Η λαγκούνα (laguna) είναι μια λέξη που προέρχεται από τη λατινική και ιταλική γλώσσα και σημαίνει λιμνοθάλασσα. Εικονίζει την ηρεμία και τη χαρά των ερωδιών και των κύκνων, όπως ο υδροβιότοπος της Αλυκής. Τη γαλήνη των αισθήσεων και του νου. Όταν, όμως, μια ιδιαίτερα ευάλωτη περιοχή του ναξιακού οικοσυστήματος, επίσημα σεσημασμένη ως καταφύγιο άγριας ζωής, δεν προστατεύεται από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις και κακοποιήσεις, κάποιοι ευθύνονται. Και οι ευθύνες έχουν ονοματεπώνυμα και διαβαθμίσεις. Γι’ αυτό, το Δημαρχείο Νάξου προβαίνει και σ’ αυτό το θέμα σε …φουρτουνιασμένες και σπασμωδικές κινήσεις. Επειδή κατηγορήθηκε για «διάνοιξη δρόμου», ενώ δεν το έκανε, κατά τους ισχυρισμούς του.
Το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας ΚΥΚΛΑΔΙΚΗ για τη λιμνοθάλασσα προξένησε τρικυμία εν κρανίω στη δημοτική ομάδα, που μάλλον το άδραξε σαν αφορμή για να αποδράσει, όπως νομίζει, από τη δύσκολη θέση της και τη βαριά συγκυρία. Για να αποπροσανατολίσει και να διασκεδάσει τις υποκειμενικές και αντικειμενικές ευθύνες της που επιεικώς οφείλονται σε παραλείψεις και ασύγγνωστες αμέλειες.
Ας δεχτώ ότι κάποιες γλωσσικές διατυπώσεις ή ισχυρισμοί έθιξαν την …ελβετική ευγένεια και τον καθωσπρεπισμό του δημάρχου, προσέβαλαν και έθιξαν «βάναυσα», όπως λέει, τον Δήμο! Δεν ήταν κομψές, comme il faut, για να μιλήσω σύμφωνα με τη δημαρχιακή πρακτική. Ας δεχτώ ότι η δημοσιογραφική δεοντολογία επιβάλλει να δημοσιεύεις και την άποψη αυτού, τον οποίο αφορά η έρευνα, το δημοσίευμα. (Η επίκληση της συκοφαντικής δυσφήμισης του νομικού προσώπου του Δήμου, της Νάξου, του τουριστικού προϊόντος, ίσως και της …Ελλάδας, προκαλούν αυθόρμητους και ηχηρούς γέλωτες). Από κει και πέρα, όμως, η όλη μεθόδευση, διαδικασία και αντίδραση είναι εντελώς βεβιασμένες και προδίδουν δυσανεξία απέναντι στην ερευνητική δημοσιογραφία και κριτική, αποκαλύπτουν διαφορετική αντίληψη του δημόσιου συμφέροντος και εργαλειοποίηση ή διαστρέβλωση της λειτουργίας των θεσμικών οργάνων του Δήμου. Και εξηγούμαι.
Η μεθόδευση της συγκεκριμένης αντίδρασης του δημάρχου και της ομάδας του προκύπτει από την παράλειψη άσκησης του δικαιώματός του να απαντήσει γραπτώς στο δημοσίευμα της εφημερίδας. (Το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 14 παρ 5 ότι «Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης…»). Αυτοί επέλεξαν την οδό του εξωδίκου, τον δικαστικό επιμελητή, έναν παράδρομο και προστάδιο της δικαστικής οδού. Αντιλαμβάνεστε το γιατί. Αυτήν είχαν ευνοήτως σχεδιάσει. Έφεραν το θέμα εκτός ημερήσιας διάταξης στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου για να παγιδεύσουν και την ισχνή αντιπολιτευτική φωνή στην Επιτροπή. Η συχνή εμφάνιση («ἡμέραν ἐξ ἡμέρας») των εκτός ημερήσιας διάταξης θεμάτων και η κατάχρηση του δικαιώματος αυτού γίνεται για να μην προλάβει η αντιπολίτευση να μελετήσει το φάκελο και να προετοιμαστεί κατάλληλα ή/και να μη θεωρήσει τόσο αναγκαία την παρουσία του κάποιο μέλος που έχει άλλη επείγουσα εργασία την ίδια ώρα.
