Σε κλίμα συγκίνησης και αισιοδοξίας, υπογράφηκε χθες Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022 στην Αμοργό Μνημόνιο Συνεργασίας, επισφραγίζοντας με τον τρόπο αυτό την ισχυρή βούληση πολιτείας, τοπικής αυτοδιοίκησης, ακαδημαϊκής κοινότητας, περιβαλλοντικών οργανισμών και ιδρυμάτων να στηρίξουν εμπράκτως τους αλιείς της Αμοργού και την πρωτοβουλία ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ.
Μέσω του Μνημονίου Συνεργασίας, το οποίο υπήρξε επακόλουθο πολύμηνων συζητήσεων και στενής συνεργασίας των συμβαλλόμενων μερών, θα σχεδιαστούν και θα υλοποιηθούν οι απαραίτητες επιστημονικές και θεσμικές διαδικασίες που θα οδηγήσουν στη δημιουργία προστατευόμενης περιοχής αλιείας στο νησί της Αμοργού.
Ειδικότερα, το Μνημόνιο Συνεργασίας εξειδικεύει τις δεσμεύσεις και τα επόμενα βήματα όλων των μερών, και συγκεκριμένα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, του Δήμο Αμοργού, του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού “Χοζοβιώτισσα”, του Cyclades Preservation Fund (CPF), του Blue Marine Foundation (BMF) και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με σκοπό τη δημιουργία μιας πρότυπης πρότασης προστασίας και διαχείρισης, σχεδιασμένης εξαρχής με τρόπο που να προσφέρει μεσο-μακροπρόθεσμα οφέλη στους αλιείς αλλά και υψηλό δυναμικό μεταφοράς και αναπαραγωγής σε πλήθος άλλων παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.
Προς την ίδια κατεύθυνση, ξεκίνησε άλλωστε πρόσφατα και η αλιευτική μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου που έχει ως σκοπό την ποσοτική και ποιοτική εκτίμηση της κατανομής και αφθονίας ειδών ιχθύων στα ζωτικής σημασίας λιβάδια Ποσειδωνίας, Posidonia oceanica, αλλά και άλλα παράκτια ενδιαιτήματα σε τρεις υπό μελέτη περιοχές, οι οποίες έχουν προταθεί από τους αλιείς της Αμοργού. Η προστασία αυτών των ενδιαιτημάτων όσο και άλλων περιοχών που λειτουργούν ως μαιευτήρια ή και αναπαραγωγικά πεδία ιχθύων και καρκινοειδών (π.χ. αστακοί) θα βρίσκεται στο επίκεντρο της ερευνητικής αυτής μελέτης, την επιστημονική ευθύνη της οποίας έχει ο Επ. Καθηγητής Στέφανος Καλογήρου, και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου ένα έτος.
Επιμέρους, η μελέτη της εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξενικών ειδών και η χρήση των ενδιαιτημάτων από αυτά θα αποτελέσει και αυτό με την σειρά του σημαντικό αντικείμενο μελέτης του έργου. Η μελέτη χρηματοδοτείται στο μεγαλύτερο μέρος της από το Blue Marine Foundation, ενώ τόσο το Cyclades Preservation Fund, όσο και η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής έχουν δεσμευτεί να την συγχρηματοδοτήσουν.
«Εκ μέρους του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού, θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μας τόσο για τα αποτελέσματα της προσπάθειας μέχρι τώρα σε συνεργασία με τον Δήμο, το Cyclades Preservation Fund, το Blue Marine Foundation και τον επιστημονικό σύμβουλο της πρωτοβουλίας, βιολόγο Βαγγέλη Παράβα, αλλά και για την επικείμενη σύμπραξη με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο», δήλωσε ο Μιχάλης Κρόσμαν, Πρόεδρος του Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού.
«Με την επίσημη, πλέον, στήριξη της πολιτείας μέσω του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, είμαστε σε θέση να αισιοδοξούμε για μία βιώσιμη παράκτια αλιεία στην Αμοργό. Σε κάθε δρόμο, που είναι δύσκολος, σημαντικό είναι το πρώτο βήμα. Στο νησί της Αμοργού τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει» πρόσθεσε ο κ. Κρόσμαν.
«Στεκόμαστε από την πρώτη στιγμή και με μεγάλο σεβασμό στο πλάι των αλιέων της Αμοργού, οι οποίοι με πολύ κόπο, υπομονή, επιμονή και συνεργατικότητα υπερασπίζονται τη θάλασσα και το επάγγελμά τους, δήλωσε η Άννυ Μητροπούλου, εκτελεστική Δ/ντρια του Cyclades Preservation Fund. «Αγκαλιάζουμε την προσπάθεια αυτή όχι μόνο επειδή θα αλλάξει τη ζωή της Αμοργού προς το καλύτερο, αλλά επειδή η εξέλιξη και επιτυχία της θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που προστατεύουμε τις θάλασσες στην Ελλάδα, ενώ θα αποτελέσει φάρο έμπνευσης και αισιοδοξίας για άλλες αλιευτικές κοινότητες στο Αιγαίο και αλλού», πρόσθεσε η κα Μητροπούλου.
«Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση συνυπογράφουμε σήμερα το Μνημόνιο Συνεργασίας επισφραγίζοντας έτσι τη δημιουργία μιας δυνατής συμμαχίας μεταξύ της πολιτείας, της επιστημονικής κοινότητας, της κοινωνίας των πολιτών και των αλιέων με κοινό στόχο την προστασία της Αμοργού» δήλωσε η Άντζελα Λάζου Ντην, εκπρόσωπος του Blue Marine Foundation στην Ελλάδα. «Είμαστε πλέον πεπεισμένοι ότι με αυτή τη συνεργασία θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε μαζί στη θεσμοθέτηση της προστατευόμενης περιοχής και την υλοποίηση ενός σχεδίου βιώσιμης διαχείρισης, το οποίο θα προστατεύει το θαλάσσιο περιβάλλον εξασφαλίζοντας την ευημερία των κατοίκων του νησιού», πρόσθεσε η κα Λάζου Ντην.
