Στις πλάτες ενός εργαζόμενου του ΔΕΔΔΗΕ βασίζονται η συντήρηση και η επισκευή του δικτύου ηλεκτρισμού σε νησιά. Όλες οι ανάγκες καλύπτονται από τους εναερίτες
Μια πλευρά που δεν έχει αναδειχτεί επαρκώς για τις Κυκλάδες σε επίπεδο υποστελέχωσης σχετίζεται με ένα από τα πλέον βασικά αγαθά. Το ρεύμα. Ό,τι ισχύει για τους δασκάλους και τους γιατρούς ισχύει και για τους εργαζόμενους στο δίκτυο ηλεκτρισμού. Οι άνθρωποι που έχουν μείνει να καλύπτουν τις ανάγκες είναι ελάχιστοι. Ειδικά στα μικρότερα νησιά, η κατάσταση είναι απελπιστική, καθώς αντιστοιχεί για το καθένα μόλις ένα άτομο.
Οι εργαζόμενοι που επωμίζονται το βάρος να φτάνει το ρεύμα σε κάθε σπίτι είναι οι εναερίτες. Το ωράριό τους είναι τυπικά οκτάωρο. Με δεδομένο όμως ότι είναι οι μόνοι που εκτελούν βάρδια, βρίσκονται στην πραγματικότητα σε επιφυλακή ολόκληρη τη μέρα. Μπορεί αν χρειαστεί να επισκευάσουν βλάβη και μέσα στη νύχτα, έχοντας το επικίνδυνο καθήκον να ανέβουν πάνω στην κολόνα μέσα στο σκοτάδι, χωρίς κανέναν για να τους βοηθήσει από κάτω.
Διπλάσια δίκτυα λόγω της ανοικοδόμησης
Θα υπέθετε κανείς πως σε νησιά με λίγους κατοίκους τα πράγματα θα ήταν πιο απλά. Η αναζωπύρωση όμως της οικοδομικής δραστηριότητας για χάρη του τουρισμού αποτελεί ένα γενικό φαινόμενο. Το αποτέλεσμα είναι να μεγαλώνουν διαρκώς οι οικισμοί, σε σημείο που παρομοιάζονται με προάστια της Αθήνας, και άρα να έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι ανάγκες. «Μέσα στην επόμενη πενταετία το δίκτυο ηλεκτρισμού στη Φολέγανδρο θα μπορούσε να έχει διπλασιαστεί» λέει στην ΑΥΓΗ ο εναερίτης Νίκος Τερζής βλέποντας τις νεόκτιστες βίλες να πολλαπλασιάζονται.
Το καλοκαίρι η χρήση του δικτύου φτάνει στο απόγειό της. Όλη η οικονομία των νησιών στηρίζεται σε παροχές που συνδέονται με το ρεύμα. Είναι η περίοδος που τίποτα δεν μπορεί να πάει λάθος. Που δεν γίνεται να σταματήσει να λειτουργεί το ψυγείο με τα παγωτά. Που δεν γίνεται να υπάρχει δωμάτιο χωρίς κλιματισμό. Που δεν γίνεται να μείνουν εκτεθειμένες σε θερμοκρασίες καύσωνα οι αποθήκες με τα θαλασσινά για τα εστιατόρια.
Οι εναερίτες κοιμούνται και ξυπνούν με το αίσθημα της διαρκούς ευθύνης, η οποία δεν υποχωρεί ούτε τους χειμερινούς μήνες. «Το νησί έχει περισσότερες βλάβες απ’ ό,τι η στεριά» παρατηρεί ο Θάνος Σκουτέλας, εναερίτης στην Ίο. Το δίκτυο βρίσκεται, όπως εξηγεί, εκτεθειμένο διαρκώς σε ισχυρούς ανέμους, υγρασία και αλμύρα.
