Με την ταινία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ “Alphaville” ολοκληρώνονται οι προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Νάξου, σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου.
Η προβολή θα γίνει την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου στις 9.30 μ.μ., στην αυλή του πολιτιστικού κέντρου Δήμου Νάξου (πρώην σχολή Ουρσουλινών) στο Κάστρο της Χώρας (λειτουργεί και ασανσέρ στην ανατολική πλευρά του Κάστρου, απ’ τη μεριά της Αγίας Κυριακής).
Το “Alfaville” είναι μια ταινία σταθμός στην ιστορία του κινηματογράφου, προπομπός για πολλές μεταγενέστερες φιλμικές αφηγήσεις και κυρίως επίκαιρη, πιο επίκαιρη από ποτέ.
Ο πρωτοπόρος Γάλλος κινηματογραφιστής μας βάζει σ’ έναν μελλοντικό κόσμο, σ’ ένα φουτουριστικό σύμπαν όπου κυριαρχεί το παράλογο και η παραδοξότητα, καθώς βασικές έννοιες της ανθρώπινης υπόστασης μοιάζουν να έχουν ξεχαστεί ή να έχουν αλλάξει στόχο.
Η θέαση του φιλμ, 57 χρόνια μετά από τη δημιουργία του, αποκαλύπτει τον προφητικό της στοχασμό. Έναν οδυνηρά προφητικό στοχασμό. Στο Παρίσι του μέλλοντος που περιγράφει ο Godard -η ταινία γυρισμένη το 1965, αναφέρεται σ’ ένα μέλλον που ανάγεται περίπου στο 1984, μια όχι τυχαία αναφορά στο Orwell για τον προσεκτικό θεατή- σ’ αυτό το Παρίσι ένα ολοκληρωτικό καθεστώς κατακυριεύει ανθρώπους και συνειδήσεις. Στο Παρίσι του 2014 το κόμμα της Marine Le Pen εκλέγεται πρώτο στην Ευρωεκλογές.
Οι συνεπακόλουθες συγκρίσεις είναι ανησυχητικές.
Η Alfaville είναι ο τόπος που κυριαρχείται από τη Μηχανή. Τη μία και μοναδική Μηχανή που ορίζει και αποφασίζει για τα πάντα. Η Μηχανή επιβάλλει την καταστολή των συναισθημάτων, της συνείδησης, της μνήμης. Η ανθρώπινη υπόσταση πρέπει να ματαιωθεί, αφού ο κεντρικός εγκέφαλος σκέφτεται κι αποφασίζει για όλους, καθιστώντας παράνομη κάθε αλτρουιστική πράξη, κάθε πράξη που υποδηλώνει ανθρώπινη ευαισθησία.
Η μηχανή ενάντια στον άνθρωπο;
Όχι ο Godard δεν είναι αφελής. Το αντίθετο. Είναι βαθιά διανοούμενος. Δεν είναι η μηχανή ενάντια στον άνθρωπο. Ποτέ δεν ήταν. Οι μηχανές είναι αυτές που χαρίζουν γνώση και δημιουργία, άλλωστε μια μηχανή γεννά το θαυμαστό κόσμο του κινηματογράφου. Κι αιώνες πιο πίσω, μια μηχανή, μια τυπογραφική μηχανή έφερε το βιβλίο στο ευρύτατο κοινό. Και σήμερα οι μηχανές αναζήτησης του internet μορφώνουν, συνδέουν ανθρώπους, γεφυρώνουν αποστάσεις, προωθούν την επιστημονική έρευνα.
Ο Godard επισημαίνει τρανταχτά πως είναι ο άνθρωπος που στρέφεται ενάντια στον άνθρωπο μέσω της μηχανής. Χρησιμοποιώντας τη μηχανή. Γιατί στη χώρα Alfaville ένας δικτάτορας μεταβιβάζει τη διεστραμμένη απολυταρχική του σκέψη στον υπολογιστή. Χτίζει τη μηχανή κατ’ εικόνα και ομοίωση των φασιστικών ιδεωδών του.
Έτσι ο πρωτοπόρος σκηνοθέτης δείχνει φιλμικά το πώς η εξουσία, η κάθε εξουσία, φασιστική, φασίζουσα ή δήθεν δημοκρατική, κάθε εξουσία καπηλεύεται προς όφελός της τα επιτεύγματα της ανθρώπινης σκέψης και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Και τότε είναι εύκολο το επιστημονικό θαύμα να εκφυλιστεί και να στραφεί ενάντια στον άνθρωπο. Τρανταχτό παράδειγμα τα βιολογικά όπλα ή η πυρηνική ενέργεια. Ο Einstein ανακάλυψε την πυρηνική ενέργεια όχι για να ισοπεδώσει ανθρώπους και περιοχές, αλλά για να τους προσφέρει ένα πολύτιμο αγαθό. Η Ιστορία έχει δείξει, δείχνει τι παιχνίδια παίζονται γύρω από τη διεκδίκηση των πυρηνικών όπλων. Κι ο Godard που ξέρει και που ζει την Ιστορία όντας συνειδητός συμμέτοχος εντός της, βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο στην αστική, την καπιταλιστική υποκρισία μας, δείχνοντας πως η όποια επιβολή ξεκινά εκεί όπου καταλύεται η συνείδηση. Μέσα από την αλλοτρίωση, μέσα από τη χαύνωση ή μέσα από τον παραλυτικό φόβο.
Info
“Alphaville”
Έτος: 1965
Xώρα: Γαλλία
Διάρκεια: 99 λεπτά
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Jean-Luc Godard
Παίζουν: Eddie Constantine, Anna Karina
Μουσική: Paul Misraki
Φωτογραφία: Ραούλ Κουτάρ
Μοντάζ: Agnes Guillemot