«H πρωτοβουλία των αλιέων της Αμοργού αποτελεί ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα της Μεσογείου που η διαχείριση ξεκινά από την συλλογικότητα και σύμπραξη αρμοδίων Φορέων με το μνημόνιο συνεργασίας να είναι η έμπρακτη απόδειξη. Σκοπός της συλλογικής αυτής προσπάθειας είναι να προστατευτούν οι αλιευτικές δυνατότητες των μικρών παράκτιων αλιέων με οριοθέτηση περιοχών προστασίας και περιορισμού αλιευτικής προσπάθειας», τόνισε ο Στέφανος Καλογήρου, Επιστημονικός Υπεύθυνος της αλιευτικής μελέτης και Επίκουρος Καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Η μελέτη, που ξεκίνησε την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022, με την υποστήριξη των BMF και CPF, αλλά και πλέον με την έμπρακτη (υπογραφή μνημονίου συνεργασίας) στήριξη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα ακολουθήσει όλους τους στόχους της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και οδηγιών πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος», συμπλήρωσε ο κ. Καλογήρου.
Σύμφωνα με τον Βαγγέλη Παράβα, επιστημονικό σύμβουλο της πρωτοβουλίας: «Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας και Κοινού Οράματος στην Αμοργό αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό βήμα για την διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της μικρής παράκτιας αλιείας στις Κυκλάδες. Το παράδειγμα της Αμοργού είναι ίσως μοναδικό στην Ελλάδα, καθώς αποτελεί μία πραγματικά «από τα κάτω» πρωτοβουλία των παράκτιων αλιέων της, οι οποίοι έχουν καταφέρει να σφυρηλατήσουν ένα κοινό όραμα για τη θάλασσα και την κοινή χρήση και προστασία των έμβιων πόρων της, όπως είναι τα αλιεύματα, από κοινού με την τοπική κοινωνία και τις αρχές του νησιού. Σε αυτή την προσπάθεια συμπαραστάτες και αρωγοί είναι η κοινωνία των πολιτών, ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιστήμονες και ειδικοί της θαλάσσιας διατήρησης. Η αναγνώριση και έμπρακτη υποστήριξη του ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑΤΟΣ από το ΥπΑΑΤ στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας επεκτείνει ουσιαστικά τη συμμαχία αυτή και αναμένουμε πως θα συμβάλλει καθοριστικά στην προστασία του μοναδικού θαλάσσιου περιβάλλοντος της Ελλάδας».
Στην υπογραφή του Μνημονίου παρέστησαν ο Δήμαρχος Αμοργού κ. Ελευθέριος Καραΐσκος, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Συλλόγου Αλιέων Αμοργού κ. Μιχάλης Κρόσμαν, ο Επίκουρος Καθηγητής στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Υδροβιολογίας του Τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Στέφανος Καλογήρου, ο Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, Αναπληρωτής Καθηγητής κ. Ιορδάνης Χατζηπαυλίδης, ο καθηγητής Γεωπονίας στο ΕΠΑΛ Αμοργού κ. Σωτήριος Τσιρπανλής, η Εκτελεστική Διευθύντρια του Cyclades Preservation Fund (CPF) κα. Άννυ Μητροπούλου και η Εκπρόσωπος του Blue Marine Foundation στην Ελλάδα κα. Άντζελα Λάζου Dean.
Το Χρονικό της Πρωτοβουλίας
Το ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ, αποτελεί μια καινοτόμο πρωτοβουλία του Επαγγελματικού Συλλόγου Αλιέων της Αμοργού, οι οποίοι ήδη από το 2015, μέσα από αδιάκοπες προσπάθειες και ζυμώσεις ετών και με τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, επιδίωξαν και επιδιώκουν να υιοθετήσουν έναν βιώσιμο τρόπο αντιμετώπισης της υπεραλίευσης στο Αιγαίο και της ολοένα αυξανόμενης ρύπανσης των ακτών, ενώ οραματίζονται τη δημιουργία προστατευόμενης περιοχής αλιείας στο νησί της Αμοργού που θα εξασφαλίζει τόσο την βιωσιμότητα των αλιέων όσο και την προστασία των αλιευτικών αποθεμάτων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην ευρύτερη περιοχή μεσομακροπρόθεσμα.
Την άνοιξη του 2021 και του 2022, πάνω από το 50% των επαγγελματιών αλιέων του Συλλόγου επέλεξαν να απέχουν όσο περισσότερο δυνατόν από τις αλιευτικές τους δραστηριότητες τον μήνα Απρίλιο και Μάιο, μήνες αναπαραγωγής για πολλά είδη ψαριών, και αντ’ αυτού χρησιμοποίησαν τα καΐκια τους για να συλλέξουν πλαστικά και κάθε λογής άλλα απορρίμματα από τις βορινές ακτές και θάλασσα του νησιού. Παράλληλα, από τις αρχές του 2022 οι αλιείς με την στήριξη του Δήμου Αμοργού, του Cyclades Preservation Fund και του Blue Marine Foundation ξεκίνησαν έναν εποικοδομητικό διάλογο με την Διεύθυνση Αλιείας και απευθείας με τον Υφυπουργό Αλιείας κ. Κεδίκογλου που οδήγησε εν τέλει στην συμμαχία πολλών φορέων και στην υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας.
