Στις 2 Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα ανακοινώσει την επιβολή χρηματικής ποινής
στην Ελλάδα για τη λειτουργία δεκάδων παράνομων χωματερών, οι οποίες από το υπουργείο Περιβάλλοντος υπολογίζονται σε 49.
Σύμφωνα με την πρόταση της εισαγγελέως, που δημοσιεύει η εφημερίδα «Καθημερινή», η χώρα θα κληθεί να καταβάλει άμεσα 22 εκατομμύρια ευρώ και επιπλέον 54.450 ευρώ για κάθε ημέρα μέχρι το κλείσιμο και την αποκατάσταση και της τελευταίας χωματερής.
Μην έχοντας άλλη επιλογή, το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει εστιάσει τους τελευταίους μήνες στην ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιπτώσεων, επιβάλλοντας τη μεταφορά σκουπιδιών σε όποια περιοχή διαθέτει στοιχειώδεις συνθήκες διαχείρισης.
Το χρονικών των καταδικαστικών αποφάσεων
Η Ελλάδα καταδικάστηκε για πρώτη φορά το 2005 για τη λειτουργία 1.125 παράνομων χωματερών.
Το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε και πάλι την προδικαστική διαδικασία, καθώς η χώρα μας δεν είχε συμμορφωθεί, και τον περασμένο Ιούνιο η υπόθεση κατέληξε και πάλι στο Δικαστήριο.
Η Ελλάδα θα τιμωρηθεί για την ύπαρξη (τον Ιούνιο, οπότε και εκδικάστηκε η υπόθεση) 70 ενεργών χωματερών και ακόμα 223 κλειστών που δεν είχαν αποκατασταθεί. Με δεδομένο όμως ότι το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 150 ευρώ ημερησίως για κάθε χωματερή που κλείνει ή/και αποκαθίσταται, η ελληνική πλευρά εξαντλεί τους τελευταίους μήνες όλα τα περιθώρια ελιγμών ώστε η δημοσιοποίηση της απόφασης να βρει τη χώρα με όσο το δυνατόν λιγότερες χωματερές.
Στο πλαίσιο αυτό, τις προηγούμενες εβδομάδες αποφασίστηκε το άμεσο κλείσιμο των παράνομων χωματερών στη Στερεά Ελλάδα (6) και στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (5), και η διάθεση των απορριμμάτων σε υφιστάμενους ΧΥΤΑ που λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή. Ανάλογες αποφάσεις πρόκειται να εκδοθούν μέσα στις επόμενες ημέρες και για άλλες περιοχές.
Σύμφωνα, πάντως, με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, σε όλη τη χώρα λειτουργούν 49 χωματερές: 18 στην Πελοπόννησο, 16 σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα, 4 στο Βόρειο Αιγαίο, 4 στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας και οι υπόλοιπες διάσπαρτες σε όλη τη χώρα.
Παράλληλα, όλες οι χωματερές, είτε έχουν κλείσει είτε λειτουργούν, έχουν ενταχθεί σε κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα προς αποκατάσταση (ΕΠΠΕΡΑΑ ή ΠΕΠ).
Μικρά νησιά του Αιγαίου
Η δεύτερη πιο δύσκολη υπόθεση, μετά την Πελοπόννησο, είναι τα μικρά νησιά του Αιγαίου. Εδώ, η λύση η οποία έχει επιλεγεί είναι η μεταφορά των απορριμμάτων στο κοντινότερο μεγάλο νησί. Για παράδειγμα, ο ΧΥΤΑ Νάξου που βρίσκεται σήμερα υπό κατασκευή (και αναμένεται να παραδοθεί τον Μάιο του 2015), θα δεχθεί τα απορρίμματα και των Μικρών Κυκλάδων (Κουφονήσι, Σχοινούσα, Δονούσα, Ηρακλειά), η Ρόδος της Χάλκης κ.ο.κ. Άλλωστε, όπως έχει δημοσιεύσει το naxosnow.gr ήδη στη Νάξο έχει φτάσει μέρος του τεχνολογικού εξοπλισμού των ΣΜΑ τόσο για τις Μικρές Κυκλάδες όσο και τον πρώην δήμο Δρυμαλίας.
Η ύπαρξη πάντως πολλών μικρών νησιών της άγονης γραμμής, όπως οι Μικρές Κυκλάδες, τα Διαπόντια νησιά, η Γαύδος, οι Οινούσσες, τα Ψαρά και άλλα ανάμεσα στις περιοχές που εξακολουθούν να έχουν χωματερές, δυσκολεύει τα σχέδια του ΥΠΕΚΑ για «μεταφόρτωση» των σκουπιδο-προστίμων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατη υπουργική απόφαση, τα πρόστιμα θα μεταβιβάζονται στους δήμους (ή τις περιφέρειες). Ο επιμερισμός θα βασίζεται κατά 40{ebf2de1fdbfefdec110a02f4c927aa7ce558be84e5a322e6c41137cb467b3c6d} στο πληθυσμιακό μέγεθος του δήμου και κατά 60{ebf2de1fdbfefdec110a02f4c927aa7ce558be84e5a322e6c41137cb467b3c6d} στον βαθμό συμμόρφωσης.
Μέτρα για τη μείωση προστίμων στο δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
Το θέμα συζητήθηκε εκτός ημερήσιας διάταξης στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων την Τρίτη 18 Νοεμβρίου, όπου αποφασίστηκε η παύση της λειτουργίας των τεσσάρων ΧΑΔΑ στα νησιά των Μικρών Κυκλάδων και η μεταφορά των απορριμμάτων με τους ΣΜΑ, στο ΧΑΔΑ Νάξου (στον Τίμιο Σταυρό) έως ότου να είναι σε θέση να δέχεται απορρίμματα ο υπό κατασκευή ΧΥΤΑ του νησιού. Επίσης -με γνώμονα τη μείωση ή την αποφυγή των προστίμων- αποφασίστηκε να «κλείσει» ο ΧΑΔΑ στον Τίμιο Σταυρό και να χαρακτηριστεί ως προσωρινή θέση εναπόθεσης απορριμμάτων, μέχρι να λειτουργήσει «το πρώτο κύτταρο» του ΧΥΤΑ στην Κορφή Ξύδη. Ωστόσο ο ΣΜΑ που προορίζεται να εγκατασταθεί στις Παντελούδες της δημοτικής ενότητας Δρυμαλίας, προσωρινά θα μεταφερθεί στη χωματερή (Τίμιο Σταυρό), ουτοσώστε να δέχεται περισσότερα απορρίμματα αφού υπάρχει η δυνατότητα συμπίεσης τους.
Τέλος αποφασίστηκε να αναλάβει η Τεχνική Υπηρεσία του δήμου τη σύνταξη μελέτης για την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων υλικών.
Να σημειωθεί ότι ο δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, όπως είπε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Μανώλης Πολυκρέτης, εξέτασε επίσης την περίπτωση μεταφοράς των απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ γειτονικών νησιών χωρίς όμως αποτέλεσμα, αφού οι απαντήσεις που εισέπραξε ήταν αρνητικές.
