Αφιέρωμα στο ολοήμερο σχολείο της Βίβλου παρουσιάζει η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στην έντυπη και ηλεκτρονική της έκδοση…
Το σχολείο που έχει γίνει θέμα συζήτησης ανά την Ελλάδα με τις δραστηριότητες και τις διακρίσεις που έχει λάβει σε διαγωνισμούς με αποκορύφωμα την πρόσφατη διάκριση και πρωτιά του στο διαγωνισμό: «Ας φανταστούμε το σχολείο των ονείρων μας». Η δημοσιογράφος από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ταξίδεψε στη Νάξο, επισκέφτηκε το ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Βίβλου και παρουσιάζει το ρεπορτάζ με τίτλο: Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου: Το σχολείο των ονείρων μας
Το άρθρο της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ
Το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό «Ας φανταστούμε το σχολείο των ονείρων μας» έφερε στο προσκήνιο το Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου και το προσεγμένο, ευφάνταστο και συγκινητικό βίντεο που έφτιαξαν με αυτό το θέμα οι μαθητές της Α΄ Δημοτικού με τον δάσκαλό τους Νίκο Βιντζηλαίο. Σε μια εποχή που οι περισσότεροι θα στοιχημάτιζαν ότι δεν γίνεται τίποτα εποικοδομητικό στην εκπαίδευση, το «Κ» βρέθηκε εκεί και ανακάλυψε πως αυτό το μικρό Δημοτικό των 54 μαθητών και των 5 δασκάλων είναι η απόδειξη ότι το σχολείο των ονείρων μας δεν είναι μόνο στα όνειρά μας – μπορεί να βρίσκεται σε ένα μικρό χωριό των Κυκλάδων.
Η μέρα ήταν ηλιόλουστη και ζεστή στη Νάξο. Ο δρόμος για τη Βίβλο ή αλλιώς τους Τρίποδες, το χωριό των 700 κατοίκων λίγο έξω από τη Χώρα, ήταν σύντομος και λίγο πριν από τις 9 το πρωί είχαμε ήδη φτάσει στο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο – ένα κτίριο ανάμεσα στα στενά γραφικά κυκλαδίτικα σοκάκια, με θέα την πεδιάδα και ένα φρέσκο αεράκι να δροσίζει τις τάξεις, που είχαν εκείνη τη μέρα τα παράθυρα ανοιχτά. Την ώρα που φτάσαμε, η πρώτη τάξη, του 29χρονου δασκάλου Νίκου Βιντζηλαίου και των εννέα μαθητών του, έβλεπε στον… διαδραστικό της πίνακα (!) ένα ντοκιμαντέρ για τις χελώνες Καρέτα καρέτα. Τα θρανία ήταν τοποθετημένα σε σχήμα Π και πίσω τους βρισκόταν ένα πολύχρωμο χαλί με μαξιλάρια, κηρομπογιές, μολύβια και μαρκαδόρους σε ωραία κουτιά. «Τι σόι μάθημα κάνουν;» αναρωτήθηκα. Σύντομα θα έπαιρνα απάντηση.
Στο Δημοτικό της Βίβλου επικρατεί ένα διαφορετικό κλίμα. Από τον 39χρονο Ναξιώτη διευθυντή Χρήστο Σκάρκο μέχρι και τον τελευταίο διδάσκοντα (πέντε είναι οι μόνιμοι, ένας με ΕΣΠΑ για το ολοήμερο και κάποιοι για Αγγλικά και γυμναστική που υπηρετούν και σε άλλα σχολεία του νησιού) είναι άνθρωποι νέοι, κεφάτοι, με μεράκι και πολλή αγάπη για τη δουλειά τους. Ολοι λάτρεις των νέων τεχνολογιών και των αντίστοιχων μεθόδων διδασκαλίας που κάνουν τα παιδιά να διασκεδάζουν με το μάθημα, κάνουν ήσυχα και με αφοσίωση τη δουλειά τους, βρίσκοντας λύσεις στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κάθε σχολείο σήμερα, κυρίως στην υλικοτεχνική υποδομή. Πώς; Αναζητώντας χορηγίες, τη βοήθεια τοπικών συλλόγων, φίλων ή γνωστών, των γονιών των μαθητών και με όπλο τη δική τους προσωπική σκληρή εργασία. Ετσι κατάφεραν να έχουν διαδραστικούς πίνακες σε κάθε τάξη, εργαστήριο υπολογιστών, wi-fi αλλά και απλό εξοπλισμό, όπως τουβλάκια για τα Μαθηματικά, π.χ., που κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον.
«Γιατί, αφού έχουμε τον διαδραστικό πίνακα, να μη δούμε ένα ντοκιμαντέρ για την Καρέτα καρέτα και να συνδυάσουμε και Γλώσσα, και Μαθηματικά, και Εικαστικά;» μας λέει ο κ. Βιντζηλαίος. «Αφού το δούμε, θα γράψουν τα παιδιά μια παράγραφο γι’ αυτό χρησιμοποιώντας συντακτικό και γραμματική, μετά θα λύσουμε μαθηματικά προβλήματα που αντί να λένε “7 + 5”, θα ρωτάνε “αν είναι 7 χελωνάκια και έρθουν άλλα 5, πόσα θα γίνουν”, ενώ στα Εικαστικά θα ζωγραφίσουν χελώνες, θα τις κόψουν για χαρτοκοπτική και θα φτιάξουν μια παραλία».
