Μοναδικά στιγμιότυπα, αυθόρμητες συναθροίσεις και συνεντεύξεις παλιών και νέων μουσικών στα χωριά της Άνδρου περιλαμβάνει η ταινία με τίτλο «Μουσικές και Μουσικοί της Άνδρου».
Η πολιτιστική δράση με τίτλο «Παραγωγή Ταινίας-Ντοκιμαντέρ για τις Μουσικές της Άνδρου» ολοκληρώθηκε με επιτυχία από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Περιφερειακή Ενότητα Άνδρου και Τμήμα Πολιτισμού-Αθλητισμού), σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου και το Σωματείο «Φίλοι του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη».
Το κινηματογραφικό συνεργείο του βραβευμένου νέου σκηνοθέτη Δημήτρη Κιτσικούδη (ο οποίος ειδικεύεται στο εθνογραφικό ντοκιμαντέρ), με την επιστημονική καθοδήγηση του Δρ Εθνομουσικολογίας Χάρη Σαρρή του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικού συνεργάτη του ΤΕΙ Ηπείρου (γνωστού ήδη στο κοινό των Κυκλάδων για τη συμβολή του στην υποστήριξη των ετήσιων Μουσικών Συναντήσεων της Περιφέρειας), επισκέφθηκε σε δύο χρονικές φάσεις δέκα χωριά του νησιού, όπου κινηματογραφήθηκε εκτενές υλικό από 19 μουσικούς, δεξιοτέχνες στα λαϊκά παραδοσιακά όργανα (βιολί, λαούτο, σαντούρι, τσαμπούνα και τουμπί).
Ο «μουσικός χάρτης» της Άνδρου
Η ταινία είναι το προϊόν 5ετούς έρευνας και καταγραφής μουσικού υλικού, συνεντεύξεων και κινηματογραφήσεων, μέσα από τις οποίες σκιαγραφήθηκε η εικόνα του «μουσικού χάρτη» της Άνδρου. Πάνω απ’ όλα, όμως, μέσα από την ταινία σκιαγραφούνται οι ιστορίες των μουσικών πίσω από τα όργανα και τις μουσικές: Περιγραφές γλεντιών, αφηγήσεις παλαιών συνθηκών ζωής, σύνδεση μουσικής και ναυτικού βίου… Όλα αυτά που, με λίγα λόγια, συνιστούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η μουσική ενός τόπου.
Επίσης, η παραγωγή έχει εμπλουτιστεί από αντίστοιχες λήψεις που έγιναν σε προηγούμενα μουσικά δρώμενα, στο πλαίσιο των διοργανώσεων της Πανανδριακής Συνάντησης Παραδοσιακής Μουσικής (Άνδρος 2007) και της 7ης Παγκυκλαδικής Μουσικής Συνάντησης Λαϊκών Πνευστών (Άνδρος 2008), καθώς και από πενταετή μουσικολογική έρευνα, μελέτη και σύνθεση του υλικού που προέκυψε από αυτές, αλλά και από παλαιότερες αρχειακές πηγές (ηχητικό, κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό).
Σημειώνεται ότι η παλαιότερη έρευνα για τις μουσικές της Άνδρου είχε διεξαχθεί με πρωτοβουλία της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων στο νησί από τους εθνομουσικολόγους του «Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη», στο πλαίσιο της Πανανδριακής Συνάντησης Παραδοσιακής Μουσικής (Άνδρος 9-11 Νοεμβρίου 2007 και Απρίλιος 2008) και της Παγκυκλαδικής Μουσικής Συνάντησης Λαϊκών Πνευστών (Άνδρος, Σεπτέμβριος 2008).
Παρουσίαση στην Άνδρο
Με τη συμμετοχή και του Δήμου Άνδρου, το τελικό προϊόν θα ενσωματωθεί σε οπτικό δίσκο (DVD). Η ταινία με τίτλο «Μουσικές και Μουσικοί της Άνδρου» θα παρουσιαστεί – σε πρώτη φάση – στο κοινό του νησιού στις 6, 7 και 8 Απριλίου 2016 στο Γαύριο, στο Κόρθι και στη Χώρα της Άνδρου αντίστοιχα, με παράλληλη ευρεία δημοσιοποίησή της δράσης στα τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέσα.
