Ο προϋπολογισμός είναι η κορυφαία πολιτική δήλωση της Δημοτικής Αρχής. Αποτελεί τον καθρέφτη των πολιτικών της επιλογών, και των αντιλήψεων που υπηρετεί. Η εκάστοτε Δημοτική Αρχή, ο κάθε αιρετός είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί με σεβασμό στον πολίτη -δημότη που συντηρεί τον Δήμο και περιμένει αντίστοιχες υπηρεσίες, παρεμβάσεις και υποδομές, που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής του σε όποιο σημείο των νησιών μας κι αν ζει ή/και εργάζεται.
Η τοποθέτηση μας επί του προϋπολογισμού, όπως πάντα άλλωστε, δεν αφορά το τεχνικό κομμάτι, αλλά το πολιτικό. Άλλωστε μέσα από τα εκατοντάδες ποσά και άλλους τόσους κωδικούς, προκύπτουν και οι πολιτικές επιλογές ή και η παντελής έλλειψη τέτοιων.
Η πρώτη σας πολιτική δήλωση για το πως αντιμετωπίζετε τον προϋπολογισμό, γίνεται με τον τρόπο που τον εισάγετε για συζήτηση. Όπως κάθε χρόνο σχεδόν, έτσι και φέτος, ο προϋπολογισμός εισάγεται μεν τύποις σε ειδική συνεδρίαση, αλλά αμέσως μετά από τακτική συνεδρίαση. Στην ουσία η συζήτηση του προϋπολογισμού γίνεται μαζί με τόσα άλλα θέματα, καταστρατηγώντας την ουσία της διάταξης, που αναγνωρίζει στη συνεδρίαση έγκρισης του προϋπολογισμού την σημαντικότερη εργασία του συλλογικού μας οργάνου, που απαιτεί απόλυτη αφιέρωση σε αυτήν χωρίς περισπασμούς, τόσο για ουσιαστικούς όσο και συμβολικούς λόγους. Για εσάς η συνεδρίαση του προϋπολογισμού αποτελεί μία τυπική διαδικασία γυμνή από πολιτική και είναι προφανές ότι, αν ήταν δυνατόν να περάσει μόνο με την υπογραφή του Δημάρχου, χωρίς τη δική μας παρουσία «θα πετάγατε τη σκούφια σας».
Ο προϋπολογισμός δεν είναι μια τυπική τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά μια ουσιαστική πολιτική διαδικασία, η οποία θα έπρεπε να έχει το χαρακτήρα συμμετοχικών διεργασιών. Στο μέρος που ο προϋπολογισμός δεν αφορά τα διάφορα ανελαστικά και λειτουργικά έξοδα, θα πρέπει να διαμορφώνεται με τη συμβολή των ίδιων των πολιτών και των φορέων.
Αλλά εδώ αγνοείτε παντελώς τα τεχνικά προγράμματα των κοινοτήτων στην συντριπτική πλειονότητα των οποίων ο συνδυασμός σας έχει την πλειοψηφία. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι πρόεδροι δεν συμμετέχουν καν στη (σημερινή) διαδικασία.
Αντί για αυτό, εσείς όπως κάθε χρόνο, αρκείστε σε μία διαβούλευση μεταξύ των μελών της σχετικής επιτροπής η οποία δεν έχει πραγματικό ρόλο καθώς την έχετε συστήσει μόνον επειδή την προβλέπει ο Νόμος και όχι επειδή πραγματικά θέλετε να ακούσετε τους πολίτες. Άλλωστε για όποιον έχει συμμετάσχει έστω και μία φορά σε συνεδρίαση της Επιτροπής Διαβούλευσης έχει διαπιστώσει, ότι όταν καταφέρνει να έχει απαρτία, πρόκειται για μία αγγαρεία χωρίς πραγματική αλληλεπίδραση μεταξύ δήμου και κοινωνίας. Και πιστέψτε με, αυτό δεν είναι ευθύνη των μελών αλλά δική σας, καθώς δεν είχατε και δεν έχετε την κουλτούρα της συλλογικότητας και της συμμετοχής, αλλά της συγκέντρωσης αρμοδιοτήτων και αν μπορούσατε να γλιτώσετε από λειτουργία των συλλογικών οργάνων, θα νιώθατε πραγματικά απελευθερωμένοι.
