Ερώτηση προς τους Υπουργούς Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με θέμα «Μεγάλα προβλήματα με καθυστερήσεις στις ταχυμεταφορές» κατέθεσαν 50 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσα τους και ο Νίκος Συρμαλένιος.
Σύμφωνα με τους βουλευτές, οι καθυστερήσεις στην παράδοση προϊόντων και δεμάτων από τις συμβεβλημένες εταιρείες ταχυμεταφορών είναι τεράστιες και μπορεί να διαρκέσουν έως και εβδομάδες, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Επιπλέον, παρατηρείται το φαινόμενο δεκάδες άνθρωποι να σχηματίζουν ουρές έξω από τα κατά τόπους πρακτορεία των εταιρειών, προκειμένου να παραλάβουν τα αντικείμενα που δεν τους παραδόθηκαν κατ’ οίκον, την ίδια στιγμή που οι εταιρείες «ξεζουμίζουν» τους εργαζόμενους τους, με εξοντωτικά ωράρια και παραβιάζοντας συνεχώς την εργατική νομοθεσία.
Όπως επισημαίνουν οι βουλευτές, υπάρχει κατακόρυφη αύξηση των καταγγελιών πολιτών προς τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και τις ανεξάρτητες Αρχές του Συνηγόρου του Καταναλωτή και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Ωστόσο, τόσο οι εταιρείες ταχυμεταφορών, όσο και οι επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου επιρρίπτουν εκατέρωθεν ευθύνες, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της αγοράς και δημιουργώντας αρνητικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση, η οποία αποτελεί μεγάλο τμήμα του ελληνικού ΑΕΠ και μάλιστα σε έναν από τους λιγοστούς κλάδους που έχει τη δυνατότητα να παράξει ΑΕΠ εν μέσω lockdown.
Αναλυτικά, η ερώτηση:
Η καταστροφική στάση της κυβέρνησης απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊού και, συγκεκριμένα, ο ανεύθυνος, αδικαιολόγητος εφησυχασμός που καλλιέργησε μετά το πρώτο κύμα, εκτός από τις τραγικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία, είχε σοβαρές επιπτώσεις και σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής δραστηριότητας, ιδίως στην οικονομία/επιχειρηματικότητα. Ήδη από το πρώτο κύμα, τα αναγκαστικά μέτρα αναστολής λειτουργίας καταστημάτων λιανεμπορίου, είχαν ως συνέπεια μια σημαντική αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου, το οποίο εξυπηρετείται από υπηρεσίες ταχυμεταφορών.
Το καλοκαιρινό επικοινωνιακό αφήγημα της κυβέρνησης, με το οποίο αυτάρεσκα καλλιεργούσε τη νίκη της απέναντι στον κορωνοϊό, ως γνωστόν συνοδεύτηκε από σειρά δημόσιων τοποθετήσεων στελεχών της, με τις οποίες απέκλειαν ένα 2οlockdown και νέα αναγκαστικά μέτρα αναστολής λειτουργίας καταστημάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, όχι μόνο η κυβέρνηση να μην προετοιμαστεί στους τομείς της υγείας και της παιδείας, με τα γνωστά σημερινά αποτελέσματα αδυναμίας των συστημάτων να παρέχουν καθολικά τα αντίστοιχα αγαθά στους πολίτες, αλλά και οι επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου και ταχυμεταφορών να μην προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες προετοιμασίας, με προσλήψεις και επενδύσεις επέκτασης της χωρητικότητας του δικτύου τους, ώστε να αντιμετωπίσουν την ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση που επιβεβαιώθηκε από την πραγματικότητα των ημερών.
Τα αποτελέσματα τα ζουν στην καθημερινότητά τους οι πολίτες που είτε παραγγέλνουν ηλεκτρονικά προϊόντα από επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου, είτε χρησιμοποιούν υπηρεσίες ταχυμεταφορών. Τεράστιες καθυστερήσεις στην παράδοση προϊόντων και δεμάτων από τις συμβεβλημένες εταιρείες ταχυμεταφορών, που μπορεί να διαρκέσουν έως και εβδομάδες, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, εταιρείες ταχυμεταφορών, παραβιάζοντας τους όρους της άδειάς τους, δεν προβαίνουν, όπως υποχρεούνται, σε 2η κοινοποίηση εφόσον δεν βρεθεί ο παραλήπτης του ταχυδρομικού αντικειμένου,ενώ έχουν αναφερθεί ακόμα και περιπτώσεις όπου για να γλυτώσουν χρόνο, προβαίνουν κατευθείαν στην 1η κοινοποίηση χωρίς να αναζητήσουν πρώτα τον παραλήπτη. Αποτέλεσμα των παραπάνω, είναι οι παραλήπτες να προστρέχουν οι ίδιοι στα κατά τόπους πρακτορεία των εταιρειών, προκειμένου να παραλάβουν τα αντικείμενα που δεν τους παραδόθηκαν κατ’ οίκον, σχηματίζοντας μάλιστα τεράστιες ουρές έξω από αυτά.
