Έξι Ευρωπαϊκά Νησιά ανακοίνωσαν τα σχέδια ενεργειακής μετάβασής τους, κάνοντας έτσι ένα πρώτο βήμα προς την απεξάρτηση από τη χρήση ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό ισοζύγιό τους, σχέδια στα οποία ενισχύεται και προτάσσεται η ευρεία συμμετοχή των κατοίκων τους.
Επιλεγμένα το Φεβρουάριο του 2019 από την Γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρωτοβουλία «Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (Clean Energy for EU Islands Initiative), τα Νησιά Άραν (Aran Islands – Ιρλανδία), τα Νησιά Κρες – Λόζιντζ (Cres-Losinj – Κροατία), το Νησί Κουλάτρα (Culatra – Πορτογαλία), το Νησί Λα Πάλμα (La Palma – Ισπανία), το Νησί Σαλίνα (Salina – Ιταλία) και η Σίφνος, ανέπτυξαν τους τελευταίους εννιά μήνες το καθένα μόνο του τα σχέδια ενεργειακής μετάβασής τους προς τις καθαρές μορφές ενέργειας και την ορθολογική χρήση ενέργειας, προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους και στον τοπικά διαθέσιμο ενεργειακό πλούτο.
Τα έξι σχέδια ενεργειακής μετάβασης ανακοινώνονται στα πλαίσια του 4ου φόρουμ της πρωτοβουλίας «Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης», το οποίο θα γίνει στο Σπλιτ και στο νησί Χβαρ της Κροατίας (Clean Energy for EU Islands Forum in Split and Hvar), όπου οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι εκπρόσωποι από τη νησιωτική κοινότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντώνται στις 20-22 Νοεμβρίου για να συζητήσουν εναλλακτικές διαδρομές ενεργειακής μετάβασης, τεχνολογίες και δυνατότητες για την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων τους.
Η Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ditte Juul-Jørgensen, ανάφερε: “Χάρις στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, η δυναμική για μείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας στα νησιά και η προσέγγιση της ενεργειακής αυτονομίας δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη. Εντασσόμενη στα πλαίσια του πακέτου «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» (Clean Energy for all Europeans package), η πρωτοβουλία «Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης» αναπτύσσεται για να υποστηρίξει και να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία.
Επιπλέον, τα νησιά μπορούν να καταστούν φάροι για την ανάληψη κλιματικής δράσης παγκοσμίως. Είτε είναι μέσω περισσότερης αιολικής ισχύος, ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων, εισαγωγής ηλεκτροκίνησης, απεξάρτησης από ορυκτά καύσιμα στις υπεράκτιες μεταφορές ή αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για παραγωγή ζεστού νερού και θέρμανση χώρων, οι λύσεις απεξάρτησης που παρουσιάζονται από τα έξι αυτά πιλοτικά νησιά θα τα στρέψουν προς υψηλότερη ενεργειακή απόδοση, υψηλότερη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών και ελαχιστοποίηση κατανάλωσης ορυκτών ενεργειακών πόρων”.
Τα σημαντικότερα σημεία στα σχέδια ενεργειακής μετάβασης των πιλοτικών νησιών
• Στα Νησιά Άραν σχεδιάζεται η εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου από την τοπική νησιωτική κοινότητα, η ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και η αξιοποίηση αντλιών θερμότητας ή άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για παραγωγή ζεστού νερού και θέρμανσης εσωτερικών χώρων.
• Στα Νησιά Κρες – Λόζιντζ έχει τεθεί ο στόχος της πλήρους απεξάρτησης από ορυκτά καύσιμα στα τοπικά ενεργειακά συστήματα ως το 2040. Τούτο θα επιτευχθεί κατά ένα ποσοστό με φωτοβολταϊκά πάρκα που θα αναπτυχθούν από την τοπική νησιωτική κοινότητα.
• Στο Νησί Κουλάτρα έχει τεθεί ο στόχος της 100% ιδιοκατανάλωσης ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, η οποία θα παράγεται από έργα αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα ανήκουν στην τοπική κοινότητα.
• Στο Νησί Λα Πάλμα έχει τεθεί ο στόχος της πλήρους απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και της ενεργειακής επάρκειας. Η ομάδα ενεργειακής μετάβασης στοχεύει εστιασμένα στην ανάπτυξη στιβαρού νησιωτικού ενεργειακού συστήματος, με ενεργή συμμετοχή περισσότερων των 100 τοπικών συλλόγων και ενώσεων, που δεσμεύονται προς την υποστήριξη της ενεργειακής μετάβασης στο νησί.
• Το Νησί Σαλίνα στοχεύει στην αύξηση της δημόσιας κατάρτισης και ενημέρωσης σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος. Στο νησί έχουν τεθεί οι στόχοι της απεξάρτησης των σταθμών παραγωγής ισχύος από ορυκτά καύσιμα, της 100% κάλυψης των αναγκών μεταφοράς με ηλεκτρικά οχήματα, της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης στα κτήρια και της απεξάρτησης από ορυκτά καύσιμα στις υπεράκτιες μεταφορές.
• Στη Σίφνο επιχειρείται η 100% κάλυψη των ενεργειακών αναγκών στο νησί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενεργειακή επάρκεια, αναπτύσσοντας ένα σύνολο προτεινόμενων έργων και δράσεων προς την επίτευξη των ανωτέρω στόχων. Τα όποια απαιτούμενα έργα θα υλοποιηθούν από κοινού από την τοπική κοινότητα και από ιδιώτες επενδυτές.
Τα σχέδια ενεργειακής μετάβασης συντάχθηκαν από κοινού από τις ομάδες νησιωτικής μετάβασης στα πιλοτικά νησιά και από τη Γραμματεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρωτοβουλία «Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (Clean Energy for EU Islands Secretariat).
Εξοπλισμένα με τα σχέδια ενεργειακής μετάβασης, τους επόμενους μήνες τα έξι πιλοτικά νησιά θα εστιάσουν στην ανάπτυξη έργων και στην ενίσχυση των στρατηγικών εμπλοκής των κατοίκων τους σε αυτά. Ένας αριθμός επιπλέον νησιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU islands) βρίσκονται επίσης στη διαδικασία ανάπτυξης σχεδίων ενεργειακής μετάβασης, τα οποία θα δημοσιοποιηθούν το ερχόμενο έτος.