«Όταν ήρθα, πριν από οκτώ χρόνια, ήμασταν τρία άτομα. Τώρα έχω μείνει μόνος μου γιατί οι άλλοι δύο πήραν σύνταξη» λέει ο Αντώνης Κουμάκης, εναερίτης στην Αμοργό. Πριν από λίγες μέρες το νησί δοκιμάστηκε από πυρκαγιά εντός της οποίας βρέθηκε μέρος του δικτύου ηλεκτρισμού, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πέντε πυλώνες και να μείνει για κάποιες ώρες χωρίς ρεύμα το βόρειο τμήμα του. Χάρη στις προσπάθειες του Αντ. Κουμάκη η λειτουργία του δικτύου αποκαταστάθηκε λίγες ώρες μετά την πρόκλησή της και οι κάτοικοι δεν χρειάστηκε να περιμένουν μέχρι την αντικατάσταση των πυλώνων, η οποία πραγματοποιήθηκε τρεις μέρες αργότερα από εργολάβο που βρίσκεται στη Νάξο.
Παρά την αίσια έκβαση, το συμβάν ανέδειξε την ανάγκη για επαρκή στελέχωση της υπηρεσίας. Προκειμένου να έχει πάλι ρεύμα το άλλο μισό του νησιού, χρειάστηκε να ριχτεί στη μάχη ένας άνθρωπος μόνος του, έχοντας να κάνει με στύλους που ακόμη σιγόκαιγε σαν κούτσουρα η φωτιά. Το ίδιο είχε συμβεί και τρία χρόνια νωρίτερα, όταν βρέθηκε να αποκαθιστά τις βλάβες που είχε προκαλέσει στο δίκτυο ο σφοδρός χιονιάς που έπληξε τη χώρα το 2021. Τα περισσότερα δημοσιεύματα στάθηκαν στον ηρωισμό του εργαζόμενου χωρίς να αναδεικνύουν το γεγονός ότι έπρεπε να αποκαταστήσει μια σοβαρή βλάβη χωρίς καμία βοήθεια και χωρίς ταυτόχρονα να έχει άλλη επιλογή.
«Πηγαίνουμε σε σημεία που δεν μας βλέπει άνθρωπος»
«Ένα άτομο σ’ αυτή τη δουλειά είναι κάτι και επικίνδυνο και δύσκολο» λέει ο Αντώνης, εναερίτης στη Σίκινο, 52 χρόνων. Όπως εξηγεί, για να παρέμβει στο δίκτυο, δεν χρειάζεται να έχει προκληθεί πρώτα γενική διακοπή στο ρεύμα. «Στις κολόνες ανεβαίνω καθημερινά λόγω προβλημάτων που αντιμετωπίζουν μεμονωμένα τα σπίτια με την παροχή τους». Το επιπλέον άτομο είναι απαραίτητο για να μπορέσει να ζητήσει έστω από κάποιον βοήθεια. «Πάνω στον στύλο μπορεί να πάθεις και καρδιακό. Αν βρίσκεσαι κάπου απομονωμένα, γιατί δεν είναι όλο το δίκτυο μέσα στη Χώρα, δεν θα σε δει κανείς. Έχει τύχει να πάω σε βλάβη τα μεσάνυχτα σε σημείο εκτός του οικισμού. Ποιος θα καταλάβαινε ότι λείπω;» Με την έγνοια του ζει διαρκώς η οικογένειά του. «Με παίρνουν τηλέφωνο: “Τι έγινε; Τελείωσες; Είσαι καλά;”».
Χωρίς την παρουσία επιπλέον εναερίτη, ο Θ. Σκουτέλας αναγκάζεται να κατεβαίνει και να σκαρφαλώνει πάλι στον στύλο τρεις με τέσσερις φορές μόνο για να πάρει το εργαλείο που χρειάζεται. Την ίδια στιγμή, το τηλέφωνο δεν σταματά να χτυπά ποτέ. «Όταν υπάρχει γενική βλάβη, παίρνουν όλοι τηλέφωνο. Εκείνη τη στιγμή εγώ είμαι πάνω στην κολόνα, πρέπει να κοιτάξω τη βλάβη. Δεν μπορώ να απαντήσω». Παλιότερα υπήρχε γραφείο υποστήριξης για τους πολίτες. Ωστόσο, όταν βγήκε στη σύνταξη η συνάδελφός του, οι αρμοδιότητες μεταφέρθηκαν στη Νάξο και όλα τα αιτήματα υποβάλλονται έκτοτε ηλεκτρονικά.