Δεν είναι περίεργο που τα παιδιά, λοιπόν, είναι τόσο αφοσιωμένα στο μάθημά τους. Σύντομα θα αντιληφθώ ότι ξέρουν πολύ περισσότερα από μένα για την Καρέτα καρέτα, θα γίνω κίτρινη από τις κηρομπογιές με τις οποίες θα βάψουμε όλοι μαζί την παραλία σε χαρτί, η Μαρία-Ελένη θα με κεράσει γλυκό για τη γιορτή της και στο τέλος θα παρακολουθήσω ένα video game στον διαδραστικό πίνακα, όπου στόχος των παιδιών είναι να κάνουν εντός χρόνου προσθέσεις. Οταν χτυπήσει το κουδούνι για το διάλειμμα, θα ξεχυθούν στο προαύλιο και θα βρω λίγο χρόνο να τα πω καλύτερα με δάσκαλο και διευθυντή.
«Το υπουργείο μάς δίνει τη δυνατότητα να έχουμε δύο ώρες την εβδομάδα γι’ αυτό που αποκαλεί ευέλικτη ζώνη, για να κάνουμε άλλες δραστηριότητες», λέει ο κ. Σκάρκος, ο διευθυντής. «Εμείς δεν θέλουμε να διαθέτουμε αυτές τις ώρες για να καλύπτουμε κενά από τα κανονικά μαθήματα, όπως συνηθίζεται, θέλουμε να τις χρησιμοποιούμε για άλλα προγράμματα. Φέτος έχει αναλάβει ο καθένας μας τρία προγράμματα των 25 ωρών. Ενα από αυτά ήταν και ο διαγωνισμός του Πανεπιστημίου Κρήτης». Από τον Οκτώβρη που ανακοινώθηκε, ο Νίκος Βιντζηλαίος, που ήδη είχε κανονίσει φέτος να αφιερώσει κάποιες ώρες της ευέλικτης ζώνης για κινηματογράφο, είδε την τέλεια ευκαιρία να τα συνδυάσει. Πήρε τηλέφωνο τον φίλο του Ναξιώτη σκηνοθέτη Γιάννη Παπαδάκο και του είπε την ιδέα του. Εκείνος, λάτρης του τόπου του, δέχτηκε κι έτσι ξεκίνησε το ταξίδι.
«Στην αρχή συγκεντρώσαμε τις ιδέες για το πώς φαντάζονται το σχολείο των ονείρων τους», λέει ο κ. Βιντζηλαίος. «Σε αυτό συμμετείχαν όλα τα παιδιά. Οι συνάδελφοι των μεγάλων τάξεων διέθεσαν ώρες και ζήτησαν από τους μαθητές τους να γράψουν για το σχολείο των ονείρων τους, χωρίς να νοιάζονται για ορθογραφικά, συντακτικό κ.λπ. Στα μικρότερα παιδιά το κάναμε προφορικά. Για να είμαστε σίγουροι ότι θα πάρουμε όλες τις ιδέες τους, εφαρμόσαμε βιωματικά προγράμματα που μας προτείνει μια ψυχολόγος με την οποία συνεργαζόμαστε, “τον μαγικό κύκλο”, ώστε να χαλαρώσουν περισσότερο και να πουν ό,τι πραγματικά νιώθουν. Φυσικά ακούσαμε τα πάντα, να έρχονται με λιμουζίνες στο σχολείο, να φοράνε μαγιό, το σχολείο να έχει πισίνα, αλλά ακούσαμε και πολλά πιο ουσιαστικά. Να δουν πώς γίνονται τα τυριά στα τυροκομεία, πώς πλάθουν τον πηλό, να κάνουν γυμναστική μαζί με την ομάδα βόλεϊ γυναικών του Πανναξιακού που είναι στην Α1 κατηγορία, να γυρίσουν το μύλο σε λιοτρίβι, να παρακολουθήσουν μαθήματα και οι γονείς τους, να παίξουμε θέατρο. Το πιο όμορφο ήταν ότι ζήτησαν και πράγματα που ήδη κάνουμε, γιατί τους αρέσουν, όπως οι διαδραστικοί πίνακες, τα τουβλάκια στα Μαθηματικά, το εργαστήρι υπολογιστών».
