Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας στις 10 Σεπτεμβρίου, το Κέντρο
ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, που λειτουργεί η Κλίμακα με την υποστήριξη του Υπουργείου
Υγείας, διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Προκλήσεις και Προοπτικές» και κύριο ομιλητή τον Κυριάκο Κατσαδώρο, ψυχίατρο, Επιστημονικό Διευθυντή του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και της 24ωρης Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία- 1018, την Πέμπτη 10/9 στη 13:00μ.μ.
Η εκδήλωση αποτελεί και την έναρξη του εγχειρήματος για την συλλογή υπογραφών με στόχο τη χάραξη μιας επίσημης εθνικής στρατηγικής για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, η οποία θα διασφαλίζει ότι έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα από την πολιτεία για την προστασία ευάλωτων συνανθρώπων μας.
Παράλληλες δράσεις θα υλοποιηθούν με τη συμμετοχή των Μονάδων Ψυχικής Υγείας που λειτουργεί η ΚΛΙΜΑΚΑ τόσο στην Αττική, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Κάντε την εγγραφή σας στη διαδικτυακή εκδήλωση
Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 2500 πενθούντες ετησίως. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες και μελέτες, για κάθε μία αυτοκτονία μένουν πίσω τουλάχιστον 5-10 άτομα που πενθούν, όχι μόνο βιώνοντας τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας, αλλά ανήκοντας παράλληλα, σε ένα ποσοστό 10-15%, στην πληθυσμιακή ομάδα υψηλής επικινδυνότητας για αυτοκτονία. Ο αριθμός των αυτοκτονιών στη χώρα μας, την τελευταία πενταετία, εμφανίζεται σταθερά αυξανόμενος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, όπως αυτά διατίθενται από την Ελ.Στατ. (έως και το έτος 2014), αλλά και σύμφωνα με την αποτύπωση των επικαίρωντάσεων που διεξάγει το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, που λειτουργεί η ΑμΚΕ ΚΛΙΜΑΚΑ.
Η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και ως τέτοιο αναγνωρίζεται και
αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Δυνητικά αφορά τον καθένα, ανεξαρτήτως φύλου,
φυλής ή κοινωνικοοικονομικής τάξης.
Είναι υποχρέωση όλων να κρατήσουμε ασφαλείς και ζωντανούς τους ανθρώπους που, υπό το φορτίο του
ψυχικού πόνου, αποφασίζουν να αυτοκτονήσουν. Δεν επιτρέπεται να συνεχίσουμε να είμαστε παθητικοί
αποδέκτες ειδήσεων για αυτοκτονίες και «τραγικά τέλη». Δεν επιτρέπεται, όχι μόνο σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά και ως μία ένδειξη αφύπνισης και ουσιαστικής αλληλεγγύης απέναντι στο διπλανό, φίλο, συγγενή, οικείο που βιώνει την απογοήτευση και την απελπισία, συμβάλλοντας στην αποτροπή άδικων πρόωρων θανάτων.
10η Σεπτεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης για την Αυτοκτονία
Ας μιλήσουμε για την αυτοκτονία…
H 10η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στα πεδία της πρόληψης της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
Η αυτοκτονία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που μας αφορά όλους. Δεν είναι μια τυχαία ή χωρίς νόημα πράξη. Ο άνθρωπος που προσπαθεί να αυτοκτονήσει νιώθει απελπισμένος, «παγιδευμένος» σε προσωπικά, οικογενειακά και άλλα προβλήματα, τα οποία αισθάνεται ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Η αυτοκτονία εκφράζει την επιθυμία του να ξεφύγει από μια ζωή που του είναι δυσβάσταχτη.
Αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα που παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις και όχι μια σπάνια κατάσταση. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (www.who.int), τα τελευταία 45 χρόνια οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν σε όλο τον κόσμο κατά 60%. Υπολογίζεται ότι το 2000 αυτοκτόνησαν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι, αριθμός που αντιστοιχεί σε ένα θάνατο κάθε 40 sec. Οι μη θανατηφόρες απόπειρες εκτιμάται ότι είναι 10 με 20 φορές περισσότερες.
Το κόστος της αυτοκτονίας και γενικά της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς είναι τεράστιο
Εκτός από την απώλεια ανθρώπινων ζωών, υπάρχουν σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις για την οικογένεια και τους φίλους, αλλά και επιπτώσεις για την κοινωνία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε αυτοκτονία έχει άμεσο αντίκτυπο σε τουλάχιστον 6 ανθρώπους (φίλους ή συγγενείς του αυτόχειρα). Αν αυτή συμβεί σε δημόσιο χώρο (π.χ. σχολείο, εργασιακό περιβάλλον), τότε επηρεάζονται δεκάδες ή και εκατοντάδες άνθρωποι.