Η παραπάνω κατάσταση επιβεβαιώνεται από σχετικές ενημερωτικές ανακοινώσεις που αναγκάστηκαν να αναρτήσουν οι εταιρείες ταχυμεταφορών στις ιστοσελίδες τους, απευθυνόμενες στους καταναλωτές, στις οποίες μεταξύ άλλων αναφέρουν τον προσωρινό περιορισμό στην ποικιλία των υπηρεσιών που παρέχουν. Το πρόβλημα των μεγάλων καθυστερήσεων στις ταχυμεταφορές έχουν επιβεβαιώσει με δημόσιες τοποθετήσεις τους, οι κ.κ. Υπουργοί Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Παρόλο που οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι προετοιμάστηκαν αυξάνοντας το προσωπικό και τις υποδομές (οχήματα, χωρητικότητα κέντρων αποθήκευσης και διαλογής), το 2οlockdown σε συνδυασμό με τις περιόδους προσφορών Black Friday, Cyber Monday και την περίοδο των χριστουγεννιάτικων αγορών, εκτόξευσαν τη ζήτηση υπερβαίνοντας τις δυνατότητές τους.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ωστόσο, οι εταιρείες προχώρησαν καθυστερημένα σε προσλήψεις ενοικιαζόμενων εργαζομένων, τους οποίους και δεν εκπαίδευσαν για τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του επαγγέλματος, που μεταξύ άλλων αφορούν την ασφαλή μεταχείριση προϊόντων, την προστασία προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου των επιστολών.
Ταυτόχρονα, οι ευθύνες γίνονται μπαλάκι μεταξύ των εταιρειών ταχυμεταφορών και των επιχειρήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου, γεγονός που μαζί με τις προαναφερθείσες δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις, υπονομεύει την αξιοπιστία της αγοράς απέναντι στους καταναλωτές. Όλα τα παραπάνω λειτουργούν αποτρεπτικά για επόμενες εξ αποστάσεως αγορές, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αρνητικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση που αποτελεί μεγάλο τμήμα του ΑΕΠ της χώρας και μάλιστα σε έναν από τους λιγοστούς κλάδους που έχει τη δυνατότητα να παράξει ΑΕΠ εν μέσω lockdown.
Το επιχειρηματικό οικοσύστημα δεν έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία της αυξημένης καταναλωτικής ζήτησης, με το αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων να παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να έχει κάνει την παραμικρή δομική παρέμβαση, παρόλο που τα προβλήματα παρατηρούνται εδώ και αρκετό καιρό.
Οι τεράστιες καθυστερήσεις, φαίνεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, πως έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη αύξηση των σχετικών καταγγελιών πολιτών προς τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και τις ανεξάρτητες Αρχές του Συνηγόρου του Καταναλωτή και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Οι καταγγελίες αυτού του είδους προς την ΕΕΤΤ φέρονται να έχουν 20πλασιαστεί σε καθημερινή βάση, σε σχέση με πριν το 2οlockdown, κάτι που φαίνεται πως έχει οδηγήσει την Αρχή σε πλήθος κλήσεων εταιρειών ταχυμεταφορών προς ακρόαση για διερεύνηση των καταγγελιών και ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων. Το βέβαιο είναι πως η ΕΕΤΤ έχει προβεί σε δημόσιες ανακοινώσεις, επιβεβαιώνοντας τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, εφιστώντας ταυτόχρονα την προσοχή των καταναλωτών στους όρους και τους χρόνους παράδοσης κατόπιν ηλεκτρονικών αγορών, ενημερώνοντάς τους για τις υποχρεώσεις των εταιρειών ταχυμεταφορών βάσει των αδειών που τους έχουν χορηγηθεί από την ΕΕΤΤ, αλλά και τανόμιμα δικαιώματα και εργαλεία προστασίας των καταναλωτών. Συστάσεις και επισημάνσεις σχετικές με το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει κάνει δημόσια και ο «Συνήγορος του Καταναλωτή».
Πέραν των παραπάνω, σοβαρές είναι οι επιπτώσεις που έχει ο κορεσμός των δυνατοτήτων των εταιρειών ταχυμεταφορών στο σύνολο των εργαζομένων τους, οι οποίοι ως συνήθως επωμίζονται την πίεση που δέχεται το σύστημα και ιδίως στους ταχυμεταφορείς.
