Το κρινάκι της Παναγίας με τα μεγάλα εντυπωσιακά, λευκά, εύοσμα άνθη του, κάθε καλοκαίρι στολίζει και ευωδιάζει τις αμμώδεις παραλίες της Νάξου…
Αποτελεί ένα από τα ωραιότερα είδη άγριων λουλουδιών που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της αύξησης του τουρισμού οι πληθυσμοί του μειώνονται συνεχώς…
«Κρινάκι της Παναγίας» ή «Κρινάκι της Άμμου» ή «Κρινάκι της Θάλασσας» ή «Θαλάσσιος Ασφόδελος» ή «Θαλασσόκρινο» είναι μερικές από τις ονομασίες του είδους Pancratium maritimum, του φυτού που επιμένει εδώ και χιλιάδες χρόνια να φυτρώνει στην καυτή και άνυδρη άμμο του καλοκαιριού και να χαρίζει την ομορφιά και το σπάνιο άρωμά του σε όσους το παρατηρούν.
Το μυθικό κρινάκι της Παναγίας εντυπωσιάζει για τον τόπο που επιλέγει να φυτρώνει και την εποχή της ανθοφορίας του και το συναντά κανείς στις περισσότερες από τις παραλίες της Νάξου την καλοκαιρινή περίοδο που ανθίζει και προσπαθεί να επιβιώσει.
Έχει μεγάλα εντυπωσιακά, λευκά, εύοσμα άνθη και ανθίζει συνήθως από τα μέσα Ιουλίου, μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ενώ τον Σεπτέμβρη τελειώνει η ανθοφορία του.
Απειλείται από την άγνοια και την αδιαφορία
Το κρινάκι της Παναγίας είναι ένα από τα προϊστορικά φυτά που διασώζονται μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο και έχει αντέξει χιλιάδες χρόνια, ανταπεξερχόμενο στις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Δυστυχώς η έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών κάνει αυτή την επιβίωση ακόμα πιο δύσκολη και χρόνο με το χρόνο κινδυνεύει από την ανθρώπινη επέμβαση.
Έτσι με το πέρασμα των χρόνων παρατηρείται να λιγοστεύει επικίνδυνα ο αριθμός των φυτών. Η τουριστική ανάπτυξη, η οικοδόμηση των παραλιών και οι διάφορες χρήσεις, όπως οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες, ή τα μονοπάτια πάνω στην άμμο προς στην παραλία ή ακόμα και τα αυτοκίνητα που παρκάρουν ανεξέλεγκτα σε κάποιες παραλίες, το απειλούν.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, το έχει χαρακτηρίσει ως σπάνιο και απειλούμενο είδος και για την προστασία του προτείνει:
1. την οριοθέτηση και την προστασία των περιοχών που φύεται.
2. την απαγόρευση κάθε δραστηριότητας που διαταράσσει τους αμμόλοφους, που είναι ο βιότοπος τους.
3. την απαγόρευση, ακόμη και του καθαρισμού των ακτών, με εργαλεία που ανακατεύουν την άμμο.
Αν δείτε κάποιον να κόβει, ξεριζώνει, καταστρέφει η πατάει με το αυτοκίνητο του αυτόν τον όμορφο κατάλευκο κρίνο στις αμμουδιές, δεν έχετε παρά να τον σταματήσετε.
Πώς πολλαπλασιάζεται
Η επικονίαση επιτυγχάνεται μόνο σε περιόδους νηνεμίας ή ασθενών ανέμων για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ο κάλυκας με τα ώριμα σπέρματα θα ανοίξει ξαφνικά κι εκείνα θα παρασυρθούν από τους ανέμους διανύοντας συχνά μεγάλες αποστάσεις μέσα στη θάλασσα ώσπου να βρουν κατάλληλο έδαφος. Εκεί μπορεί να παραμείνουν έως 4-5 χρόνια θαμμένα μέχρι να βρουν ευνοϊκές συνθήκες για να βλαστήσουν.
Ιστορία
Το φυτό ήταν γνωστό από την αρχαιότητα, με τις αρχαίες εικονογραφήσεις της μινωικής εποχής στα ανάκτορα της Κνωσού και σε αρχαιολογικούς χώρους της Σαντορίνης να μαρτυρούν τη σπουδαιότητά του, καθώς στις ανασκαφές στη Σαντορίνη βρέθηκε το φυτό να αποτελεί έμβλημα και να απεικονίζεται σε πολεμικά λάβαρα του στόλου του Αιγαίου.
Το φυτό αναφέρεται από τον Όμηρο ως το φυτό μόλυ με άνθη άσπρα σαν το γάλα, που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα για να λύσει τα μάγια της Κίρκης.
Ο Θεόφραστος αναφέρει ότι αποτελεί είδος κρεμμυδιού, το οποίο ξεριζώνεται δύσκολα και χρησιμοποιούνταν ως αντίδοτο σε δηλητηριάσεις και μάγια. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως «παγκράτιον» κι αναφέρεται ότι είναι ωφέλιμο σε παθήσεις της σπλήνας και ιδρωπικίες.
