κύριε Καμπανέλλη.
-Ήταν ανέλπιστη και σε ευχαριστώ. Μου έδωσες μοναδική ευκαιρία να βγάλω τα σώψυχά μου. Να κάνω μια άνωθεν παρέμβαση. Α, να μην ξεχάσω κάτι σοβαρό. Αυτά που γίνονται για μένα, φοβάμαι, ότι με την αποϊδεολογικοποίηση του έργου μου, γίνονται χωρίς εμένα… Τώρα πρέπει να φύγω. Με περιμένει η Γειτονιά των Αγγέλων, πάνω από την αγαπημένη μου Γρόττα.
-Καλή Ανάσταση, κύριε Καμπανέλλη.
Όχεντρα
*Θα μπορούσε και να μην είναι.
One Comment