Το εγχείρημα αυτό συνεχίζεται, αφού στην ίδια προοπτική σχεδιάζονται και υλοποιούνται δράσεις σε επόμενα νησιά, ανάλογα με το βαθμό ετοιμότητας του προς έρευνα και παρουσίαση υλικού.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση «η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αντιπαρερχόμενη κάθε διάθεση φολκλορισμού ή στείρας εξιδανίκευσης, κεντρικό άξονα στην παραπάνω κατεύθυνση έχει την ανάδειξη του τρίπτυχου “άνθρωπος – μουσική – περιβάλλον”, μέσα από το οποίο θα προσφέρεται η βαθύτερη θεώρηση και κατανόηση των κοινωνιών του Αιγαίου. Μια τέτοια θεώρηση θα προσκαλέσει και θα προκαλέσει τον επισκέπτη για να γνωρίσει τις αυθεντικές εικόνες των νησιών μας και να διεισδύσει με στοχαστική ματιά στην κοινωνική και ιστορική τους φυσιογνωμία.
Ένα ενδιαφέρον μουσικό ψηφιδωτό
Η Άνδρος είναι ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον μουσικό ψηφιδωτό, το οποίο μαρτυρά την ιστορική διαδρομή του νησιού. Από τη μια, το αρχέγονο μουσικό ρεύμα της τσαμπούνας. Στην ταινία ηχογραφήθηκαν και κινηματογραφήθηκαν οι τελευταίου μουσικοί πνευστών του νησιού. Το υλικό αυτό έχει ήδη «πλεχτεί» με το υλικό από τους νεότερους τσαμπουνιέρηδες. Τα τελευταία χρόνια, με τις Παγκυκλαδικές Συναντήσεις Πνευστών και Νέων Μουσικών που διοργανώθηκαν από τη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση, το όργανο απέκτησε νέα πνοή. Η ταινία καλείται να εξετάσει το φαινόμενο αυτό.
Από την άλλη, η Άνδρος έχει να επιδείξει μια βαρυσήμαντη μουσική παράδοση, όπου κυριαρχεί το βιολί και το σαντούρι. Η μουσική αυτή είναι μάρτυρας της ιστορικής διαδρομής, της οικονομικής ανάπτυξης, της αστικοποίησης κ.λπ. του νησιού. Η Άνδρος ήταν σε άμεση επαφή με τα παράλια της Μικράς Ασίας και την Κωνσταντινούπολη κατά το παρελθόν, γεγονός που οδήγησε στο «μπόλιασμα» των μουσικών παραδόσεων του νησιού με τη μικρασιατική κληρονομιά.
Το ενδιαφέρον με την περίπτωση της Άνδρου είναι το εξής: Ενώ όλοι μας γνωρίζουμε την μικρασιάτικη μουσική μέσα από τη διαμεσολάβηση της παλαιάς δισκογραφίας του γραμμοφώνου, μια και η ζωντανή παράδοση ουσιαστικά ατόνησε σε μεγάλο βαθμό μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Άνδρο οι μουσικές αυτές παρέμειναν και συνεχίζονται ως τις μέρες μας, από γενιά σε γενιά.
Με άλλα λόγια, η Άνδρος λειτούργησε ως ένα είδος «μουσικού βιότοπου» όπου οι μουσικές με προέλευση τη Μικρά Ασία διατηρήθηκαν ως τις μέρες μας, συνεχίζοντας μια γραμμική διαδοχή, διασώζοντας σκοπούς, πρακτικές και μια αισθητική, η οποία έχει προ πολλού χαθεί σε άλλα μέρη.
Σημειώνεται ότι η επίδραση της Πόλης και της Μικράς Ασίας ήταν έντονη και σε άλλα Κυκλαδονήσια (όπως η Πάρος και η Νάξος κ.λπ.) κατά το παρελθόν, ωστόσο το ρεύμα αυτό επισκιάστηκε από το νεότερο εμπορικό νησιώτικο ρεπερτόριο. Η ταινία λοιπόν, καλείται να ξετυλίξει το νήμα του γοητευτικού αυτού ρεπερτορίου.
(φωτό: androsfilm.blogspot.gr)
Ειδήσεις: Κυκλάδες
