Ολοένα και περισσότερες χώρες ανακοινώνουν κρούσματα του νέου κορονοϊού και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει γνωστό φάρμακο ούτε εμβόλιο. Οι φήμες πάντως, και τα ατεκμηρίωτα γιατροσόφια, κυκλοφορούν στόμα με στόμα και προτείνουν μέτρα και λύσεις, από άχρηστες αλλά μάλλον ακίνδυνες μέχρι επικίνδυνες.
Το BBC συγκέντρωσε έξι από τους πιο διαδεδομένους ισχυρισμούς σχετικά με την αντιμετώπιση του κορονοϊού, που μπορεί κανείς να βρει εύκολα στο ίντερνετ, και τι απαντούν οι ειδικοί.
1. Σκόρδο
Οι χρήστες των social media είναι πολύ πιθανό να πέσουν πάνω σε κάποια ηλεκτρονική συμβουλή για κατανάλωση σκόρδου ως μέτρο για την αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξηγεί πως παρότι είναι μια υγιεινή τροφή που μπορεί να έχει κάποιες αντιμικροβιακές ιδιότητες» δεν υπάρχουν ενδείξεις πως η κατανάλωση σκόρδου μπορεί να προστατεύσει από τον νέο κορονοϊό.
Σε πολλές περιπτώσεις, αυτού του είδους τα γιατροσόφια δεν είναι επικίνδυνα, εκτός από όταν κάποιος επιλέγει να ακούσει μόνο αυτά και μάλιστα να το παρακάνει. Όπως μια γυναίκα από την Κίνα, η οποία χρειάστηκε να νοσηλευτεί μετά την κατανάλωση 1,5 κιλού σκόρδου.
Ξέρουμε, γενικά, πως η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και νερού μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση καλής υγείας, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις πως η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση αυτού του συγκεκριμένου ιού.
2. Τα θαυματουργά μεταλλικά στοιχεία
Ο YouTuber Jordan Sather, ο οποίος έχει πολλές χιλιάδες followers, ισχυρίζεται πως ένα «θαυματουργό σκεύασμα μεταλλικών στοιχείων», το MMS, μπορεί αν εξαλείψει τον κορονοϊό.
Περιέχει και διοξείδιο του χλωρίου, έναν λευκαντικό παράγοντα.
Ο ίδιος και άλλοι προωθούσαν την ουσία πριν καν το ξέσπασμα του κορονοϊού, και τον Ιανουάριο έγραψε στο Twitter πως «όχι μόνο το διοξείδιο του χλωρίου/ MMS είναι αποτελεσματικό αντικαρκινικό αλλά μπορεί και να εξαφανίσει τον κορονοϊό».
Πέρσι ωστόσο, η αρμόδια υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων των ΗΠΑ, η FDA, προειδοποίησε για τους κινδύνους που ενέχει η κατανάλωση MMS και το ίδιο έχουν κάνει και υπηρεσίες υγείας σε άλλες χώρες.
Η FDA δηλώνει πως «δεν γνωρίζει καμία έρευνα που να δείχνει πως αυτά τα προϊόντα είναι ασφαλή ή αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε ασθένειας» και προειδοποιεί πως η κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετούς, διάρροια και συμπτώματα έντονης αφυδάτωσης.
3. Σπιτικά αντισηπτικά χεριών
Με τον πανικό που επικράτησε σε πολλές χώρες, καθώς αυξάνονταν τα κρούσματα του κορονοϊού, παρατηρήθηκαν γρήγορα ελλείψεις σε αντισηπτικά χεριών.
Όσο λιγόστευαν τα αποθέματα αντισηπτικών στα καταστήματα της Ιταλίας, τόσο πλήθαιναν οι συνταγές για σπιτικά αντισηπτικά.
Αλλά αυτές οι συνταγές, αυτοχαρακτηριζόμενα αντίγραφα μιας από τις πιο δημοφιλείς εταιρείες στην Ιταλία, ήταν για προϊόντα απολύμανσης επιφανειών, που δεν είναι κατάλληλα για το δέρμα.
Τα αντισηπτικά χεριών με βάση το οινόπνευμα έχουν συνήθως κι άλλες ουσίες που τα κάνουν πιο «μαλακά» για το δέρμα, ενώ περιέχουν οινόπνευμα σε ποσοστό 60-70%.
Όπως εξηγεί η Sally Bloomfield, καθηγήτρια στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, δεν μπορεί κανείς να φτιάξει αποτελεσματικά προϊόντα αντισηψίας για τα χέρια στο σπίτι- ακόμα και η βότκα περιέχει 40% αλκοόλ.
Για τον καθαρισμό των επιφανειών, ωστόσο, τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων λένε πως τα πιο κοινά απολυμαντικά είναι αποτελεσματικά.
