Ξεκίνησαν την Πέμπτη το απόγευμα οι εργασίες του ΣΤ’ Πανελλήνιου Συνεδρίου “Η Νάξος διά μέσου των αιώνων”, το οποίο έχει προσελκύσει το ζωηρό ενδιαφέρον του επιστημονικού και ερευνητικού κόσμου, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Για το Συνέδριο μιλά στο naxostimes.gr ο Βασίλης Φραγκουλόπουλος, Νομικός – Οικονομολόγος, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΣΤ’ Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου «Η Νάξος διά μέσου των αιώνων».
Ο κ. Φραγκουλόπουλος αναφέρθηκε με ενθουσιασμό στο περιεχόμενο του Συνεδρίου, αλλά και στην εντατική και μεθοδική προετοιμασία για την επιτυχημένη διεξαγωγή του, εκφράζοντας ταυτόχρονα την άποψη ότι τέτοιου είδους πνευματικές “διοργανώσεις” όχι μόνο δεν απευθύνονται αποκλειστικά σε εξειδικευμένο κοινό, αλλά μπορούν να αποτελέσουν “εναλλακτική μορφή οικονομικής δραστηριότητας για το νησί” και να αξιοποιήσουν “κάθε δημιουργική και άξια δύναμη” του.
6ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο φέτος… Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το πώς ξεκίνησε και πώς φτάσαμε μέχρι εδώ;
Το συνέδριο, που άνοιξε απόψε τις εργασίες του στον Δαμαριώνα, ξεκίνησε ουσιαστικά με τη συγκρότηση των Επιτροπών του (Επιστημονικής, Οργανωτικής και Τιμητικής) πέρυσι, τον Ιούνιο του 2017. Αμέσως μετά, τον Αύγουστο, η Επιστημονική Επιτροπή εξέδωσε αναλυτική πρόσκληση (στα Ελληνικά και στα Αγγλικά) για την εκδήλωση συμμετοχής στο συνέδριο. Πρώτη φορά έγινε αυτό, όπως και η υιοθέτηση μιας διαδικασίας, που τηρείται σε όλα τα σοβαρά επιστημονικά συνέδρια. Μαζί με την πρόσκληση, δημοσιεύτηκε και το δελτίο συμμετοχής για κάθε ενδιαφερόμενο, στο οποίο έπρεπε να καταχωριστεί ο τίτλος και μια περίληψη της προτεινόμενης εργασίας. Τονίζω ότι με την πρόσκληση προσδιορίσαμε ενδεικτικά τα θεματικά πεδία και επιλέξαμε κάποιες θεματικές που μάς ενδιέφεραν για διάφορους λόγους. Μείναμε έκπληκτοι με την ανταπόκριση του επιστημονικού και ερευνητικού κόσμου, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, στην πρόσκλησή μας. Έκπληκτοι με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων και ερευνητών, αλλά και με τον πλούτο της θεματολογίας.
«Η Νάξος διά μέσου των αιώνων» 2018. Τι να περιμένουμε από το φετινό συνέδριο;
Στο φετινό συνέδριο, που θα διαρκέσει περισσότερο χρόνο από τα προηγούμενα λόγω της πληθώρας των συμμετοχών, θα έχουμε 180 εισηγήσεις, όχι μόνον από τις λεγόμενες θεωρητικές επιστήμες, αλλά και από τις κοινωνικές και θετικές. Οι εισηγήσεις αυτές κατανέμονται σε 37 συνεδρίες, κάτι που μας οδήγησε στη διοργάνωση παράλληλων συνεδριών. Στο συνέδριο αυτό θα εκφωνηθούν ανακοινώσεις με πρωτότυπα, πρωτόγνωρα και ελκυστικά θέματα, θα προστεθεί νέα γνώση για το νησί μας, θα γίνουν νέες αναγνώσεις σε παλιά θέματα, θα προσεγγιστεί το ναξιακό παρελθόν και παρόν με νέους και πολύπλευρους τρόπους.
Βλέπουμε ότι φέτος υπάρχει μεγάλη «κινητοποίηση» σε ό,τι αφορά τη διεξαγωγή του συνεδρίου (συμμετοχές, θεματολογία, παράλληλες εκδηλώσεις κ.ά). Πού οφείλεται αυτό;
Οφείλεται, κυρίως, στην έγκαιρη προκήρυξη, στη μεθοδικότητα και την επιμονή της Επιτροπής στην προσέλκυση του ικανότερου ερευνητικού δυναμικού που ασχολείται με το νησί μας, στην έμπνευση και άλλων επιστημόνων να ασχοληθούν ερευνητικά με τη Νάξο και στην κινητοποίηση νέων Ναξίων επιστημόνων.