«Φαντάσου να δουλεύεις 21 χρόνια για 24 ώρες»
Εκείνο που δεν μπορεί να αναπληρωθεί από το γραφείο της Νάξου είναι η ανάγκη για μια σειρά από υποστηρικτικές υπηρεσίες. Ο κλήρος πέφτει και πάλι στους εναερίτες, οι οποίοι, όταν δεν ρισκάρουν τη ζωή τους, έχουν την υποχρέωση να γυρνούν όλο το νησί και να πηγαίνουν στα σπίτια πόρτα-πόρτα. «Κάνουμε όλες τις ειδικότητες. Για παράδειγμα, του καταμετρητή. Πρέπει να μετρήσω όλες τις παροχές του νησιού. Είναι πάνω από 2.700. Είναι τα μηνιαία, τα τετράμηνα, τα εξάμηνα, είναι οι αποκοπές, είναι οι έκτακτες καταμετρήσεις. Είναι πολλά τα αντικείμενα εκτός του εναερίτη» σημειώνει ο Θ. Σκουτέλας.
«Είναι ένα επάγγελμα χωρίς ρεπό» τονίζει ο Ν. Τερζής μιλώντας για τη δική του εμπειρία στη Φολέγανδρο. «Φαντάσου ότι δουλεύω για 21 χρόνια 24 ώρες». Στην πραγματικότητα «απαγορεύεται» ακόμη και η άδεια.
«Το τίμημα να είσαι μόνος» προσθέτει ο Αντ. Κουμάκης από την Αμοργό. Είχε κλείσει ραντεβού με γιατρό ΩΡΛ στη Νάξο, το οποίο αναγκάστηκε να ακυρώσει λόγω της φωτιάς. Δυσκολίες σε μόνιμη βάση αντιμετωπίζει και με τις άδειες ξεκούρασης. «Δεν στέλνουν εύκολα αντικαταστάτη. Παίρνω μεν την άδεια, όποτε θέλουν αυτοί όμως, όχι όποτε θέλω εγώ. Όταν ζήτησα άδεια να κατέβω στην Κρήτη το Πάσχα, να κάνω διακοπές με την οικογένειά μου, μου απάντησαν: “Και ποιος θα έρθει να σ’ αλλάξει τώρα; Ποιος θ’ αφήσει το σπίτι του να έρθει στο νησί για να πας εσύ να κάνεις διακοπές;».
Ακόμα μία κρίσιμη παράμετρος που δεν επιτρέπει στους εναερίτες να πάρουν ανάσα είναι ότι με τη σταθερή λειτουργία του δικτύου για το ρεύμα συνδέεται ακόμη και το νερό. «Εδώ στη Φολέγανδρο και στη Σίκινο και σε μικρά νησιά το δίκτυο της ύδρευσης δεν είναι μόνιμα ανοιχτό. Οπότε κάθε σπίτι στη Φολέγανδρο έχει τη στέρνα του. Γεμίζουν τη στέρνα και με ένα πιεστικό δίνουν νερό στο σπίτι. Οπότε, άμα κοπεί το ρεύμα, δεν δουλεύει το πιεστικό» εξηγεί ο Ν. Τερζής.
Γενικώς πάντα υπάρχει μια δουλειά. «Όταν έρχεται το καράβι κι ανοίγει ο άλλος το σπίτι του έπειτα από καιρό, είναι πιθανό να αντιμετωπίσει πρόβλημα. Γιατί όλο τον χειμώνα το καλώδιό του ταλαιπωρείται από τις κακοκαιρίες και δεν το γνωρίζει».
Ο Νίκος έχει τέσσερα χρόνια που ζητάει μετάθεση από τη Φολέγανδρο. Θέλει να πάει να βρει τη γυναίκα του, που ζει στο Ρέθυμνο μαζί με το νεογέννητο παιδί τους. «Από τον Μάιο που τέλειωσαν οι άδειές της ζούμε χωριστά». Όσοι ωστόσο εκδηλώνουν ενδιαφέρουν να καλύψουν τη θέση έπειτα από λίγο εγκαταλείπουν. Συνάδελφός του από το Καρπενήσι παραιτήθηκε στην πρώτη εβδομάδα και ένας άλλος ύστερα από δέκα μήνες.
