Θα μπορούσε να είναι μια ιστορία επιτυχίας. Η μεγάλη και συστηματική προσπάθεια ετών για την προστασία της Γυάρου απέδωσε καρπούς, καθώς η θάλασσα «γέμισε» και πάλι με ψάρια, περισσότερα και μεγαλύτερα. Αυτό, όμως, που επετεύχθη μέσα σε μια πενταετία, γκρεμίστηκε μέσα σε λίγες ημέρες. Αρκούσε μια απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, να αρθεί η απαίτηση άδειας για την αλίευση στη ζώνη γύρω από το νησί: αλιευτικά από την Αθήνα έως την Κάλυμνο έσπευσαν στην περιοχή και… αλίευσαν τα πάντα. Η δυσάρεστη κατάληξη ενός τόσο επιτυχημένου πειράματος δείχνει την ανάγκη αυστηρότερης προστασίας των λιγοστών θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών της χώρας.
Από το 2019 η θαλάσσια περιοχή σε ακτίνα τριών μιλίων γύρω από τη Γυάρο έχει ανακηρυχθεί προστατευόμενη. Προηγήθηκε (από το 2014 έως το 2020) η συστηματική μελέτη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στις Κυκλάδες, στο πλαίσιο ενός κοινοτικού προγράμματος Life και η συνδιαμόρφωση, μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (συναρμόδια υπουργεία, δήμοι, επιστημονικοί φορείς, ΜΚΟ, αλιείς κ.ά.), ενός σχεδίου προστασίας της Γυάρου. Επικεφαλής του προγράμματος ήταν η περιβαλλοντική οργάνωση WWF, η οποία, εκτός των άλλων, δημιούργησε και ένα σύστημα επιτήρησης της περιοχής με χρήση ραντάρ, καμερών και drone. Με τη συνδρομή του συστήματος αυτού και του Λιμενικού, την τελευταία πενταετία τα περιστατικά παράνομης ερασιτεχνικής αλιείας μειώθηκαν κατά 55% και επαγγελματικής αλιείας κατά 85%. Χθες, το WWF έδωσε στη δημοσιότητα μελέτη του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) σχετικά με τη θαλάσσια βιοποικιλότητα της περιοχής το 2018-2021. Τα αποτελέσματά της ήταν όντως εντυπωσιακά: καταγράφηκαν 83 είδη ψαριών, έναντι 61 σε γειτονικές περιοχές εκτός της προστατευόμενης περιοχής, ενώ τα 24 από τα 36 είδη που αλιεύτηκαν ήταν πολύ μεγαλύτερα εντός της προστατευόμενης περιοχής.
«Η υπουργική απόφαση με την οποία ανακηρύχθηκε προστατευόμενη η θαλάσσια περιοχή της Γυάρου προέβλεπε ένα διάστημα πέντε μηνών κάθε έτος, που οι ερασιτέχνες αλιείς θα μπορούσαν με συγκεκριμένες μεθόδους αλιείας και με άδεια από την αρμόδια αρχή να ψαρέψουν εκεί», εξηγεί ο Δημήτρης Δαμαλάς, εντεταλμένος ερευνητής στο ΕΛΚΕΘΕ και επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος. «Στην πράξη, όμως, καμία Αρχή δεν ήθελε να αναλάβει το βάρος της έκδοσης και επίβλεψης των αδειών. Ετσι, την τελευταία πενταετία, η περιοχή στην πράξη δεν αλιευόταν. Η θάλασσα ανέκαμψε αμέσως! Και παρότι οι πληθυσμοί των ψαριών δεν πρόλαβαν να φθάσουν σε υγιή επίπεδα, ήταν πολύ περισσότερα από ό,τι σε γειτονικά νησιά, στα οποία επίσης παρακολουθεί την αλιεία το ΕΛΚΕΘΕ».
Ολα αυτά μέχρι πριν από λίγους μήνες. «Τον Απρίλιο, το υπουργείο Περιβάλλοντος ανανέωσε για ακόμη ένα έτος τη διάρκεια ζωής της προστατευόμενης περιοχής. Ταυτόχρονα, ήρε την υποχρέωση ειδικής άδειας για την αλιεία στη Γυάρο. Οταν την 1η Ιουνίου ξεκίνησε η περίοδος αλιείας, την πρώτη ημέρα ήρθαν επτά σκάφη. Τη δεύτερη ήταν 17. Κάθε σκάφος αλίευε 100-500 κιλά την ημέρα. Οι ντόπιοι ψαράδες μάς λένε ότι δεν έχει νόημα να έρθουμε στη Γυάρο για την τελευταία μας δειγματοληψία, γιατί δεν έχει μείνει τίποτα. Είναι σαν να έβαζαν χρήματα στην τράπεζα για πέντε χρόνια και να τα “σήκωσαν” όλα σε ένα βράδυ».
Την απόφαση υπέγραψε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς. «Η υποχρέωση αδείας αφαιρέθηκε σε συνεννόηση με το WWF και τους υπόλοιπους φορείς του προγράμματος έπειτα από αίτημα του Λιμενικού, καθώς ήταν άνευ ουσίας, δεν θα πήγαινε κανείς στη Σύρο για να την εκδώσει», λέει στην «Κ». «Αυτό που συνέβη, βέβαια, μας προβληματίζει. Το θαλάσσιο οικοσύστημα της Γυάρου είναι πολύ σημαντικό για εμάς και θα αλλάξουμε ό,τι δεν συνάδει με την προστασία του».
Πηγή: kathimerini.gr
