Γράφει ο φιλόλογος Νίκος Ι. Λεβογιάννης
Απαράδεκτη και καταδικαστέα είναι και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτό το απείρου φυσικού κάλλους παρθένο ακόμη κομμάτι της ωραιότερης στον κόσμο κυκλαδίτικης φύσης, το κεδροδάσος, απ’ τα μεγαλύτερα και πυκνότερα μεταξύ των ελάχιστων (οκτώ περίπου) που υπάρχουν στην Ελλάδα, με τη σπάνια και πλούσια χλωρίδα του, τα σπάνια είδη ερπετών και πτηνών, με τις μοναδικές και ελάχιστες πλέον στη Νάξο αμμοθίνες (εύκολα θύματα της …μπουλντόζας του τουρισμού).
• Με την τελεσίδικη απόφαση 301/2004 του Εφετείου Αιγαίου το Αλυκό κηρύχτηκε δημόσια δασική έκταση. Ο δικαστικός μαραθώνιος για το Αλυκό, που κράτησε 65 χρόνια (1946-2010), έκλεισε οριστικά και τελεσίδικα με την 1417/2010 απόφαση του Γ΄ τμήματος (Πολιτικές αποφάσεις) του Αρείου Πάγου, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση αναίρεσης που υπέβαλαν οι καταπατητές (1.3.2006) εναντίον της απόφασης του Εφετείου Αιγαίου.
Δυστυχώς οι αρμόδιοι της Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης στις Κυκλάδες και τη Νάξο, δεν έχουν πράξει μέχρι σήμερα το παραμικρό για την προστασία του, πολύ περισσότερο για την αποκατάσταση του τοπίου στην προ του 1969 κατάσταση. Ίσως αγνοούν ακόμη και την ύπαρξη των τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων, παρ’ όλον ότι τους έχουν κοινοποιηθεί από το αρμόδιο δικαστικό γραφείο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στη Σύρο, το οποίο χειρίστηκε με επιτυχία αυτή τη μεγάλη δικαστική υπόθεση.
• Ιδιαίτερα κατά την περίοδο 2004-2010, που ξεκαθάρισε δικαστικά ότι το Αλυκό ανήκει στο δημόσιο, ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου κ. Χ. Κόκκινος, ως ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος, δεν έπραξε το παραμικρό για την αποβολή των καταπατητών, για την κατεδάφιση των ερειπίων, για τη λήψη στοιχειωδών μέτρων προστασία του. Οι ευθύνες του είναι μεγάλες για όποιες παράνομες πράξεις και καταστροφές έχουν συμβεί από το 2004 και μετά, σε μια δημόσια δασική έκταση με αυτή μάλιστα τη μοναδικότητα, με το σπάνιο στη Μεσόγειο κεδροδάσος, με τις μοναδικού φυσικού κάλλους αμμοθίνες.
Την ίδια αδιαφορία με τον πρώην Περιφερειάρχη επέδειξαν δυστυχώς την περίοδο αυτή και όλοι ανεξαιρέτως οι τοπικοί αιρετοί άρχοντες (Βουλευτές, Νομάρχης, Έπαρχος, πρώην Δήμαρχοι κ.α.).
• Ας ελπίσουμε ότι, μετά απ’ τον θόρυβο που ξέσπασε πρόσφατα, εξ αιτίας των τραμπουκισμών σε βάρος κατασκηνωτών, θα ασχοληθούν με την υπόθεση ο σημερινός Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου κ. Ι. Μαχαιρίδης, ο αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων κ. Γ. Πουσαίος, οι ναξιώτες Περιφερειακοί σύμβουλοι, ο Δήμος και οι τοπικοί βουλευτές.
• Αυτοί πλέον έχουν την υποχρέωση και την ευθύνη προστασίας του Αλυκού από όσες παρανομίες συνεχίζουν να διαπράττονται μέσα στο δημόσιο αυτό κτήμα.
• Υπάρχουν καταπατητές μέσα στο Αλυκό, γιατί δεν έχουν κινηθεί ακόμη οι διαδικασίες αποβολής τους;
• Κάθε λογής αυτοκίνητα αλωνίζουν μέσα στο δάσος και πάνω στις αμμοθίνες. Τα τροχόσπιτα συνεχίζουν να κατασκηνώνουν μέσα στις αμμοθίνες και τους κέδρους, ρυπαίνοντας το περιβάλλον με τα σκουπίδια και τα λύματα των τουαλετών τους, προκαλώντας ανεπανόρθωτη οικολογική καταστροφή.