Αίτια αυτοκτονίας
Η αυτοκτονία είναι ένα σύνθετο φαινόμενο και δεν είναι εύκολο να αποδοθεί σε μία μόνο αιτία. Συχνά λέμε ότι κάποιος αυτοκτόνησε γιατί δεν άντεξε την ανεργία ή τα χρέη ή ακόμα γιατί είχε αισθηματικά, οικογενειακά ή άλλα προβλήματα. Ωστόσο, αν και οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν στη ζωή τους δυσκολίες και προβλήματα, η πλειοψηφία δεν φτάνει στην αυτοκτονία.
Φαίνεται ότι αυτό που παίζει ρόλο δεν είναι μόνο το ίδιο το πρόβλημα, αλλά και η ικανότητα του καθενός από εμάς να το αντιμετωπίσει. Αυτή η ικανότητα να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα (ή αντίστροφα η «ευαλωτότητα» μας απέναντι σε αυτά και η τάση να γίνουμε αυτοκαταστροφικοί) διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Θα λέγαμε επομένως ότι για να προλάβουμε μια αυτοκτονία είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την πολυπαραγοντική της αιτιολογία. Για να βοηθηθεί ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος χρειάζονται συνήθως παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα
(ψυχολογικό, οικογενειακό κτλ).
Προειδοποιητικά σημάδια
Τι διαφορετικό εμφανίζει ένας άνθρωπος που σκέφτεται να αυτοκτονήσει στη συμπεριφορά
του;
* Είναι πολύ θλιμμένος, ανήσυχος ή βρίσκεται σε πανικό
* Κλείνεται στον εαυτό του, απομονώνεται
* Δυσκολεύεται στις σχέσεις του με την οικογένεια και τους φίλους του
* Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που πριν τον ευχαριστούσαν
* Πέφτει η απόδοσή του στη δουλειά ή το σχολείο
* Αλλάζει η συμπεριφορά του (γίνεται απαισιόδοξος, ευερέθιστος, απαθής ή εμφανίζει οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά)
* Μιλά για το θάνατο ή για την αυτοκτονία
* Αναζητά θανατηφόρα μέσα (όπλα, χάπια κλπ)
* Αλλάζουν οι διατροφικές του συνήθειες (έχει αυξημένη όρεξη για φαγητό ή αντίθετα έχει μειωμένη όρεξη και χάνει βάρος)
* Αλλάζουν οι συνήθειες του ύπνου του (έχει αϋπνία ή υπνηλία)
* Αισθάνεται ενοχή, ντροπή, αναξιότητα
* Αισθάνεται απελπισμένος και αβοήθητος
* Αισθάνεται παγιδευμένος, ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο
* Έχει την ξαφνική επιθυμία να τακτοποιήσει προσωπικές υποθέσεις (π.χ. συντάσσει τη διαθήκη του)
* Χαρίζει προσωπικά του αντικείμενα
Κάποιος που σκέφτεται να αυτοκτονήσει συνήθως εμφανίζει ένα ή περισσότερα από αυτά τα σημάδια στη συμπεριφορά του. Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε αυτά τα σημάδια στη συμπεριφορά ενός δικού μας ανθρώπου πρέπει να απευθυνθούμε το συντομότερο δυνατό σε κάποιον ειδικό (ψυχολόγο ή ψυχίατρο). Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι τα σημάδια αυτά δεν εμφανίζονται σε κάθε άνθρωπο που σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του. Είναι πιθανό ένας άνθρωπος να σκέφτεται να αυτοκτονήσει χωρίς να αλλάξει η συμπεριφορά του με κάποιον από τους παραπάνω τρόπους.
Πώς να βοηθήσετε έναν άνθρωπο με αυτοκτονικό ιδεασμό
1. “Να παίρνετε πάντα στα σοβαρά τα αυτοκαταστροφικά σχόλια.”
Όταν ένας άνθρωπος αναφέρει ότι σκέπτεται την αυτοκτονία πρέπει πάντα να αντιμετωπίζουμε αυτά τα σχόλια με σοβαρότητα. Ζητήστε την βοήθεια ειδικών άμεσα.
2. “Προσπαθήστε να μην φανείτε σοκαρισμένος.”
Ο άνθρωπος αυτός είναι ήδη πολύ συντετριμμένος και αν διακρίνει την ταραχή σας για ότι σας λέει θα τον επηρεάσει αρνητικά. Παραμείνετε ήρεμοι και μιλήστε μαζί του.