Η συμμετοχή του κόσμου που παρακολουθεί τα Συνέδρια που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό και με ποιο τρόπο μπορεί να αλλάξει, τη στιγμή που αποτελούν το κορυφαίο επιστημονικό και πολιτιστικό γεγονός της Νάξου;
Υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι αυτά τα συνέδρια απευθύνονται σε ειδικό κοινό και δεν μπορεί να τα παρακολουθήσει ο απλός κόσμος, δεδομένης και της πυκνότητας της παρουσίασης κάθε εισήγησης σε 15′. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Υπάρχουν κάποιες εξειδικευμένες και δύσκολες στην κατανόησή τους εισηγήσεις, αλλά υπάρχουν και εισηγήσεις, ειδικά αυτές που αφορούν το πρόσφατο παρελθόν και το παρόν της Νάξου, που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες και προσιτές στο ευρύ κοινό. Στο παρόν συνέδριο, 79 από τις 180 εισηγήσεις αναφέρονται στη σύγχρονη Νάξο, τη Νάξο του 20ου αιώνα, σε συνεδρίες για την τοπική ιστορία, τις τοπικές πολιτιστικές προσεγγίσεις, το περιβάλλον, τη χωροταξία, την υγεία, τη λαογραφία, τη ναξιακή λογοτεχνία. Σε αυτό το συνέδριο υπάρχουν πολλές καινοτομίες και θεωρώ ότι αποτελεί αποφασιστική και καίρια τομή στην ιστορία του θεσμού: υπάρχει σχέδιο, αξιολόγηση εισηγήσεων, αξιοποίηση των μέσων επικοινωνίας και διάχυσης της πληροφορίας και γνώσης, τέλεση υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών, ποικιλία και πρωτοτυπία θεμάτων κλπ. Τονίζω ότι θα λειτουργούν, στο πλαίσιο του συνεδρίου, τέσσερις εκθέσεις.
Πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν αυτά τα συνέδρια ώστε να προάγουν σε μεγαλύτερο βαθμό τόσο τον πολιτισμό και την ιστορία του τόπου, όσο και εναλλακτικές μορφές τουρισμού;
Μια σκέψη, δική μου τουλάχιστον, είναι να διεξάγονται εκτός της αιχμής της τουριστικής περιόδου (off season), δηλαδή τον Μάιο-Ιούνιο ή τέλος Σεπτεμβρίου-αρχές Οκτωβρίου. Είναι σημαντικό αυτό που λέτε για τον πολιτιστικό τουρισμό, ως εναλλακτική μορφή οικονομικής δραστηριότητας για το νησί μας. Σημειώνω ότι ο τουρισμός αυτός είναι υψηλού επιπέδου και οι επιστήμονες και ερευνητές, λόγω της θέσης και του κοινωνικού τους status έχουν μεγαλύτερη επιδραστική δυνατότητα προσέλκυσης επισκεπτών στο νησί μας, είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές του ναξιακού πολιτισμού, της παραγωγής του τόπου, του τουρισμού και της εν γένει εικόνας του νησιού μας.
Επίσης, η επιστημονική παραγωγή που αποτυπώνεται στους τόμους πρέπει να φτάνει σε περισσότερους και στους απαραίτητους αποδέκτες (βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα κ.λπ.), έτσι ώστε να περνούν οι μελέτες στη βιβλιογραφία και τις παραπομπές άλλων μελετών που διαβάζονται ευρύτερα. Παράλληλα, πρέπει να κοσμούν τις ναξιακές βιβλιοθήκες και να προωθούνται οι μαθητές στη συμβουλευτική χρήση μελετών στις δικές τους έρευνες.
Όλο αυτό το «υλικό» που συγκεντρώνεται και ανακοινώνεται μέσα από το Συνέδριο πώς αξιοποιείται; Θεωρείτε ότι θα μπορούσε να γίνει και… κάτι περισσότερο;
Οι ανακοινώσεις δημοσιεύονται σε τόμο, προσιτό στο ερευνητικό κοινό, αλλά και ευρύτερα.
Ήδη έχουν κυκλοφορηθεί πέντε ογκώδεις τόμοι, ενώ προβλέπεται οι ανακοινώσεις του παρόντος συνεδρίου, λόγω του μεγάλου αριθμού τους, να φιλοξενηθούν σε 2-3 τόμους.
Βέβαια, περιθώρια βελτίωσης και εμπλουτισμού υπάρχουν πάντοτε, όταν υπάρχει η θέληση, η γνώση, η αξιοποίηση της εμπειρίας και των βέλτιστων πρακτικών από άλλα συνέδρια, η αποφυγή πολιτικών, δημοτικών ή προσωπικών στρατηγικών. Και το λέω αυτό, γιατί η «δημοτικοποίηση» του συνεδρίου, από το 2013 (συνέδριο Απειράνθου) έχει αναδείξει παθογένειες που συνοδεύουν κάθε
κρατική ή δημοτική οικειοποίηση των πολιτιστικών δράσεων με τη σύμπραξη ή μη οργανικών διανοούμενων. Γι’ αυτό επιβάλλεται η δημιουργία μόνιμου θεσμικού οργάνου που θα ασχολείται διαρκώς με τα συνέδρια αυτά και θα μελετά τον προσανατολισμό και εκσυγχρονισμό τους. Σε αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε δημιουργική και άξια δύναμη του νησιού μας, μακριά από κάθε είδους σκοπιμότητες και υστεροβουλίες. Το συνέδριο πρέπει να είναι, να παραμείνει, ένας ζωντανός θεσμός, ζων ύδωρ, διαρκώς ανανεούμενος, καινοτόμος, πρωτοπόρος στην πολισμική ζωή του νησιού μας, με ακτινοβολία ευρύτερη, με προσφορά στην τοπική μας αυτογνωσία και στην άσκηση τοπικών πολιτικών.