• Οι εκχερσώσεις συνεχίζονται από ασυνείδητους ντόπιους, που παίρνουν το εύφορο χώμα του Αλυκού για να ενισχύουν τα περιβόλια τους. Παρατηρείται μεγάλης έκτασης αμμοληψία.
• Τα ερείπια των τεράστιων κτιρίων των «Βέλγων», καταφαγωμένα απ’ την αλμύρα και την πολυκαιρία, παραμένουν εκεί και είναι άκρως επικίνδυνα για τους τουρίστες που κατασκηνώνουν μέσα. Τα περισσότερα δε απ’ αυτά έχουν μετατραπεί σε απέραντους σκουπιδότοπους.
• Οι παράνομες χωματερές (μπάζα και σκουπίδια) μέσα στο δάσος είναι δεκάδες, τα εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα μέσα στα ερείπια, αλλά και στο δάσος επίσης πολλά, ακόμη και υπαίθριες αποθήκες οικοδομικών υλικών υπάρχουν.
Σε αντίθεση με όλους τους κρατικούς και τοπικούς φορείς, που αδιαφορούν για το μοναδικό αυτό μνημείο της φύσης, ανίκανοι να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά του, το Αλυκό σώθηκε στα πέτρινα χρόνια της χούντας από ολοσχερή οικολογική καταστροφή χάρη σε μια χούφτα απλών υπαλλήλων και κατοίκων της περιοχής (Τραγαιάτες και Φιλωτίτες), οι οποίοι τόλμησαν να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους ίδιους τους στυγνούς κι’ αδίστακτους δικτάτορες της 21ης Απριλίου 1967.
Η χούντα των Συνταγματαρχών εξ αρχής επεδίωκε το ξεπούλημα του Αλυκού στους ξένους, στην προσπάθειά της να φέρει επενδύσεις στην Ελλάδα. Κάποιοι ντόπιοι προφανώς είχαν …ρίξει την ιδέα. Για το σκοπό αυτό το χουντικό κράτος παρείχε στους Βέλγους και τους ντόπιους εκπροσώπους τους κάθε διευκόλυνση νόμιμη και παράνομη. Ακόμη και τον δρόμο άνοιξε απ’ τις Τρίποδες μέχρι το Αλυκό για να τους διευκολύνει, ενώ είναι σωρεία οι παράνομες άδειες (εκχέρσωσης, καταπάτησης αιγιαλού και παραλίας, οικοδόμησης κατά παρέκκλιση σε απόσταση μικρότερη των 30 μέτρων απ’ τη γραμμή αιγιαλού κ.λπ.) που τους χορήγησαν διάφορες υπηρεσίες. Ακόμη και αυτή η αρχαιολογική υπηρεσία σιώπησε στις γραπτές καταγγελίες πολιτών για την καταστροφή του νεκροταφείου της πρωτοκυκλαδικής περιόδου που υπήρχε μέσα στο Αλυκό (καταγγέλθηκε τότε ότι λεηλατήθηκαν και εξαφανίστηκαν 13 πανάρχαιοι τάφοι).
• Μια χούφτα ευσυνείδητοι (μη ναξιώτες) δημόσιοι υπάλληλοι (δασικοί, εφοριακοί, δικαστές), μαζί και με κάποιους κατοίκους, με κίνδυνο, όχι απλά να χάσουν τη δουλειά τους, αλλά και να βρεθούν εξόριστοι σε κάποια Γυάρο, σταμάτησαν αυτή την πολυδιαφημισμένη «επένδυση» των Βέλγων, παρά τις άνωθεν εντολές, τις παρεμβάσεις ακόμη και ξένων πρεσβειών, αλλά και του ίδιου του πανίσχυρου Υπουργού Συντονισμού (Οικονομίας) της χούντας Ν. Μακαρέζου, μέλους της τριανδρίας της «επανάστασης» της 21ης Απριλίου 1967. Αυτοί οι «άσημοι» υπάλληλοι συνέβαλαν αποφασιστικά στο να προχωρήσει το δημόσιο σε αγωγή διοικητικής αποβολής των καταπατητών και διεκδίκησης του Αλυκού ως δημόσιας δασικής έκτασης.