Αφού συγκεντρώθηκαν οι ιδέες, φτιάχτηκε το σενάριο, συνεννοήθηκαν με τους επαγγελματίες που θα συνεργάζονταν, όπως τους τυροκόμους που διέθεσαν το χρόνο και το χώρο τους για να δεχτούν τα παιδιά, τους πηλοπλάστες, τους ελαιοπαραγωγούς, την ομάδα του Πανναξιακού κ.ά. Το γύρισμα έγινε στις αρχές Μαρτίου μετά από δύο ακυρώσεις λόγω απαγορευτικού απόπλου, που δεν επέτρεψε στον σκηνοθέτη να φτάσει στο νησί, και κράτησε αυστηρά μιάμιση μέρα. Οποιος έχει κάνει έστω και ένα υποτυπώδες γύρισμα, ξέρει ότι πρόκειται για χρόνο ρεκόρ. Το χρονοδιάγραμμα ήταν επαγγελματικό και αυστηρό, λεωφορεία πηγαινόφερναν τα παιδιά όπου έπρεπε, οι γονείς ακολουθούσαν με τα αυτοκίνητά τους και πρόσφεραν βοήθεια, οι επαγγελματίες τήρησαν πλήρως τους χρόνους τους, ο Πανναξιακός χαράμισε την προπόνησή του πριν από αγώνα Ευρώπης προκειμένου να υποδεχτεί τα παιδιά. Ολοι (και ο σκηνοθέτης) συμμετείχαν αφιλοκερδώς, θυσιάζοντας προσωπικό χρόνο και χρήμα, αλλά και με μεγάλη χαρά. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Το αναγνώρισε και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που διοργάνωσε το διαγωνισμό, και τους έδωσε το πρώτο βραβείο.
«Ζήτησε κανείς κανονικό μάθημα;» ρωτάω τον κ. Βιντζηλαίο. «Ζήτησαν να το κάνουμε σαν παιχνίδι, που ήδη εδώ γίνεται. Το τυπικό πρόγραμμα του Δημοτικού σε γνωστικό επίπεδο, έτσι κι αλλιώς, φτάνει και περισσεύει. Για το τρυφερό της ηλικίας τους, όμως, απαιτούνται περισσότερα: να κάνουμε το μάθημα πιο βιωματικό, πιο μοντέρνο, να κερδίζουν τα παιδιά εμπειρίες. Δεν είναι απλό και, όπως είναι τα πράγματα, προϋπόθεση αποτελούν το μεράκι και η αφοσίωση των εκπαιδευτικών. Πολλοί νομίζουν ότι δουλεύουμε κάθε μέρα μέχρι τις 12.30, όμως η προετοιμασία που χρειάζεται, αν θες να κάνεις ενδιαφέρον μάθημα και δραστηριότητες, είναι τεράστια. Το δύσκολο είναι πώς θα διδάξεις κάτι απλό με 10 διαφορετικούς τρόπους για να το καταλάβουν και οι 10 που έχεις. Να εφευρίσκεις τρόπους, να τα συνδυάζεις όλα, να κάνεις το μάθημα ελκυστικό, να τραβάς τα παιδιά που έχουν κάποιο πρόβλημα διάσπασης προσοχής, ένα παιδί που δεν του αρέσει το μάθημα να βρεις τρόπο να του αρέσει. Πρέπει δηλαδή μέσα στην τάξη να γίνεις τόσα κομμάτια όσοι είναι και οι μαθητές σου. Εγώ τρελαίνομαι να το κάνω, ήταν το όνειρό μου από την Γ΄ Γυμνασίου, αλλά ο χρόνος μού λείπει. Την προσωπική μου ζωή την έχω αφήσει πίσω, αλλά είναι επιλογή μου. Και η μεγαλύτερή μου επιβράβευση δεν είναι τα βραβεία, είναι ο καλός λόγος των άλλων εκπαιδευτικών, των γονιών και κυρίως η χαρά των παιδιών».
Και τα παιδιά είναι όντως χαρούμενα. Ο Νικόλας, ο Αργύρης, η Μαρία-Ελένη, η Κατερίνα, ο Βαγγέλης, η Μαριακούλα, η Σαμάντα, ο Δημήτρης και η Φραγκίσκα νιώθουν περήφανοι για το βραβείο τους, αλλά πιο περήφανοι νομίζω νιώθουν για το σχολείο τους. «Εσύ τι ζήτησες;» ρωτάω την Κατερίνα. «Να κάνουμε μάθημα στους γονείς μας και το κάναμε!» μου λέει. Μιλάνε όλα μαζί για το πόσο διασκέδασαν με τις επισκέψεις τους, πόσο ενθουσιάστηκαν με το γύρισμα, πως κάποιοι θέλουν τώρα να ασχοληθούν με το βόλεϊ μετά τη γνωριμία τους με το άθλημα μέσω του Πανναξιακού.
Οσο παίζουμε στο μαγικό χαλί τους και μου διηγούνται ιστορίες για τους φίλους και τα αδέρφια τους, ρωτάω τη Σαμάντα, που ζωγραφίζει ακόμα την παραλία των χελωνών, ποιο είναι το ιδανικό σχολείο. Δεν με ξαφνιάζει η απάντηση, αλλά με συγκινεί: «Αυτό!» μου λέει με φυσικότητα.
Ετσι, την ώρα που φεύγουμε δεν μου κάνει καμία εντύπωση που οι γονείς περιμένουν στον ήλιο να παραλάβουν τα παιδιά τους τα οποία έχουν σχολάσει κι εκείνα τους φωνάζουν από μέσα: «Μαμά, σε παρακαλώ, πέντε λεπτάκια ακόμη»…
