Κατάγεται από την Κωμιακή της Νάξου. Φυσιολάτρης από παιδί. Ψάρευε, καλλιεργούσε τη γη του τόπου του και έκανε όνειρα. Το μεγαλύτερό του όνειρο έγινε πραγματικότητα περίπου ένα χρόνο πριν. Ο Κωνσταντίνος Σουσούνης σήμερα είναι ερευνητής σε ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, στο Χάρβαρντ.
Η αγάπη του για τη φύση τον οδήγησε στο Βιολογικό Αθήνας και από εκεί τα βήματα μέχρι την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ έγιναν αργά και σταθερά. Το πεδίο της έρευνάς του είναι η αναγέννηση των άκρων. Χρησιμοποιεί τις μεξικανικές σαλαμάνδρες αξολότλ, που έχουν τη δυνατότητα να αναγεννήσουν τα πόδια τους, κάτι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει στις σαύρες της Νάξου όταν κόβεται η ουρά τους.
Ο Κωνσταντίνος Σουσούνης μιλά στο naxostimes.gr για το ταξίδι του από τη Νάξο μέχρι τις ΗΠΑ, για την έρευνά του, την τάση των νέων να φεύγουν από την Ελλάδα αναζητώντας την τύχη τους στο εξωτερικό (brain drain) και τους επόμενους στόχους του. Έχοντας στο μυαλό του μνήμες από το νησί του, ο Κωνσταντίνος πάντα θα επιστρέφει στη Νάξο. Όπως κάνει κάθε καλοκαίρι, που τον βρίσκει στον Απόλλωνα.
Πόσο δύσκολη ήταν η διαδρομή από την Κωμιακή της Νάξου μέχρι το Χάρβαρντ;
Δεν ξέρω κατά πόσο μπορώ να βάλω βαθμό δυσκολίας. Κατά κάποιο τρόπο ήταν μονόδρομος από τη στιγμή που αποφάσισα να βάλω ως πρώτη μου επιλογή το Βιολογικό Αθήνας στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2004. Μου άρεσε η φύση, όπως φαντάζομαι ότι αρέσει και σε όλους όσοι κατάγoνται από το όμορφο νησί μας, πόσο μάλλον αν διαμένουν εκεί μόνιμα. Συγκεκριμένα μου άρεσε η ιδέα του να εξερευνήσω την φύση με μεγαλύτερη λεπτομέρεια και η βιολογία μου έδωσε αυτή τη δυνατότητα. Παρ’ όλο που είχα μαθήματα οικολογίας και ωκεανογραφίας στο πανεπιστήμιο και ασχολιόμουν με το ψάρεμα και την γεωργία, στο πεδίο της έρευνας μου άρεσε περισσότερο η μοριακή, κυτταρική και αναπτυξιακή βιολογία. Έτσι, όταν έψαχνα για μεταπτυχιακά στην Ελλάδα, δεν βρήκα αυτό που ήθελα, οπότε η ιδέα του εξωτερικού έκανε την εμφάνιση της στο τελευταίο έτος του πανεπιστημίου. Αφού έδωσα και πέρασα τις απαιτούμενες εξετάσεις, έγινα δεκτός με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Ντέϊτον στο Οχάιο σε ένα από τα καλύτερα εργαστήρια παγκοσμίως στην αναγέννηση ιστών σε σαλαμάνδρες, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής και διεθνούς φήμης καθηγητή Παναγιώτη Τσόνη. Μαζί του δημοσίευσα αρκετές ερευνητικές εργασίες που αφορούσαν στην αναγέννηση του φακού του ματιού, το οποίο και αποτέλεσε το θέμα της διδακτορικής διατριβής μου. Το ότι απέκτησα εμπειρία με την αναγέννηση ιστών σε σαλαμάνδρες σε ένα από τα καλύτερα εργαστήρια του πεδίου ήταν αυτό που μου άνοιξε την πόρτα στο Χάρβαρντ, και ειδικότερα στο εργαστήριο της καθηγήτριας Whited που χρησιμοποιεί σαλαμάνδρες στην έρευνα της.
Το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ήταν ένα όνειρο που πραγματοποιήθηκε;
Σίγουρα, όλοι θα ήθελαν να κάνουν την έρευνα τους σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Εγώ είμαι τριπλά χαρούμενος γιατί η θέση μου είναι συνδεδεμένη, εκτός από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ (Harvard Medical School), και με το Νοσοκομείο Μπρίγκαμ και Γυναικών (Brigham and Women’s Hospital), και με το Άλλεν Ινστιτούτο στο Πανεπιστήμιο του Τάφτς (Allen Discovery Center at Tufts University), που το καθένα δίνει έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της έρευνάς μου.