• Η αγωγή αυτή (15.12.1973) παρ’ όλον ότι ουδέποτε εκδικάστηκε, εξ αιτίας των παρεμβάσεων της ηγεσίας της χούντας, είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσουν τα έργα και τελικά να ακυρωθεί η περιβόητη «επένδυση» των Βέλγων και το σημαντικότερο να αποτραπεί η ολοσχερής οικολογική καταστροφή του κεδροδάσους και των αμμοθινών του Αλυκού.
Η χούντα έπεσε τον Ιούλιο του 1974, αλλά η «παγωμένη» εκείνη αγωγή του δημοσίου εναντίον των καταπατητών παρέμεινε για πολλά ακόμη χρόνια θαμμένη και ξεχασμένη στα συρτάρια του Υπουργείου Γεωργίας και άλλων υπηρεσιών.
• Απ’ το 1982, δέκα χρόνια μετά, ο γράφων, νεοεκλεγείς τότε βουλευτής, άρχισα να ερευνώ τη σχεδόν ξεχασμένη υπόθεση του Αλυκού, την οποία ως τότε κι εγώ αγνοούσα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες που είχαν χειριστεί την υπόθεση την είχαν πια κι αυτές ξεχάσει. Οι δυσκολίες της έρευνας ήταν ανυπέρβλητες. Τα στόματα όσων ντόπιων γνώριζαν την υπόθεση ήταν ερμητικά κλειστά, μισόλογα μόνο και «μη μ’ ανακατεύεις». Ένας αδιόρατος φόβος τους διακατείχε.
Εξαίρεση αποτέλεσε ο φιλωτίτης δικηγόρος, αγωνιστής της Αριστεράς, αείμνηστος Αντώνιος Κούρτης, ο μόνος επιζών τότε που γνώριζε άριστα την υπόθεση, γιατί είχε ασχοληθεί μ’ αυτήν νομικά ως ιδιοκτήτης μικρού κτήματος μέσα στο Αλυκό, που δεν το διεκδικούσε, αλλά ήθελε πάση θυσία να διώξει τους καταπατητές απ’ το Αλυκό, γιατί λάτρευε αυτόν τον μοναδικό τόπο. Αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος με βοήθησε τότε καθοριστικά όχι μόνο να ερευνήσω την υπόθεση, αλλά και να πειστώ ότι το Αλυκό είναι δημόσια δασική έκταση, ότι ήταν πάντοτε κοινόχρηστη και ότι κανένας από τους καταπατητές και τους διεκδικητές δεν είχε νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, αλλά ήταν όλοι πλαστοί.
Ο Αντ. Κούρτης μου μιλούσε για σφοδρές συγκρούσεις, για επικίνδυνα διαπλεκόμενα συμφέροντα και με συμβούλευε να …προσέχω.
• Εκτιμήσαμε τότε ότι η συντομότερη δικαστική οδός ήταν η επανενεργοποίηση της από 15.12.1973 αγωγής του δημοσίου και ο άμεσος προσδιορισμός ημερομηνίας εκδίκασης της υπόθεσης.
• Για τον λόγο αυτό με τον επίσης βουλευτή Κυκλάδων του ΠΑΣΟΚ Π. Βάλβη καταθέσαμε το 1983 στη Βουλή σχετική Ερώτηση προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες στην κατεύθυνση αυτή και παράλληλα προχωρήσαμε σε παραστάσεις και ενημερώσεις προς τους αρμόδιους Υπουργούς. Το ίδιο έπραξε και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κυκλάδων (Νομάρχης Ελ. Παπαζώη) με ανάλογη απόφαση που πήρε.
Πρέπει να τονιστεί ότι καταπατητές και διεκδικητές του Αλυκού δεν ήταν μόνο οι Βελγικές εταιρείες που είχαν έδρα το …Λιχτενστάιν, αλλά και δεκάδες ντόπιοι, κυρίως Σαγκριώτες, καθένας απ’ τους οποίους …επέσειε και ένα συμβόλαιο-κουρελόχαρτο, διεκδικώντας μερίδιο από την …πίττα του Αλυκού.
Ακολουθήστε το naxostimes.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
