Η Νάξος ξεχωρίζει ανάμεσα στα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων για τη βαθιά ριζωμένη της παράδοση, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τη γιορτάζει: μέσα από τα τοπικά της πανηγύρια και τις αυθεντικές νησιώτικες βραδιές που κρατούν ζωντανή την πολιτιστική της ταυτότητα. Αν βρεθείς στο νησί τους καλοκαιρινούς μήνες, δεν υπάρχει περίπτωση να μη σε παρασύρει ένας ήχος από βιολί, λαούτο και τσαμπούνα.
Τα πανηγύρια στη Νάξο είναι εμπειρία – όχι απλώς διασκέδαση. Είναι ένα κάλεσμα σε κάτι αυθεντικό, ανεπιτήδευτο και ανθρώπινο. Και είναι για όλους!
Πανηγύρι και προετοιμασία στα χωριά
Σχεδόν κάθε χωριό της Νάξου έχει το δικό του πανηγύρι, συνήθως με αφορμή τον εορτασμό του προστάτη αγίου ή μιας σημαντικής θρησκευτικής γιορτής. Τα πιο μεγάλα οργανώνονται τον Δεκαπενταύγουστο, αλλά υπάρχουν και πολλά μικρότερα πανηγύρια που ξεκινούν από την άνοιξη και φτάνουν μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου.
Η προετοιμασία ξεκινά μέρες πριν. Οι γυναίκες του χωριού ετοιμάζουν τα παραδοσιακά φαγητά – κυρίως πατάτες με ρόστο, κόκορα κρασάτο, κολοκυθοκεφτέδες και φυσικά το ντόπιο αρνάκι στο φούρνο. Οι άντρες στήνουν τα τραπέζια, οργανώνουν τη μουσική και ετοιμάζουν το κρασί και τη ρακή.
Το βράδυ του πανηγυριού, το χωριό μεταμορφώνεται. Η πλατεία γεμίζει κόσμο, τα φώτα ανάβουν, η ορχήστρα παίρνει θέση, και όλα αρχίζουν με ένα μεγάλο “γεια μας”. Οι χοροί ξεκινούν με συρτούς και μπάλλους, και καταλήγουν σε αυθόρμητους κύκλους που ενώνουν μικρούς και μεγάλους, ντόπιους και ξένους.
Τα 3+1 πιο γνωστά πανηγύρια της Νάξου
Τα πανηγύρια της Νάξου ξεκινούν από το Πάσχα και φτάνουν μέχρι και το φθινόπωρο. Το πρώτο είναι για την Παναγία Αργοκοιλιώτισσα στις 23 Αυγούστου. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή προσκυνήματα του νησιού, στη βορειοανατολική Νάξο. Το πανηγύρι κρατάει συχνά δύο μέρες και συνοδεύεται από λειτουργία, φαγητό και ζωντανή μουσική.
Το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού είναι της Παναγίας στο Φιλώτι τον δεκαπενταύγουστο. Το Φιλώτι γεμίζει από κόσμο, και η γιορτή στην κεντρική πλατεία διαρκεί μέχρι το πρωί.
Σε ένα από τα πιο γραφικά και ήσυχα χωριά του νησιού, τον Δανακό, το πανηγύρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος είναι μικρό αλλά πολύ ζεστό και παραδοσιακό. Διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου και αξίζει την επίσκεψή σας και με το παραπάνω!
Η Νάξος όμως έχει πανηγύρια μέχρι και το φθινόπωρο. Πιο συγκεκριμένα το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Απείρανθο πραγματοποιείται στις 26 Σεπτεμβρίου και είναι μια πιο φθινοπωρινή επιλογή, με ντόπιο χαρακτήρα, λιγότερους τουρίστες αλλά και περισσότερη αυθεντικότητα.
Η μουσική της Νάξου
Στα πανηγύρια της Νάξου, η μουσική δεν είναι απλά συνοδευτικό στοιχείο… είναι η καρδιά του εορτασμού! Οι ντόπιοι μουσικοί – πολλοί από τους οποίους συνεχίζουν παραδόσεις γενεών – παίζουν με πάθος και κέφι, κάνοντας όλο το χωριό να χορεύει.
Το βιολί δίνει τον τόνο, το λαούτο κρατά τον ρυθμό, ενώ η τσαμπούνα φέρνει έναν ήχο σχεδόν αρχέγονο, που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Χορέψτε τοπικούς χορούς (όπως ο ναξιώτικος συρτός, η κρητική σούστα που πέρασε στο νησί, και ο μπάλλος) και αφεθείτε όπως ποτέ πριν…
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί καλλιτέχνες της παραδοσιακής νησιώτικης μουσικής, όπως ο Μανώλης Φάμελλος, ο Κώστας Πιτταράς και ο Κυριάκος Κοκονέτας, έχουν τις ρίζες τους στη Νάξο. Εξέχουσες φιγούρες που έχουν αφήσει σπουδαίο έργο στη δισκογραφία και στις σκηνές της Ελλάδας κρατούν ζωντανή την Ναξιώτικη παράδοση.