Αναγκάζεται να μένει μέσα στον ΔΕΔΔΗΕ
Ο Θ. Σκουτέλας υπογραμμίζει ότι αν δεν δοθούν κίνητρα, δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψει κάποιος το μέρος που μένει. Το μηνιάτικο που παίρνουν οι εναερίτες φτάνει τα 900 ευρώ. Στο ποσό μπορούν να προστεθούν άλλα 300 χάρη στο επίδομα επιφυλακής. Αν όμως στο ίδιο νησί εργάζονται περισσότερα άτομα, το ποσό συρρικνώνεται. «Είμαι 45 χρόνων. Δυστυχώς οι νέοι δεν το επιλέγουν το επάγγελμα. Προτιμούν να πάνε μπαρίστες, όπου βγάζουν περισσότερα λεφτά και χωρίς επικινδυνότητα».
Ο Αντ. Κουμάκης στην Αμοργό είναι επίσης 45 ετών, ενώ ο Ν. Τερζής στη Φολέγανδρο έχει φτάσει τα 49. Και στη δική τους περίπτωση, όπως συμβαίνει με τους εκπαιδευτικούς και τους υγειονομικούς, το νούμερο ένα πρόβλημα είναι η στέγαση. «Σε όλες τις Κυκλάδες η λογική είναι να μετατρέψουν τα σπίτια σε Airbnb. Αν δεν μπορούν να το κάνουν, θα νοικιάζουν το σπίτι με τον χρόνο. Οπότε όταν σου λένε έχω ένα σπίτι, καταλαβαίνεις τι πας και βλέπεις» λέει ο Ν. Τερζής.
Για να τα βγάλει πέρα και ενώ συμπληρώνει έξι χρόνια στην Ίο, ο Θ. Σκουτέλας αναγκάζεται να μένει σε χώρο που έχει διαμορφώσει για να κοιμάται μέσα στις εγκαταστάσεις του ΔΕΔΔΗΕ. Τα λεφτά που παίρνει δεν του φτάνουν για να πληρώνει το ενοίκιο του δικού του σπιτιού και να συμβάλλει σε εκείνο που πληρώνει η οικογένειά του, η οποία μένει στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, θα έπρεπε από το ίδιο μηνιάτικο να καλύψει σχεδόν εις διπλούν το κόστος ακόμα τεσσάρων λογαριασμών (ρεύμα, νερό, θέρμανση, Ίντερνετ) όπως και το κόστος για το φαγητό.
«Ποιος θα πάει να κάνει τη δουλειά με 900 ευρώ; Να παίζει τη ζωή του κορώνα-γράμματα στην κολόνα πάνω» διερωτάται ο Αντώνης από την Αμοργό. «Όλοι όσοι έχεις μιλήσει μαζί τους “ρολάρουμε” ο καθένας ένα νησί ολόκληρο. Το έχουμε υπό την ευθύνη μας όλο» επισημαίνει ο Νίκος.
Για την περίοδο που έρχεται υπενθυμίζουν ότι «κάθε νησί είναι μια μηχανή τουρισμού. Η οποία πρέπει να δουλεύει χωρίς προβλήματα». Κι ενώ δεν μπορεί η ευθύνη για ένα δίκτυο που εξυπηρετεί χιλιάδες ανθρώπους να βαραίνει τους ώμους μόνο ενός, άμα τυχόν γίνει η στραβή, πάλι υπαίτιος θα θεωρηθεί ο ανθρώπινος παράγοντας, όχι η αμέλεια του κράτους να ενισχύσει μια τόσο κομβική υπηρεσία. Στο πλαίσιο μιας έκτακτης συνθήκης, το σενάριο να βρεθεί ένας επισκέπτης σε δομή Υγείας χωρίς προσωπικό να τον φροντίσει και μηχανήματα που να λειτουργούν απέχει τόσο όσο να αισθανθούν μια αδιαθεσία οι δύο εργαζόμενοι (γιατρός και εναερίτης) που τα συντηρούν.
Πηγή: avgi.gr
Ακολουθήστε το naxostimes.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
