Παρά το γεγονός πως στην Ελλάδα απαντώνται 14 είδη κητωδών εκ των οποίων τα 8 τακτικά, οι έρευνες για τα εν λόγω είδη στην χώρα μας έχουν υπάρξει κυρίως σποραδικές με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλα κενά στη γνώση μας και μια σαφής αδυναμία στη σωστή διαχείριση και προστασία τους.
Είναι μάλιστα ενδεικτικό πως ενώ οι Κυκλάδες διαθέτουν πολύ πλούσια βιοποικιλότητα οπότε και αξιολογούνται ως περιοχή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, υπάρχει τεράστια έλλειψη δεδομένων, οπότε και η ολοκλήρωση του προγράμματος «Cyclades Care for Dolphins» με συλλογή δεδομένων παρατηρήσεων κητωδών στις Κυκλάδες από πολίτες, επισκέπτες, χρήστες και επαγγελματίες της θάλασσας, αλλά και εναέριες καταγραφές, έχει σημαντικό αντίκτυπο.
Τα αποτελέσματα του προγράμματος που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από την περιβαλλοντική οργάνωση MOm σε συνεργασία με το Cyclades Preservation Fund (CPF) και βασίστηκε στην μεθοδολογία Επιστήμης των Πολιτών έγιναν για πρώτη φορά γνωστά στην διαδικτυακή εκδήλωση που διοργανώθηκε την Δευτέρα 21 Μαρτίου 2022, με δυναμική εκπροσώπηση και συμμετοχή από πολλά νησιά (Σύρος, Νάξος, Πάρος, Σαντορίνη, Ανάφη, Αμοργός, Κρήτη, κ.α.)
Το πρόγραμμα περιελάμβανε μια εντατική ενημερωτική εκστρατεία στο πλαίσιο της οποίας συγκεντρώθηκε ένας πρωτοφανής όγκος δεδομένων από πολίτες που συμμετείχαν εθελοντικά και που βοήθησε στην πρώτη ουσιαστική χαρτογράφηση της παρουσίας κητωδών στις Κυκλάδες. Με βάση τα αποτελέσματα που στάλθηκαν στην Mom και αναμένεται να δημοσιευθούν και στην επιστημονική κοινότητα στο ετήσιο συνέδριο του European Cetacean Society 2022, συνολικά χρησιμοποιήθηκαν 176 βίντεο/φωτογραφίες κητωδών όπου το είδος ήταν αναγνωρίσιμο: 82 ομάδες ρινοδέλφινων, 60 ομάδες κοινών δελφινιών, 32 ομάδες ζωνοδέλφινων, 1 ομάδα φυσητήρων και 1 πτεροφάλαινα.
Με τον τρόπο αυτό τεκμηριώθηκε η σημαντικότητα της ευρύτερης περιοχής για 3 είδη δελφινιών που καταγράφηκαν ενώ επιτεύχθηκε και ένας προσδιορισμός σημαντικών υπο-περιοχών. Η συλλογή δεδομένων από πολίτες συμπληρώθηκε επίσης από εναέριες καταγραφές που έλαβαν χώρα σε δυο διαφορετικές περιόδους μέσα στο 2021. Σε κάθε περίπτωση, η ενεργής συμμετοχή πολιτών από τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων στη συλλογή δεδομένων για την προστασία του φυσικού πλούτου του τόπου τους αποτελεί την μεγαλύτερη επιτυχία του προγράμματος.
Επιπλέον, στο πλαίσιο της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν η Mom και το Cyclades Preservation Fund (CPF) ανακοινώθηκε πως παρά την επίσημη ολοκλήρωση του προγράμματος η δράση για καταγραφή δεδομένων συνεχίζεται (πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.mom.gr στην ενότητα Είδα Δελφίνι) ενώ το κάλεσμα για προστασία της θαλάσσιας άγριας ζωής των Κυκλάδων διευρύνεται και ενισχύεται αποσκοπώντας στην εδραίωση ενός τακτικού Δικτύου Πληροφοριών και Διάσωσης για σημαντικά θαλάσσια είδη (κητώδη, φώκιες, χελώνες) στις Κυκλάδες, στο οποίο θα συμμετέχουν επιπλέον το Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών ‘Αρίων’ και ο Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου (υπό την καθοδήγηση του Αρχέλων).
Στο δίκτυο μπορούν να συμμετέχουν πολίτες αλλά και φορείς που συνδέονται με τις Κυκλάδες και επιθυμούν να λάβουν ενημέρωση, εκπαίδευση αλλά και να προσφέρουν βοήθεια στην καταγραφή δεδομένων και στην παροχή πρώτων βοηθειών σε περιπτώσεις διάσωσης ζώων.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν στο info@mom.gr το όνομά τους, τηλέφωνο, νησί των Κυκλάδων με το οποίο συνδέονται (ζουν, δραστηριοποιούνται, επισκέπτονται τακτικά) και email.
