Νάξος! Το νησί που σε μαγνητίζει με την πρώτη ματιά καθώς μπαίνεις με το πλοίο στο λιμάνι…
Η εικόνα του Κάστρου και η “πόρτα” του Ναού, που δεν τελείωσε ποτέ, σε καλωσορίζουν στα μεγαλεία και τα μυστήρια του… Η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα, το μικρό εκκλησάκι του λιμανιού, συμπληρώνει τη συνοδεία της υποδοχής… Τίποτα από ότι έχεις δει μέχρι τώρα, δεν είναι το ίδιο με αυτόν τον τόπο. Τίποτα από ότι συνάντησες, δεν μπορεί να συγκριθεί με τις εντυπώσεις που θα αποκομίσεις από τη γνωριμία σου με αυτό το Κυκλαδονήσι!
Ψηλά στο λόφο της Χώρας, υψώνεται το Βενετσιάνικο Κάστρο… Κατασκευάστηκε από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο, ο οποίος το 1207 μ.Χ. κατέλαβε μαζί με τους συντρόφους του, 17 νησιά του Αιγαίου, ανακηρύχθηκε δούκας και όρισε ως έδρα του δουκάτου, τη Νάξο.
Η φυσική ακρόπολη που σχηματίζει ο χαμηλός λόφος δίπλα στο λιμάνι θεωρήθηκε από τον Σανούδο το κατάλληλο μέρος για την ίδρυση της μεσαιωνικής πόλης της Νάξου. Για την οχύρωση της πόλης, έκτισε το Κάστρο, χρησιμοποιώντας υλικά από την αρχαία ακρόπολη που βρισκόταν στο ίδιο ακριβώς σημείο και η οποία είχε καταστραφεί από πειρατικές επιδρομές.
Βασική ιδιαιτερότητα του κάστρου είναι ότι το τείχος του, αποτελείται από τους τοίχους των περιμετρικών σπιτιών της ίδιας της πόλης.
Ο μεσαιωνικός οικισμός του κάστρου δεν ήταν μόνο τόπος κατοικίας αλλά και διοικητικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό κέντρο των Ενετών κατακτητών.
Στο κέντρο της τειχισμένης πόλης βρίσκεται η κεντρική πλατεία με την Καθολική Μητρόπολη και τα ερείπια του κεντρικού πύργου, που η παράδοση θέλει να είναι το παλάτι του Σανούδου. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται η σχολή των Ουρσουλίνων, η Καπέλλα Καζάτζα και η Γαλλική, Εμπορική σχολή, όπου φοίτησε για ένα χρόνο και περισσότερο, ο Νίκος Καζαντζάκης.
Το Κάστρο με τα αρχοντικά του, στολισμένο με οικόσημα Βενετσιάνων αρχόντων, κατοικείται συνέχεια από το 1207. Εκεί θα συναντήσεις ακόμα, το Αρχαιολογικό μουσείο με τα περίφημα κυκλαδικά ειδώλια του και το ιστορικό αρχείο Νάξου, με σπάνια χειρόγραφα.
Περπατώντας στα σοκάκια του θα ανταμώσεις διάσπαρτα μαγαζιά κάθε είδους, καφενεδάκια και ταβέρνες.