Ο Προϋπολογισμός που φέρνετε δεν είναι τίποτα άλλο από την επανάληψη του περσινού. Είναι αντιγραφή – επικόλληση. Αν δεν ήταν θλιβερό θα το χαρακτήριζα καταπληκτικό. Είναι ο 8ος προϋπολογισμός για τον οποίο καλούμαι να τοποθετηθώ και να υπερψηφίσω ή να καταψηφίσω, κι όμως σε ένα πολύ μεγάλο του μέρος περιλαμβάνει όλα αυτά τα χρόνια τις ίδιες μελέτες και έργα βαλτωμένα, που η πρωτοφανής αναποτελεσματικότητά σας να υλοποιήσετε ή μάλλον να ξεκινήσετε, αποδεικνύει την έλλειψη πολιτικής βούλησης και σε κάποιες φορές ικανότητας. Αυτές οι προμελέτες για τους βιολογικούς των χωριών έχουν γίνει ανέκδοτο πια.
Κύριο χαρακτηριστικό του προϋπολογισμού και της γενικότερης συμπεριφοράς σας είναι η έλλειψη οργάνωσης, σχεδίου και μεθόδου καθώς και η προχειρότητα. Βέβαια αν από την επομένη των εκλογών ξεκινά κανείς την προεκλογική του εκστρατεία, κυνηγώντας την αποδοχή των πολιτών όχι για το έργο που προσφέρει για το κοινωνικό σύνολο, αλλά με προσωπικές εξυπηρετήσεις ή με την δημιουργία προσδοκίας τέτοιων, πού χρόνος για να ασχοληθεί με το εξ ορισμού καθήκον εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος;
Υπάρχει όμως και κάτι πολιτικά ακόμη χειρότερο από το ότι επαναλαμβάνονται τα ίδια. Κάθε χρόνο αφαιρούνται μελέτες και έργα που δεν έχουν υλοποιηθεί, λες και ως δια μαγείας εξέλιπε ο λόγος για τον οποίο τα είχατε συμπεριλάβει σε προηγούμενο έτος. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για μείζονες υποδομές, όπως π.χ. η χωροθέτηση νέου λιμανιού, η αναβάθμιση των βιολογικών καθαρισμών σε τριτοβάθμιας επεξεργασίας, η κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου στο Φιλώτι κ.α.
Είμαι βέβαιος ότι θα λέτε τώρα από μέσα σας ότι λέμε τα ίδια που είπαμε και πέρυσι και πρόπερσι. Δεν φταίμε εμείς. Εσείς κάνετε τα ίδια κάθε χρόνο. Και όσο και αν ανυπομονούμε να ξεμπερδεύουμε με την αγγαρεία να σας λέμε κάθε χρόνο τα ίδια, μας αναγκάζετε σε μία χρονική λούπα που μας υποχρεώνει να ζούμε τα ίδια ξανά και ξανά. Σαν τον Μπιλ Μάρεϊ στη «Μέρα της Μαρμότας», αν το έχετε δει ποτέ.
