Καθώς ο κόσμος βρίσκεται σε κρίση και δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι τους, προκύπτει ένα σημαντικό ερώτημα: Ποιος πληρώνει για το χαρτί υγείας και το τσάι;
Σύμφωνα με τους Ολλανδούς, τα αφεντικά των εργαζομένων.
Και τι ποσό καλύπτουν; Περίπου 2 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα, κατά μέσο όρο.
Το ποσό αυτό προορίζεται να καλύπτει όχι μόνο τον καφέ, το τσάι και το χαρτί τουαλέτας που χρησιμοποιείται κατά τις ώρες εργασίας αλλά επίσης το φυσικό αέριο, το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό, συν το κόστος απόσβεσης ενός γραφείου και μιας καρέκλας— όλα τα απαραίτητα, για τα οποία κανένας εργαζόμενος σε χώρο γραφείου δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα έπρεπε να βάλει το χέρι στην τσέπη. «Κυριολεκτικά υπολογίσαμε πόσο τσάι υπάρχει σε ένα μέσο νοικοκυριό, άρα από εκεί δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς το κόστος», δήλωσε η Γκάμπριελ Μπέτονβιλ, από το ίδρυμα NIBUD, που ασχολείται με τα οικονομικά των νοικοκυριών, χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση και ερευνά το όποιο επιπλέον κόστος της τηλεργασίας.
Τέτοιου είδους λογιστικοί υπολογισμοί ίσως φαίνονται κάπως ασήμαντοι σε μια περίοδο κατά την οποία ο κόσμος έχει γονατίσει υπό το βάρος της πανδημίας, ωστόσο παραμένουν σχετικοί και επίκαιροι καθώς ειδικοί προβλέπουν ότι η μεγάλη μείωση της εργασίας από χώρους γραφείου θα είναι το μόνιμο κληροδότημα της κρίσης.
Οι ολλανδικές αρχές έχουν ήδη αρχίσει να θέτουν σε εφαρμογή τα ευρήματα της έρευνας της NIBUD και τα επικαλούνται για να προσφέρουν στους υπαλλήλους που εργάζονται από το σπίτι τους «μπόνους» κορονοϊού ύψους 363 ευρώ φέτος, ξεκινώντας από τον Μάρτιο όταν η χώρα μπήκε σε lockdown.
Φυσικά, τα 2 ευρώ την ημέρα αφορούν έναν μέσο εργαζόμενο με μέσο κόστος αλλά το ποσό μπορεί να τροποποιηθεί ανάλογα με παράγοντες όπως το κόστος θέρμανσης και ύδρευσης του σπιτιού ή την ποιότητα της μόνωσης. Δεν καλύπτει νέα έπιπλα, υπολογιστές, τηλέφωνα ή άλλο εξοπλισμό, που σύμφωνα με την NIBUD θα πρέπει να διατεθούν στους εργαζομένους από τους εργοδότες τους, εάν είναι απαραίτητος για την εργασία τους.
Από την Ισπανία έως τη Βρετανία
Υπάρχουν και άλλες χώρες που προχωρούν σε κινήσεις για να προσαρμοστούν στην νέα πραγματικότητα της τηλεργασίας, γνωρίζοντας ότι πολλοί εργαζόμενοι δεν επιθυμούν ιδιαίτερα να επιστρέψουν στο καθεστώς πλήρους απασχόλησης από το γραφείο μόλις περάσει η πανδημία.
Η Ισπανία έχει αναγκάσει τους εργοδότες να καλύπτουν έξοδα για τη συντήρηση ενός γραφείου στο σπίτι και τον εξοπλισμό του. Η Γερμανία συζητά νομοσχέδιο που θα ενισχύει τα δικαιώματα των εργαζομένων στην τηλεργασία. Η Γαλλία έχει περάσει νόμο που τους προστατεύει από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός των ωρών εργασίας. Η Βρετανία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ίσως χαλαρώσει τους κανόνες για έκπτωση φόρου για εξοπλισμό που αφορά την εργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ωστόσο, λίγες χώρες έχουν καταρτίσει σε τέτοιες λεπτομέρειες όπως οι Ολλανδοί.
«Η κυβέρνηση έχει δώσει ένα καλό παράδειγμα εδώ», δήλωσε η Γιόσε Κάγκερ από το FNV, το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της χώρας, που θέλει όλοι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν από το σπίτι τους να αποζημιωθούν βάσει του πλαισίου που παρουσίασε η NIBUD. «Μιλάμε για διαρθρωτικές, πάγιες δαπάνες τηλεργασίας», δήλωσε η ίδια.
Πολλά από τα μέλη του FNV και πάλι πρέπει να παρουσιαστούν στα γραφεία ή τις μονάδες μιας επιχείρησης, όπως αυτοί στα εργοστάσια της εταιρίας βαφών AkzoNobel και τα ζυθοποιεία της Heineken. Αλλά οι περισσότεροι τραπεζοϋπάλληλοι, οι εργαζόμενοι σε ασφαλιστικές εταιρείες, το προσωπικό τηλεφωνικών κέντρων και πολλοί άλλοι εργάζονται από το σπίτι τους από τον Μάρτιο. Περίπου το 80% των Ολλανδών εργαζομένων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Η τράπεζα ABN Amro πληρώνει τους εργαζομένους της για να εξοπλίσουν το γραφείο στο σπίτι τους, αλλά τα καθημερινά έξοδα συνεχίζουν να αποτελούν θέμα. Ο εκπρόσωπος Γιάρκο ντε Σβαρτ δήλωσε ότι η τράπεζα δεν πιστεύει ότι οι υπάλληλοι θα εργαστούν ποτέ πάνω από τρεις ημέρες την εβδομάδα από το γραφείο.
Μηχανή καπουτσίνο, κανείς;
Ωστόσο, όπως σε όλα τα πράγματα, υπάρχουν δύο όψεις στο θέμα αυτό. Και οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων ισχυρίζονται ότι οι επιπλέον πληρωμές δεν ακούγονται ως κάτι πολύ λογικό σε μια περίοδο κατά την οποία η κρίση του κορονοϊού πλήττει την οικονομία.
Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Ολλανδών εργοδοτών AWVN Γιάνες βαν ντερ Βέλντε δήλωσε ότι οι υπολογισμοί της NIBUD δεν αποτυπώνουν όλα τα επιδόματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι που εργάζονται από το σπίτι.
«Αυτό το αίτημα από τα συνδικάτα να λαμβάνουν όλοι αποζημίωση διότι τώρα φτιάχνουν τον δικό τους καφέ στο σπίτι – μπορεί κανείς να επισημάνει ότι οι εργαζόμενοι έχουν τώρα αντ’ αυτού πολύ ελεύθερο χρόνο», δήλωσε ο ίδιος, αναφερόμενος στον χρόνο –κατά μέσο όρο μια ώρα ημερησίως– που εξοικονομούν οι εργαζόμενοι από την μετακίνησή τους προς και από το γραφείο.
Ενώ οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποζημιώνονται για το κόστος ενός γραφείου στο σπίτι, αυτό θα πρέπει να αντισταθμιστεί από μείωση αποζημιώσεων για τη μίσθωση οχημάτων και άλλων επιδομάτων για μετακινήσεις, πρόσθεσε ο ίδιος. «Δεν πρόκειται άνθρωποι, σχεδόν σε όλο τον κόσμο, να λάβουν έξτρα ‘μπόνους’ επιπρόσθετα του μισθού τους –σίγουρα όχι κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης».
Και φυσικά, υπάρχουν όρια
Είναι άραγε λογικό ένας εργοδότης να πληρώσει για μια μηχανή καπουτσίνο –όσο κι αν θεωρείται ότι συμβάλλει στο να τονωθεί η παραγωγικότητα των εργαζομένων; Προφανώς όχι, σύμφωνα με τον Γερούν βαν Βέλζεν από το ολλανδικό υπουργείο Εσωτερικών, που καλύπτει επιπλέον έξοδα κατά περίπτωση. «Όχι, φυσικά περιορίζεται σε πράγματα που είναι απαραίτητα για να κάνει κάποιος τη δουλειά του», είπε.