Η διαδικασία αφορά την εξέταση του θέματος στην Οικονομική Επιτροπή (απόφ. 347/11-10-2022), με σκοπό να λάβει δημοσιότητα και κύρος η απόφαση για εξώδικο, που θα μπορούσε να συνταχθεί με απλή εντολή του δημάρχου στη Νομική Υπηρεσία του Δήμου, ως προαπαιτούμενο περαιτέρω δικαστικής πράξης, σύμφωνα με τον αειθαλή τυποκτόνο νόμο για την αστική ευθύνη του Τύπου (παρ 5 του μοναδικού άρθρου του ν. 1178/16-7-1981, όπως ισχύει μετά το άρθρο 37 παρ.2 του ν. 4356/2015). Θαυμάστε τα Ελληνικά του τίτλου της απόφασης: «Έγκριση νομικής υποστήριξης σε δημοσίευμα»! Καταλάβατε τι θα υποστηριχθεί νομικά; Το δημοσίευμα! Ή το αίτημα για «αποκατάσταση της προσβολής», δηλαδή να μη θιγεί η προσβολή! Η νομική επιστήμη, όμως, απαιτεί ακριβολογία.
Για να δώσει μάλιστα ο δήμαρχος κύρος στο εξώδικο που συλλάβιζε ή για να δοθούν τυχόν διευκρινιστικές απαντήσεις -που δεν προέκυψαν-, επιστράτευσε και τους δύο δικηγόρους του Δήμου. Παρούσα σύσσωμη η δικηγορική συνδρομή (μία και ένας δικηγόρος) για να αντιμετωπίσουν το φοβερό έγκλημα της εφημερίδας «κατά της τιμής» (όπως τιτλοφορεί το σχετικό κεφάλαιο ο Ποινικός Κώδικας)!
Ποια αρμοδιότητα, όμως, μπορεί να έχει η Οικονομική Επιτροπή σε ένα τέτοιο ζήτημα; Εκτός, αν περιμένει ο κ. Λιανός να εισπράξει χρήματα από την …αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση που θα λάβει από την προσδοκώμενη ευδοκίμηση της αγωγής εναντίον της εφημερίδας. Άσε πια που το Δημοτικό Συμβούλιο έχει γίνει ουρά της Οικονομικής Επιτροπής, ελέω Τάκη Θεοδωρικάκου και πολιτικής …αγωγής του κυβερνώντος κόμματος.
Η αντίδραση του δημάρχου έναντι της εφημερίδας και έμμεσα έναντι όλου του τοπικού Τύπου και της τοπικής δημοσιογραφίας αυτή καθαυτή είναι πολιτικά απαράδεκτη, δημοσιογραφικά εκφοβιστική, νομικά αβάσιμη. Κήδεται, υποτίθεται «της τιμής, της υπόληψης και του κύρους του Δήμου». Του Δήμου, που έχει πρόσωπο, δημοτικούς άρχοντες, που, αν δεν έχουν άμεση ευθύνη, έχουν ευθύνη διά παραλείψεως για την απαράδεκτη υποβάθμιση του ναξιακού τοπίου, αλλά ειδικά των ευάλωτων και προστατευόμενων περιοχών της ναξιακής χλωρίδας και πανίδας. Χτυπά, λοιπόν, το σαμάρι. Χτυπά τον Τύπο, αντί να πλήξει την αβελτηρία και μακαριότητά του. Και επιστρατεύει τη δήθεν θιγείσα τιμή και υπόληψη του νομικού προσώπου (δεν έχουμε τέτοιες ευαισθησίες σε προσβολές του Δήμου από άλλες αποφάσεις οργάνων του), ενώ εδώ οι ευθύνες είναι προσωποποιημένες και διαχρονικές. Τα απλά ερωτήματα στον κ. Λιανό είναι: πήγε στην επίμαχη περιοχή και τι είπε στους ξένους χρήστες-αθλητές; Είδε τις παρεμβάσεις ή τις παρείδε; Τις ενέκρινε σιωπηρά; Ξέρει τις καταγγελίες για κατ’ εξακολούθηση βιασμό του τοπίου; Τι έχει πράξει; Σε ποιον πρέπει να καταλογιστεί υπαιτιότητα, γνώση, υπαίτια άγνοια, ηθική βλάβη; Η ευαισθησία του είναι a la cart; Γνωρίζει ότι ο δήμος εγκαλείται δικαστικά για παράνομες διανοίξεις αγροτικών δρόμων, για αναδειοδότητα έργα, ερήμην της (δικής του) Υπηρεσίας Δόμησης ή των υπηρεσιών προστασίας του περιβάλλοντος της Περιφέρειας;
Πάει πολύ, λοιπόν, να παριστάνει τον εύθικτο και να βάζει μπροστά το νομικό πρόσωπο, το νησί, τον τουρισμό. Ποιος είναι ο κατήγορος και ποιος ο κατηγορούμενος; Να ρωτήσει επίσης τους νομικούς του παραστάτες, αν αποτελούν συκοφαντική δυσφήμηση οι δυσμενείς κρίσεις και τα δημοσιεύματα του Τύπου που γίνονται από δικαιολογημένο ενδιαφέρον, όπως προβλέπει ο νόμος. Καλό θα του κάνει. Ο Τύπος έχει δικαιολογημένο ενδιαφέρον να αναδεικνύει θέματα που αφορούν την κοινωνία και τον απλό πολίτη.
Σημειώνω ότι πολλά παρεμφερή δημοσιεύματα για τη λιμνοθάλασσα και τον βιασμό της, ως… ανήλικης κορασίδας, έχουν υπάρξει και στα ηλεκτρονικά Μέσα κατά καιρούς. Τώρα εθίγη η δημαρχιακή ευαισθησία από έναν τίτλο και ένα δημοσίευμα της ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ; Τώρα είδε «θιγόμενο» και το νομικό πρόσωπο του Δήμου, έτσι για να αισθανθούν άπαντες (δημοτικοί παράγοντες και προσωπικό) ως …συκοφαντούμενοι και συνένοχοι των πολιτικών ευθυνών; Θα έγραφα τι έκανε η φοράδα στο αλώνι, αλλά δεν μου το επιτρέπει η καλλιέργεια και το comme il faut που προείπα.
Μετά τον «εχθρό λαό» του Καμπανέλλη («Ήταν πατριώτη ένας λαός/ένας μεγάλος τοπικός εχθρός… Νιώθεις πατριώτη τι εχθρός/ήταν τούτος ο παλιολαός…»), έχουμε τον εχθρό Τύπο, τον οποίο προσπαθούν να εκφοβίσουν, όχι κυρίως με εγκλήσεις, αλλά με εξοντωτικές αγωγές, από το Μαξίμου μέχρι το …Ναξ-ίμου. Είναι ο σύγχρονος πολιτικός σωφρονισμός, η ειδική και γενική προληπτική λειτουργία των εξωδίκων και των απειλών δικαστικών ενεργειών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης «προς τας υποδείξεις» και τις παντοίες πιέσεις. (Βέβαια, να μην είμαστε άδικοι. Να αναγνωρίσουμε σε κάποιους «ψυχοπονιάρηδες» την επί συμβάσει πρόσληψη στον Δήμο «δημοσιογράφων» σε άλλες ειδικότητες για να συμπληρώσουν -η προβαλλόμενη αιτία- τα ένσημα συνταξιοδότησής τους!).
Ο δήμαρχος και η παρέα του δεν έχουν καταλάβει τον ρόλο τους και τον ρόλο του Τύπου. Γι’ αυτό οι σχέσεις των δύο πλευρών (εξουσίας και αντιεξουσίας, αν προτιμάτε ή όπως έπρεπε να είναι) είναι τεταμένες ή συναλλακτικές, με υπόγειες και αδιαφανείς πρακτικές. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης και γραφής. Κάποιοι θέλουν να κρύψουν τις ανεπάρκειές τους, επιζητώντας προστατευμένο περιβάλλον. Τώρα επιστρατεύουν και τις δικαστικές διώξεις, ξεχνώντας το «πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται». Αλήθεια, πιστεύουν αφελώς εκεί στο …Ναξ-ίμου ότι θα φιμώσουν τα Μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά;
Θα έχετε ακουστά για τις αγωγές S.L.A.P.P. (Strategic Lawsuits Against Public Participation), δηλαδή στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού). Αναφέρονται στις καταχρηστικές αγωγές που κατατίθενται από κέντρα εξουσίας, με σκοπό τη φίμωση και τον εκφοβισμό όσων εκφράζουν κριτική σχετικά με ζητήματα δημοσίου ενδιαφέροντος. Είναι μια μοντέρνα μορφή λογοκρισίας. Οι αγωγές S.L.A.P.P. επιδιώκουν κυρίως να εξοντώσουν οικονομικά τους δημοσιογράφους και τον Τύπο.
Λέτε η Νάξος του Λιανού να γίνει …γνωστή μετά την Amazon και μέσω μιας προσφυγής στους Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα (Reporters Without Borders), που έχουν κατατάξει τη χώρα μας διεθνώς στην …επίζηλη θέση 108 για την (αν)ελευθερία του Τύπου, ελέω Μητσοτάκη;
«Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω».
Επιχώριος