Νησιώτικες βραδιές: μια εμπειρία πέρα από τα πανηγύρια
Πέρα από τα καθαρά θρησκευτικά πανηγύρια, στη Νάξο συναντά κανείς και πολλές νησιώτικες μουσικές βραδιές που οργανώνονται από πολιτιστικούς συλλόγους, ταβέρνες και ξενοδοχεία. Σε αυτές τις βραδιές μπορείς να απολαύσεις παραδοσιακή μουσική και χορό, χωρίς απαραίτητα τη δομή ενός πανηγυριού.
Ιδανικά σημεία για τέτοιες εμπειρίες είναι οι ταβέρνες στα χωριά Απείρανθος, Χαλκί, Κορωνίδα και Κουρουνοχώρι, που οργανώνουν συχνά ζωντανές βραδιές με τοπικούς καλλιτέχνες. Υπάρχουν μουσικές σκηνές στη Χώρα, που σερβίρουν ρακί και μεζέδες υπό τους ήχους της τσαμπούνας, αλλά διοργανώνονται και φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής, όπως το «Φεστιβάλ Νάξου» ή τα πολιτιστικά καλοκαίρια των δήμων, που φέρνουν μαζί μουσικούς, χορευτικά συγκροτήματα και τον κόσμο σε ανοιχτούς χώρους.
Γιατί να πας σε ένα Ναξιώτικο πανηγύρι;
Οι λόγοι είναι πολλοί… για να ζήσεις το νησί όπως είναι στ’ αλήθεια. Πέρα από τις παραλίες και τα κοκτέιλ, εκεί βλέπεις τη Νάξο των ανθρώπων της: φιλόξενη, ζωντανή, αυθόρμητη.
Για τη μουσική και τον χορό. Δεν χρειάζεται να ξέρεις βήματα, αρκεί να έχεις διάθεση. Μην ανησυχείς, οι ντόπιοι θα σε καθοδηγήσουν.
Μα για το φαγητό! Δεν υπάρχει πιο νόστιμη κουζίνα από αυτή που φτιάχνεται από γιαγιάδες με αγάπη. Συν ότι οι γεύσεις είναι αυθεντικές και αξέχαστες.
Και φυσικά για τη σύνδεση. Τα πανηγύρια δεν είναι μόνο γιορτές, είναι κοινωνικά γεγονότα. Θα μιλήσεις με ανθρώπους, θα γελάσεις και θα νιώσεις μέρος της κοινότητας, έστω και για ένα βράδυ.
Χρήσιμες συμβουλές για πρωτάρηδες
Πήγαινε νωρίς αν θες τραπέζι – ειδικά σε πιο μεγάλα πανηγύρια. Και φυσικά, μη ντραπείς να χορέψεις! Ακόμα κι αν δεν ξέρεις τα βήματα, η συμμετοχή μετράει περισσότερο. Αν θες κιόλας κάποια μικρότερα πανηγύρια με πιο αυθεντικές στιγμές, μην ντραπείς να ρωτήσεις τους ντόπιους.
Να ντυθείς άνετα και να έχεις σίγουρα μαζί σου κάτι ελαφρύ για το βράδυ, μιας και οι νύχτες στα χωριά είναι πιο δροσερές. Επιπλέον, να δείξεις σεβασμό στον θρησκευτικό χαρακτήρα των εκδηλώσεων, ειδικά όταν προηγείται λειτουργία ή λιτανεία. Για τους ντόπιους τα πανηγύρια δεν είναι απλά μια μορφή διασκέδασης. Είναι τρόπος να τιμήσουν τους αγίους τους, να συνδεθούν με τους συντοπίτες τους και να ζήσουν μοναδικές στιγμές.
Αν θες να είναι ακόμη πιο ξέγνοιαστη η εμπειρία σου, η Νάξος πακέτα διακοπών έχει πολλά και σίγουρα θα βρεις κάποιο που να ταιριάζει στις ανάγκες και τις επιθυμίες σου!
Η Νάξος κρύβει πολλές εκπλήξεις
Η Νάξος δεν είναι μόνο ήλιος και παραλία. Είναι ρυθμός, φωνές, τραγούδια και ιστορίες. Είναι ένα νησί που κάθε καλοκαίρι γεμίζει με γλέντια, νότες και το άρωμα του κρασιού που σερβίρεται. Τα πανηγύρια της δεν είναι για τουρίστες – είναι για ανθρώπους. Κι αν συμμετέχεις, έστω και για ένα βράδυ, γίνεσαι κομμάτι της παράδοσης αυτού του υπέροχου νησιού.
Ακολουθήστε το naxostimes.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