Στο φως της δημοσιότητας έρχονται συνεχώς καταγγελίες για εξοντωτικά ωράρια σε ένα από τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα, που έχει πληρώσει βαρύ φόρο αίματος στην άσφαλτο, καθώς και για συνεχείς παραβιάσεις της νομοθεσίας από τους εργοδότες. Όλα αυτά, μάλιστα, συμβαίνουν σε συνέχεια της αδιαφορίας και των μεγάλων καθυστερήσεων της κυβέρνησης στην εφαρμογή των προστατευτικών διατάξεων και την έκδοση κανονιστικών πράξεων, του πλαισίου που απορρέει από το άρθρο 212 του Νόμου 4512/18, τα άρθρα 55 και 56 του ν.4611/2019 και τις εγκυκλίους 67315/3178/18-12-2018 και 29613/1754/2-7-2019 του πρώην Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνδυασμό με τη σημαντική αποδυνάμωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Η αδιαφορία αυτή συνεχίστηκε προκλητικά,ακόμα και μετά το 1ο lockdown που ανέδειξε τον σημαντικότατο κοινωνικό και οικονομικό ρόλο που παίζει η εργασία των ταχυμεταφορέων.
Τέλος, για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου, η εταιρεία ταχυμεταφορών του Ομίλου ΕΛΤΑ, η ΕΛΤΑ Courier – «ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΛΤΑ Α.Ε.», όφειλε ήδη από το 1οlockdown να έχει προχωρήσει σε γενναία επέκταση και αναδιοργάνωση των υποδομών, καθώς και σε προσλήψεις προσωπικού, ώστε, όχι μόνο να αντιμετωπίσει τις αυξημένες ανάγκες ενός 2ου ενδεχόμενου lockdown, αλλά και να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να αναπτύξει σε μόνιμη βάση τις υπηρεσίες ταχυμεταφορών και δέματος, έναντι των ιδιωτών ανταγωνιστών της.
Τέτοιες κινήσεις, σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία, εν Ελλάδι δίκτυο καταστημάτων που διαθέτει ο Όμιλος ΕΛΤΑ, θα έδιναν αναπτυξιακή προοπτική και λύσεις στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει συνολικά ο Όμιλος του ιστορικού αυτού Οργανισμού. Αντί για τα παραπάνω, και με την απόλυτη κάλυψη της Κυβέρνησης, οι διοικήσεις των ΕΛΤΑ Courier και του Ομίλου άφησαν την ευκαιρία αυτή να πάει χαμένη.
Είναι χαρακτηριστικό και εξοργιστικό, ότι την ίδια στιγμή που τα ΕΛΤΑ αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματαεπιβίωσης και χρειάζονταν διαρθρωτικές αλλαγές σε αναπτυξιακή κατεύθυνση, οι διοικήσεις, όχι μόνο δεν προχώρησαν σε καμιά τέτοια ενέργεια, αλλά επιπλέον ασχολούνταν με την κατασπατάληση δημοσίου χρήματος από τους πόρους των ΕΛΤΑ. Με αύξηση των αμοιβών τους, πρόσληψη υψηλόμισθων μετακλητών με κλειστά 3ετή συμβόλαια, καθώς και σκανδαλώδεις αποφάσεις αναθέσεις υπηρεσιών σε ιδιώτες, όπως η μνημειώδηςαπόφαση ανάθεσης έργου 250.000 ευρώ συν ποσοστών επί πωλήσεων, για κατασκευή πλατφόρμας e-marketplace σε εταιρία-«φάντασμα» ιδιοκτησίας δυο φυσικών προσώπων, η οποία είχε συσταθεί 1 μέρα πριν την απόφαση ανάθεσης, με βάση δήθεν οικονομικής προσφοράς που είχε καταθέσει μέρες πριν καν συσταθεί.
Είναι εκκωφαντική, ταυτόχρονα, η αφωνία για τα παραπάνω των συναρμοδίων Υπουργών, οι οποίοι μάλιστα δεν έχει έχουν μέχρι σήμερα απαντήσει στον από 6/3/2020 και 8/5/2020 κοινοβουλευτικό έλεγχοβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τα θέματα αυτά (με αρ. πρωτ. 227/4723 Ερώτηση & ΑΚΕ και 6316 Ερώτηση, αντίστοιχα).Αυτό, όμως, που φρόντισαν να κάνουν οι Υπουργοί ήταν να ασχοληθούν με τη νομοθέτηση (άρθρα 41-49 του ν.4758/2020)με τροπολογία, χωρίς διαβούλευση, σε άσχετο νομοσχέδιο, του «ξαφνικού θανάτου» εργασιακών σχέσεων και Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στον Όμιλο ΕΛΤΑ. Νομοθέτησαν, έτσι, τις μειώσεις μισθών, την εκβιαστική εθελούσια έξοδο συνοδευόμενη από την απειλή υποχρεωτικών μετακινήσεων, τις απολύσεις, την εξαίρεση από το διαφανές ευρωπαϊκό πλαίσιο περί δημοσίων συμβάσεων. Νομοθέτησαν, συνοπτικά, τη μετατροπή των ΕΛΤΑ και ΕΛΤΑ Courierσε επιχειρήσεις που διέπονται από όρους του ιδιωτικού τομέα με σκοπό τη μελλοντική ιδιωτικοποίηση, στο όνομα μάλιστα της ευελιξίας και της ΕταιρικήςΔιακυβέρνησης, προκειμένου δήθεν να γίνουν ανταγωνιστικά.
Ωστόσο, το προσχηματικό αυτό, νεοφιλελεύθερο αφήγημα της κυβέρνησης ότι οι όροι ιδιωτικού τομέα είναι δήθεν πανάκεια για την ομαλή λειτουργία και την ανταγωνιστικότητα μιας εταιρείας, έρχεται να καταρρεύσει με πάταγο σήμερα που βλέπουμε αντίστοιχες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα να «καταρρέουν» κι αυτές από το βάρος της ζήτησης, αδυνατώντας να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους.
Κατόπιν των παραπάνω,
Ερωτώνται οικ.κ.Υπουργοί:
1.Σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί τους τελευταίους μήνες προκειμένου να προετοιμαστούν οι κρίσιμοι κλάδοι των ταχυμεταφορών και του ηλεκτρονικού εμπορίου, με κινητοποίηση επενδύσεων για την αντιμετώπιση της κατακόρυφης ζήτησης σε ενδεχόμενο 2οlockdown, το οποίο επιβεβαιώθηκε και ξεκίνησε την 7/11/2020;
2.Σε ποιες ενέργειες θα προβούν προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα σημερινά τεράστια προβλήματα στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τις ταχυμεταφορές, όσον αφορά τη διαθεσιμότητα προϊόντων και την παράδοσή τους σε εύλογο χρονικό διάστημα στους καταναλωτές;
3.Σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί ώστε να προστατευθούν οι εργαζόμενοι στις εταιρείες ταχυμεταφορών από παραβίαση εκ μέρους της εργοδοσίας του νομοθετικού πλαισίου, του σχετικού με τις συνθήκες και τους όρους εργασίας, ιδίως όσον αφορά τα ωράρια, αλλά και την ιδιοκτησία και την κατάσταση των οχημάτων και εν γένει την ασφάλειατων ταχυμεταφορέων; Έχουν αυξηθεί σε σχέση με την περίοδο πριν το lockdown και κατά πόσο οι σχετικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες Αρχές;
4.Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των εταιρειών ταχυμεταφορών σχετικά με τις υπηρεσίες που οφείλουν να παρέχουν στους καταναλωτές, σύμφωνα με τους όρους των αδειών που τους έχουνχορηγηθεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων;
5.Πόσες καταγγελίες σχετικά με καθυστερήσεις παράδοσης δεμάτων από εταιρείες ταχυμεταφορών, έχουν λάβει από 7/11/2020 και μετά η Γενική Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή, ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» και η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων; Κατά πόσο είναι αυξημένο το πλήθος των καταγγελιών αυτών σε σχέση με πριν την 7/11/2020; Σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί οι Αρχές αυτές για τη διερεύνηση και αντιμετώπιση των καταγγελιών αυτών; Έχουν αντιμετωπίσει οι ενέργειες αυτές τα προβλήματα, σε κάποιο βαθμό;
6.Σε ποιες ενέργειες είχαν προβεί προκειμένου η, υπό δημόσιο έλεγχο και εποπτεία, εταιρεία των ΕΛΤΑ Courier – «ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΛΤΑ Α.Ε.» να αναπτυχθεί εγκαίρως ώστε να είναι σε θέση ναεκμεταλλευτεί την κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης σε ένα ενδεχόμενο 2οlockdown, το οποίο επιβεβαιώθηκε και ξεκίνησε την 7/11/2020; Πώς αυτό-αξιολογούν τις ενδεχόμενες ως άνω ενέργειές τους, με βάση τα αποτελέσματα στη δυνατότητα που έχει σήμερα η ΕΛΤΑ Courier να ανταπεξέλθει στην αυξημένη ζήτηση;
7.Ποιες ενέργειες έχουν γίνει (αναθέσεις, συμβάσεις, υλοποίηση φυσικού αντικειμένου, εντολές πληρωμών κ.ά.) κατόπιν της από 10/4/2020 απόφασης ανάθεσης έργου (ΑΔΑ: ΨΖΑΣΟΡΛ1-ΒΜΤ) που έλαβε το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας ΕΛΤΑ Courier–«ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΛΤΑ Α.Ε.», προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο κατασκευής και λειτουργίας ηλεκτρονικής αγοράς (e-marketplace);
(φωτό: businessdaily.gr)