Ποιο ακριβώς είναι το αντικείμενο της έρευνάς σου;
Η έρευνα μου ασχολείται με την αναγέννηση των άκρων. Χρησιμοποιούμε τις μεξικανικές σαλαμάνδρες αξολότλ (axolotl; Είδος: Ambystoma mexicanum) που έχουν τη δυνατότητα να αναγεννήσουν τα πόδια τους, κάτι παρόμοιο με αυτό που όλοι έχουμε δει να συμβαίνει στις σαύρες της Νάξου όταν κόβεται η ουρά τους. Με διάφορες γενετικές και μοριακές μεθόδους προσπαθούμε να καταλάβουμε τον μηχανισμό αναγέννησης.
Πού εντοπίζεις τα βασικά κενά στον τομέα της έρευνας στην Ελλάδα;
Το βασικότερο πρόβλημα της έρευνας στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως, είναι η έλλειψη χρημάτων, κάτι που έγινε ακόμα πιο έντονο κατά την διάρκεια της κρίσης, από όσο ξέρω από φίλους μου βιολόγους που έκαναν έρευνα στην Ελλάδα.
Πιστεύεις ότι η Ελλάδα δίνει ευκαιρίες σε νέα παιδιά να εξελιχθούν ή το εξωτερικό είναι πλέον μονόδρομος;
Δύσκολο να απαντήσω με ακρίβεια σε αυτό καθώς δεν έχω εμπειρία από μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα. Σίγουρα υπάρχουν αρκετές δυσκολίες λόγω έλλειψης χρημάτων σε σχέση με την Γερμανία ή την Αμερική ή τις Σκανδιναβικές χώρες. Ξέρω περιπτώσεις φοιτητών που ήταν από τους καλύτερους στο έτος μου, πήγαν σε διδακτορικά προγράμματα στην Ελλάδα και κόλλησαν λόγω υποχρηματοδότησης ή άλλων δυσκολιών στην έρευνα. Ελπίζω στο μέλλον οι πόροι των διδακτορικών φοιτητών στο πεδίο της έρευνας να είναι εξασφαλισμένοι καθ’ όλη τη διάρκεια του διδακτορικού τους, καθώς επίσης και να υπάρχει ένα πλάνο για να τελειώσουν το διδακτορικό σε εύλογο χρονικό διάστημα. Είναι κρίμα να ταλαιπωρούνται νέοι ερευνητές, που προσπαθούν να προσφέρουν στην Ελλάδα αλλά στο τέλος αναγκάζονται να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό.
Η οικονομική κρίση ήταν η αιτία που επέλεξες να εργαστείς στο εξωτερικό ή ήταν φυσικό επακόλουθο των σπουδών σου;
Η απόφασή μου ήταν απόρροια αρκετών παραγόντων. Προφανώς εάν δεν είχα φύγει στο εξωτερικό, δεν θα είχα την επιστημονική εμπειρία που έχω τώρα. Οπότε, σε ένα βαθμό, ήταν φυσικό επακόλουθο των σπουδών μου, σε συνδυασμό με το ότι ήθελα να ασχοληθώ με την έρευνα. Το γεγονός ότι είχα υποτροφία καθ’ όλη τη διάρκεια του διδακτορικού μου συνιστούσε, κατά κάποιο τρόπο, μια καλή ευκαιρία για να συντηρώ τον εαυτό μου, να διευκολύνω την οικογένεια μου και ταυτόχρονα να σπουδάζω. Όταν τελείωσα το διδακτορικό μου, η οικονομική κρίση ήταν στο ζενίθ, οπότε δεν υπήρχαν σκέψεις να γυρίσω και εν τέλει κατάφερα να κάνω κάτι που μου αρέσει.
Θα επέστρεφες πίσω στον τόπο καταγωγής σου;
Θα το ήθελα. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές δυσκολίες. Από ερευνητικής πλευράς, χρειάζονται αρκετά χρήματα για να κρατάς σαλαμάνδρες σε ένα εργαστήριο και η κατάσταση στην Ελλάδα δεν μπορώ να πω ότι βοηθάει. Παρ’ όλα αυτά, επισκέπτομαι τον Απόλλωνα κάθε χρόνο, ανελλιπώς, για καλοκαιρινές διακοπές.
Ποιοι είναι οι επόμενοι επαγγελματικοί σου στόχοι;
Ο βασικός μου στόχος είναι να προχωρήσω την έρευνα μου και να δημοσιοποιήσω όσες περισσότερες εργασίες μπορώ. Γενικότερα, ο στόχος κάθε ερευνητή είναι να ολοκληρώσει επιτυχώς την έρευνα που κάνει και να την προχωρήσει ακόμα περισσότερο έως ότου το αποτέλεσμα να είναι χρήσιμο για όλους.
naxostimes.gr
Κική Μαργαρίτη