3. “Μην χειριστείτε την κατάσταση μόνοι σας.”
Ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος χρειάζεται βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Μην προσπαθήσετε να βοηθήσετε αυτόν τον άνθρωπο μόνοι σας.
4. “Ζητήστε βοήθεια αμέσως.”
Καλέστε το 1018 την 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την αυτοκτονία. Ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος χρήζει άμεσης βοήθειας από ειδικούς ψυχικής υγείας.
5. “Ακούστε προσεχτικά όλα όσα έχει να σας πει αυτός ο άνθρωπος.”
Ακούστε τον προσεκτικά ώστε να είστε σε θέση να τον υποστηρίξετε όσο γίνεται και να μάθετε όσο το δυνατόν περισσότερα για αυτό που του προκαλεί τα αυτοκαταστροφικά συναισθήματα/σκέψεις.
6. “Ενδυναμώστε και ενθαρρύνετε αυτόν τον άνθρωπο.”
Χρησιμοποιήστε ενθαρρυντικές φράσεις, να είστε όσο το δυνατό πιο ευγενικοί και υποστηρικτικοί. Δεν υπάρχει συνταγή για τέτοιες περιπτώσεις, διότι κάθε άνθρωπος και κάθε περίπτωση είναι διαφορετικοί.
7. “Πείτε του ότι ανησυχείτε πολύ γι’ αυτόν.”
Πείτε του αλλά και δείξτε του ότι ενδιαφέρεστε γι’ αυτόν. Ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος είναι ευάλωτος και χρειάζεται να αισθανθεί το ενδιαφέρον σας.
8. “ΜΗΝ τον αφήσετε μόνο του.”
Εάν ο άνθρωπος αυτός είναι σε υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας, μην τον αφήσετε μόνο του, ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Μόνον αφού δεχτεί βοήθεια από κάποιον ειδικό μπορείτε να εκτιμήσετε την περίπτωση να τον αφήσετε μόνο του.
9. “Μιλήστε ανοιχτά για την αυτοκτονία.”
Ρωτήστε τον: αισθάνεσαι τόσο άσχημα που σκέφτεσαι την αυτοκτονία;
Εάν η απάντηση είναι ναι, ρωτήστε: έχεις σκεφτεί πώς θα το κάνεις;
Εάν η απάντηση είναι ναι, ρωτήστε: έχεις ότι χρειάζεσαι για να το κάνεις;
Εάν η απάντηση είναι ναι, ρωτήστε: έχεις σκεφτεί πότε θα το κάνεις;
Εάν κάποιος σας πει να κρατήσετε μυστικό τις αυτοκτονικές του προθέσεις να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να κρατήσετε αυτό το μυστικό. Σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να κρατήσετε ένα μυστικό που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο κάποιου. Δεν παραβιάζετε μια προνομιούχο επικοινωνία, απλά λαμβάνετε τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψετε μια αυτοκτονία. Αυτή είναι μια έκφραση αγάπης, φροντίδας, και σοβαρής ανησυχίας, και είναι η μόνη ηθική επιλογή σε μια κατάσταση τόσο σοβαρή όσο αυτή.
Η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και ως τέτοιο αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Δυνητικά μας αφορά ΟΛΟΥΣ.
Είναι υποχρέωση όλων μας επομένως να κρατήσουμε ασφαλείς και ζωντανούς τους ανθρώπους που, υπό το φορτίο του ψυχικού πόνου, αποφασίζουν να αυτοκτονήσουν. Δεν επιτρέπεται να συνεχίσουμε να είμαστε παθητικοί αποδέκτες ειδήσεων για αυτοκτονίες και «τραγικά τέλη». Δεν επιτρέπεται, όχι μόνο σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά και ως μία ένδειξη αφύπνισης και ουσιαστικής αλληλεγγύης απέναντι στο διπλανό, φίλο, συγγενή, οικείο που βιώνει την απογοήτευση και την απελπισία, συμβάλλοντας στην αποτροπή άδικων πρόωρων θανάτων.
ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΝΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Νάξος: Οδός Δανακού, Χώρα Νάξου- τηλ. 2285026982
Σαντορίνη: Μεσσαριά- τηλ. 2286025961
Αμοργός: Κατάπολα- τηλ. 2285071840
ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
Δεκελέων 50, Κεραμεικός- τηλ. 2103417160-3
help@suicide-help.gr www.suicide-help.gr www.klimaka.org.gr
ΓΡΑΜΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ
