Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, με αφορμή την ανάδειξη του γηραιότερου ελαιόδεντρου στη Νάξο, που χρονολογείται τουλάχιστον 5.000 ετών, πραγματοποίησε εκδήλωση- ομιλία, με θέμα «Αναδρομή στην ιστορία της ελαιοκαλλιέργειας: Το προμινωικό δέντρο της Νάξου, στη Βρύση Αδησαρού».
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Ιάκωβος Καμπανέλλης, το παρών μεταξύ άλλων έδωσαν εκπρόσωπος της Μητρόπολης Παροναξίας, ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, αντιδήμαρχοι και λιγοστός κόσμος.
Κύριος ομιλητής ήταν ο Γεωπόνος – Ερευνητής Γιώργος Κωστελένος, ενώ παρών ήταν και ο κ. Κοττάκης, ο άνθρωπος που ήταν η αφορμή για να γίνει όλη αυτή η έρευνα, γύρω από το αρχαίο ελαιόδεντρο της Νάξου.
Γιώργος Κωστελένος
Ο κ. Γιώργος Κωστελένος ασχολείται με την παραγωγή πολλαπλασιαστικού ελιάς. Η ενασχόλησή του με την ελιά δεν περιορίζεται μόνο στην τυπική παραγωγή σύγχρονου φυτωριακού υλικού αλλά επεκτείνεται στην έρευνα, τη μελέτη, τη διάδοση και τη διάσωση των Ελληνικών ποικιλιών ελιάς. Δημιούργησε στο φυτώριό του στην Τροιζηνία μία συλλογή ποικιλιών ελιάς, από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, που απαρτίζεται από 100 περίπου Ελληνικές και 140 ξένες ποικιλίες. Έχει γράψει πολλά άρθρα, τα περισσότερα από τα οποία αφορούν την ελιά, την ελαιοκαλλιέργεια και τις δυνατότητες ανάπτυξής της στην Ελλάδα.
Γεροντοελιά της Αλυσσαρού: ίσως το αρχαιότερο δέντρο του κόσμου
«Στο πλαίσιο της έρευνας ανέδειξε και συνεχίζει να προβάλλει ένα μοναδικό ζωντανό γλυπτό τη γεροντοελιά της Αλυσσαρού. Μέχρι τώρα καμαρώναμε ως Ναξιώτες για την μακραίωνη ιστορία του τόπου μας και τα μνημεία μας. Στον τεράστιο κατάλογο των μνημείων αυτών θα πρέπει να προσθέσουμε ακόμα ένα ζωντανό μνημείο που εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο και μεγαλώνει καθημερινά απλώνοντας τις ρίζες του βαθιά στη Ναξιακή γή. Ο λόγος για την υπεραιωνόβια ελιά που μετράει μερικές χιλιάδες χρόνια, ίσως το αρχαιότερο δέντρο του κόσμου» σημείωσε ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων στην ομιλία του αφού καλωσόρισε τον κ. Κωστελένο στο νησί.
«Πρόκειται για ένα μνημείο του χρόνου και της φύσης. Τα ελαιόδεντρα αυτά είναι ζωντανά και εξελισσόμενα μνημεία του νησιού μας και μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης των επισκεπτών αρκεί όλοι να τα σεβαστούμε. Ο στόχος είναι κοινός. Είναι η προστασία, η διατήρηση, η μελέτη και η ανάδειξη της φυσικής μας κληρονομιάς» τόνισε.
Η γεροντοελιά της Αλυσσαρού είναι ήμερο δέντρο
Για την «γεροντοελιά» του Δαμαριώνα Νάξου αλλά και γενικότερα για τα ελαιόδεντρα που υπάρχουν στην Ελλάδα εδώ και 50.000 χρόνια μίλησε στη συνέχεια ο Ερευνητής – Γεωπόνος Γιώργος Κωστελένος.
«Η διάμετρος του κορμού της γεροντοελιάς της Νάξου είναι 10,8 μ. και έχει ηλικία περίπου 5000 έως 6000 χρόνια. Στην ίδια περιοχή υπάρχουν και άλλα δέντρα μεγάλης ηλικίας. Τα ευρήματα που έχουμε από πυρήνες (κουκούτσια) ελιάς μας λένε ότι η θρουμπολιά Αιγαίου καλλιεργείται εδώ για χιλιάδες χρόνια. Τουλάχιστον από το 1500 π.Χ. έχουμε φυσικά υπολείμματα» σημείωσε.
Ο κ. Κωστελένος υπογράμμισε επίσης ότι σε έρευνες και μελέτες που έγιναν σε βλαστάρι της γεροντοελιάς έδειξαν ότι όλο το δέντρο είναι ήμερο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι τότε (5-6000 χρόνια πριν) γνώριζαν τον πολλαπλασιασμό των ελαιόδεντρων με μοσχεύματα.
«Με βάση αυτό το δέντρο και τα αρχαιολογικά ευρήματα στον ελλαδικό χώρο διεκδικούμε την πατρότητα της εξημέρωσης της ελιάς. Πού όμως ωφελεί εμάς αυτό; Εάν σε ένα μέρος έχει εξημερωθεί η ελιά, εκεί παρατηρείται ο μεγαλύτερος γενετικός πλούτος, δηλαδή, εκεί υπάρχουν οι περισσότερες ποικιλίες. Η έρευνα η δική μας μας έδειξε ότι έχουμε πάνω από 130 ποικιλίες και αν διαιρέσεις την έκταση με τις ποικιλίες, η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο γενετικό πλούτο. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει μέρος όπου να καλλιεργείται η ελιά για 6000 χρόνια όπως εδώ» σημείωσε.
Ο Μανόλης Μαργαρίτης κάλεσε τον κ. Κωστελένο να γράψει για τη γεροντοελιά στο βιβλίο που ετοιμάζει ο δήμος «Τα μνημεία της Νάξου» και του ζήτησε να δώσει στο Δήμο βλαστάρια ελιάς, ώστε να φυτευτούν σε εμφανή σημεία του νησιού.
Να σημειωθεί ότι τη Δευτέρα 14 Μαΐου, ημέρα γιορτής του Ι.Ν. Αγίου Ισιδώρου Δαμαριώνα, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στη βρύση Αδησαρού, όπου βρίσκεται το ελαιόδεντρο.
