Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 15 Ιανουαρίου, κατά την πρώτη δημόσια συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών του 2019, η εγκατάσταση του νέου προέδρου για το τρέχον έτος, Στεφάνου Δ. Ημέλλου και της αντιπροέδρου, Άννας Ψαρούδα-Μπενάκη.
Εκπρόσωποι της Βουλής και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρώην βουλευτές και υπουργοί, εκπρόσωποι της Εκκλησίας, ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ακαδημαϊκοί και αρκετός κόσμος μεταξύ των οποίων ο Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Καλλίνικος και άλλοι Ναξιώτες ακαδημαϊκοί, επιστήμονες, εκπρόσωποι φορέων και πολιτικοί, πλημμύρισαν τη μεγάλη αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών επί της οδού Πανεπιστημίου.
Όπως είθισται, τόσο ο απερχόμενος πρόεδρος Αντώνιος Ν. Κουνάδης, όσο και ο νέος πρόεδρος κ. Ήμελλος, εκφώνησαν ομιλίες. Ο κ. Κουνάδης, πριν την ομιλία του, εστίασε σε ορισμένα καίριας σημασίας θέματα που αφορούν την Ακαδημία, όπως η έκδοση του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και η κατασκευή του κτηρίου επί των οδών Σίνα και Βησσαρίωνος για τη στέγαση των διάσπαρτων σε διάφορα άλλα σημεία κέντρων και υπηρεσιών της, έργα για τα οποία αναμένονται εξελίξεις ως προς την προώθησή τους.
Στη διάλεξή του με τίτλο «Η καταγωγή της ελληνικής γλώσσης: προφορικής και γραπτής», ο κ. Κουνάδης αναφέρθηκε σε δυο θέματα, που «απετέλεσαν αντικείμενα συνεχιζομένων μέχρι σήμερα εντόνων συζητήσεων και αμφισβητήσεων»: την «προβληθείσα τον 18ο αιώνα άποψη ότι η ελληνική γλώσσα ανήκει στην Ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών», καθώς και την «άποψη ότι το Ελληνικό αλφάβητο είναι Φοινικοσημιτικής προελεύσεως».
Παρουσιάζοντας «αυθεντικές γνώμες γλωσσολόγων, αρχαιολόγων, ιστορικών, ανθρωπολόγων, παλαιοντολόγων ώστε να χυθεί περισσότερο φως στα δύο αυτά περίπλοκα και σκοτεινά ακόμη θέματα βάσει και των νεοτέρων ευρημάτων και των εξελίξεων στην ανθρώπινη αρχαιογενετική (αDNA) και την πληθυσμιακή γενετική», ο κ. Κουνάδης κατέληξε σε μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Μεταξύ αυτών, ότι «το πρώτο αλφάβητο στον κόσμο είναι το Ελληνικό, του 8ου π.Χ. αι. Αρχικώς είχε 27 γράμματα, από δε το 403 π.Χ. 24 γράμματα μετά την αφαίρεση του δίγαμμα, του Κόπα και του σαμπί. Ωστόσο, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις βάσει ιστορικών πηγών (ομηρικά έπη, Μιστριώτης κλπ.) και αρχαιολογικών ευρημάτων ότι το Ελληνικό αλφάβητο είναι πολύ αρχαιότερο, αναγόμενο πιθανότατα στα χρόνια του Τρωικού πολέμου (Μιστριώτης , Απολλόδωρος κ.α.), πολύ δε πιθανότερο είναι τα ομηρικά έπη να είχαν παραδοθεί γραπτά (Μιστριώτης, Τζ. Χάιγκετ, Χ. Μπλάνκ, Ζακλίν Ντε Ρομιγύ)».
Μετά την εγκατάσταση του νέου προέδρου και της αντιπροέδρου, ο κ. Ήμελλος, αφού ευχαρίστησε τον κ. Κουνάδη για την άψογη συνεργασία τους κατά τη διάρκεια της αντιπροεδρίας του, καθώς και άλλους, προχώρησε στη δική του ομιλία με θέμα «Παράδοση και δημοτικό τραγούδι». Σε αυτήν αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη σχέση μεταξύ παράδοσης και δημοτικού τραγουδιού, καθώς και στο παραμύθι, αλλά και στη αναγκαιότητα της έρευνας, η οποία προϋποθέτει έλεγχο της γνησιότητας του υλικού.
Δείτε βίντεο από την εγκατάσταση του νέου προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών για το 2019
{youtube}ZuQSPMPVLhY{/youtube}
Στέφανος Ήμελλος
Ο Στέφανος Ήμελλος γεννήθηκε στο Φιλώτι Νάξου το 1933. Το 1951 τελείωσε το γυμνάσιο Νάξου με «άριστα» και πρώτος κατά σειράν επιτυχίας. Έλαβε το πτυχίο του το 1956 από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου είχε εισαχθεί πρώτος. Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων (1956-1958) δίδαξε επί ένα έτος στο Λεόντειο Λύκειο και το επόμενο έτος προσελήφθη στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών όπου υπηρέτησε ως συντάκτης (1959-1972), διευθυντής (1972-1976) και γενικός διευθυντής (1976-1982).Ως συντάκτης και διευθυντής πραγματοποίησε πολλές αποστολές συλλογής λαογραφικού υλικού. Το 1968 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό «άριστα».
Τα έτη 1968-1970 παρηκολούθησε στα πανεπιστήμια Κολωνίας και Βόννης επί 4 εξάμηνα μαθήματα και φροντιστήρια (Oberseminar) αρχαίας θρησκείας, λαογραφίας και εθνολογίας κοντά στους καθηγητές Petri και Zender. Το 1973 εξελέγη υφηγητής Λαογραφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου δίδαξε το μάθημα της Λαογραφίας επί 27 έτη (1973-1974 άμισθος υφηγητής, 1974-1981 εντεταλμένος υφηγητής, 1981-2000 τακτικός καθηγητής). Διετέλεσε επανειλημμένως Διευθυντής του Τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας. Έλαβε μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια, ελληνικά και διεθνή, με σχετικές ανακοινώσεις, που έχουν δημοσιευθεί στα Πρακτικά των.
Έχει διατελέσει πρόεδρος της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών, διευθυντής και επιμελητής του επιστημονικού της οργάνου Επετηρίς, που έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών, πρόεδρος από το 2002 της Εν Αθήναις Επιστημονικής Εταιρείας, αντιπρόεδρος του Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, επίτιμος εταίρος της Διεθνούς Εταιρείας των λαϊκών διηγήσεων (International Society for Folknarrative Research), μέλος της Εταιρείας για τα ευρωπαϊκά παραμύθια (Europaische Mӓrchengesellschaft).
Έχει δημοσιεύσει 150 εργασίες.
Οι μικρότερες μελέτες του, δημοσιευμένες σε έγκυρα περιοδικά της ημεδαπής και της αλλοδαπής και σε πρακτικά συνεδρίων, αφορούν ποικίλα ζητήματα της ελληνικής λαογραφίας: δημώδεις παραδόσεις, έθιμα, παροιμίες. Πολλές από τις μελέτες αυτές αφορμώνται από αρχαία και μεσαιωνικά κείμενα, νοταριακά έγγραφα και αρχαία μνημεία. Σημαντικό είναι το πρωτότυπο υλικό, που συνέλεξε κατά τις αποστολές του στην Ξάνθη, την Σάμο και ιδίως σε νησιά των Κυκλάδων, όπως η Νάξος, η Θήρα και η Αμοργός, και το οποίο δημοσιεύει στις εκθέσεις του.
Εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 2011 στην έδρα της Ελληνικής Λαογραφίας.