4. Πόσιμος άργυρος
Η χρήση αργύρου προωθήθηκε από τον Αμερικανό τηλε-ευαγγελιστή Τζιμ Μπέικερ. Όπως εξηγεί το BBC, πρόκειται για μικροσκοπικά σωματίδια του μετάλλου που διαλύονται σε υγρό. Καλεσμένος στην εκπομπή του Μπέικερ ισχυρίστηκε πως το διάλυμα σκοτώνει μέρος του κορονοϊού μέσα σε 12 ώρες, αν και παραδέχθηκε πως δεν έχει ακόμα δοκιμαστεί το συγκεκριμένο γιατροσόφι στον συγκεκριμένο νέο κορονοϊό Covid-19.
Η ιδέα πως θα μπορούσε να αποτελεί αποτελεσματική αγωγή για τον κορονοϊό κυκλοφόρησε ευρέως στο Facebook, ειδικά από ομάδες που εκφράζουν καχυποψία για τις επικρατούσες ιατρικές συμβουλές.
Οι υποστηρικτές του συγκεκριμένου σκευάσματος υποστηρίζουν πως μπορεί να θεραπεύσει πολλά προβλήματα υγείας, λειτουργεί σαν αντισηπτικό και βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα. Αλλά οι αμερικανικές αρχές υγείας επισημαίνουν πως δεν υπάρχει καμία ένδειξη για κανένα από όλα αυτά. Αντιθέτως, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως βλάβη στους νεφρούς, σπασμούς και αργυρία ή αργύρωση, μια ασθένεια που δίνει στο δέρμα μια μπλε-ασημί απόχρωση.
Τονίζουν πως αντίθετα με τον σίδηρο ή τον ψευδάργυρο, ο άργυρος δεν είναι μέταλλο που μπορεί να λειτουργήσει μέσα στο ανθρώπινο σώμα.
5. Κατανάλωση νερού κάθε 15 λεπτά
Ανάρτηση που αναπαράγεται στο Facebook επικαλείται έναν «Ιάπωνα γιατρό» που συστήνει κατανάλωση νερού κάθε 15 λεπτά για να αποβάλλεται από τον οργανισμό κάθε ιός που μπορεί να έχει μπει στο σώμα από το στόμα. Μία εκδοχή της ανάρτησης στα αραβικά έχει πάνω από 250.000 share.
Η Bloomfield λέει πως δεν υπάρχει απολύτως καμία ένδειξη πως αυτό μπορεί να βοηθήσει. Σε κάθε περίπτωση, το να πίνει κανείς νερό και να φροντίζει για την ενυδάτωσή του, είναι γενικά μια καλή συμβουλή για την υγεία του.
6. Η ζέστη και η αποφυγή του παγωτού
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αυτής της συμβουλής, που υποστηρίζει πως η ζέστη σκοτώνει τον ιό, με προτάσεις να πίνει κανείς ζεστό νερό, μέχρι να κάνει ζεστά μπάνια και να χρησιμοποιεί σεσουάρ.
Μία ανάρτηση, η οποία αναπαράγεται σε πολλές χώρες και αποδίδεται λανθασμένα στη Unicef, υποστηρίζει πως η κατανάλωση ζεστού νερού και η έκθεση στον ήλιο σκοτώνει τον ιό, ενώ το παγωτό θα πρέπει να αποφεύγεται.
Η Charlotte Gornitzka, που εργάζεται για τη Unicef στο κομμάτι της παραπληροφόρησης σχετικά με τον κορονοϊό, λέει: «Το online μήνυμα που υποτίθεται πως είναι από τη Unicef, υποστηρίζει πως η αποφυγή παγωτού και άλλων κρύων τροφίμων μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση της ασθένειας. Αυτό είναι φυσικά εντελώς λάθος. Ξέρουμε πως ο ιός της γρίπης δεν επιβιώνει έξω από το σώμα στη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα το πώς η ζέστη επηρεάζει τον νέο κορονοϊό.
Σύμφωνα με τη Bloomfield, το να προσπαθείς να ζεστάνεις το σώμα σου ή να το εκθέτεις στον ήλιο- για να γίνει «αφιλόξενο» για τον ιό- είναι εντελώς αναποτελεσματικό. Εφόσον ο ιός μπει στο σώμα σου, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τον αντιμετωπίσεις παρά να παλέψει ο οργανισμός σου.
Έξω από το σώμα «για να σκοτώσεις τον ιό χρειάζεσαι θερμοκρασίες περίπου 60 βαθμών» λέει η Bloomfield, πολύ πάνω από κάθε μπάνιο ή σάουνα.
Το να πλένεις για παράδειγμα σεντόνια και πετσέτες στους 60 βαθμούς είναι καλή ιδέα, καθώς αυτό μπορεί να σκοτώσει κάθε ιό στο ύφασμα. Αλλά δεν είναι καλή επιλογή για το δέρμα.
Και το να κάνει κανείς ζεστό μπάνιο ή να πίνει ζεστά υγρά δεν αλλάζει τη θερμοκρασία του σώματος, η οποία παραμένει σταθερή, εκτός κι αν κάποιος ήδη νοσεί.