Ο προϋπολογισμός αντί να αποτελεί ένα εργαλείο ανάπτυξης και προοπτικής, εσείς αρκείστε να είστε απλώς διαχειριστές και μάλιστα κακοί που μοιράζει στους κωδικούς τα τακτικά έσοδα. Απουσιάζουν εμφανώς οι στόχοι που θα φέρουν την βιώσιμη ανάπτυξη (την οποία εσείς επικαλείστε στην εισηγητική σας έκθεση) και προοπτική. Και μιλώντας για προοπτική, πείτε μου αλήθεια, ποια είναι η προοπτική που δίνει αυτός ο προϋπολογισμός στου κατοίκους των ορεινών χωριών που ολοένα και ερημώνουν. Μιλάτε στην εισηγητική έκθεση για ισόρροπη ανάπτυξη. Ποια είναι η ισόρροπη ανάπτυξη; Μας λέτε ότι εμείς διχάζουμε την κοινωνία της Νάξου σε πεδινή και ορεινή, ενώ η μόνη αλήθεια είναι ότι από όταν αναλάβατε το Δήμο το 2011 μέχρι σήμερα δεν υλοποιήσατε καμμία σοβαρή υποδομή και δεν σχεδιάσατε απολύτως τίποτα ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες που θα κρατήσουν τους όποιους νέους έχουν απομείνει στην ορεινή Νάξο. Εξαιρώ την περίπτωση του βρεφονηπιακού σταθμού. Περιμένω με ανυπομονησία να μου πείτε τί από όλα όσα είναι στον προϋπολογισμό διαψεύδει όσα λέω. Ακόμα και για τον εξηλεκτρισμό των αγροτικών περιοχών, έχετε προϋπολογίσει 1 ευρώ, καθώς αντί να αποτελεί προϊόν μελέτης και σχεδιασμό ανάπτυξης, όπως σας ζητάμε, τον χρησιμοποιείτε καθαρά για ψηφοθηρικούς σκοπούς. Το ίδιο σκεπτικό και για την συντήρηση της αγροτικής οδοποιίας την οποία δεν συμπεριλαμβάνετε καν, αφού θα την προσθέσετε αργότερα σε κάποια αναμόρφωση. Ο κωδικός “τσιμεντοστρώσεις” δεν έχει στόχο μερικές δεκάδες ψήφους. Έχει στόχο πολλές εκατοντάδες. «Η τσιμεντόστρωση βγάζει δήμαρχο». Οι πελάτες διψούν για τσιμέντο και είναι διατεθειμένοι να δώσουν πολλές ψήφους σε όποιον τον ρίξει στο δρόμο μπροστά από την εκτός ορίων οικισμού εξοχική ή την κύρια κατοικία ή την επιχείρηση.
Απουσιάζει εντελώς και ο σχεδιασμός για την άρδευση των παραγωγικών περιοχών της ορεινής και κεντρικής Νάξου. Το φράγμα της Αργιοβέσσας παραμένει για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια, μια μεγάλη βρώμικη δεξαμενή, με νερά να παραμένουν ανεκμετάλλευτα και το έργο να ρημάζει παραμένοντας άχρηστο ενώ θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τόσους παραγωγούς. Φωνάζουμε τόσα χρόνια για την αναβάθμιση των βιολογικών καθαρισμού του Τσικαλαριού και του λιβαδιού με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση του νερού για αρδευτικούς σκοπούς, δημιουργώντας μια σταθερή πηγή νερού, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες που αυξάνονται και οι ανάγκες φιλική προς το περιβάλλον. Εκτός προϋπολογισμού και αυτά. Και διατρανώνετε ότι θέλετε να αναλάβετε και την ολοκλήρωση του φράγματος της Ποταμιάς.
Να πούμε για την ασφαλτόστρωση αγροτικής οδοποιίας; Ο μοναδικός δρόμος που ασφαλτοστρώθηκε τα τελευταία 11 χρόνια ως δήθεν αγροτικός έγινε μόνον κατ’ επίφαση για αγροτικούς σκοπούς, αφού ως επί το πλείστον εξυπηρετεί εξοχικές κατοικίες, ξενοδοχεία και ταβέρνες και ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν έγινε επειδή το ζήτησαν αγρότες, αλλά φίλοι σας επιχειρηματίες. Η απόλυτη υποκρισία.
Πώς μπορεί αυτός ο Π/Υ να εξυπηρετεί στόχους όταν ενσωματώνει ένα τεχνικό πρόγραμμα το οποίο δεν είναι ούτε κατ΄ ελάχιστον φιλόδοξο;
Δε θα υλοποιηθούν μεγάλα έργα διότι δεν έχετε εκμεταλλευτεί τις πηγές χρηματοδότησης, παρά ελάχιστες, αφού δεν υπάρχουν μελέτες και χωρίς μελέτες δεν μπορούν να υλοποιηθούν έργα.
Θυμάστε που μας κουνούσατε το δάχτυλο όταν σας ζητήσαμε να συζητηθεί το θέμα της χωροθέτησης του νέου λιμανιού στο Δ.Σ., λέγοντάς μας ότι όταν δήθεν συζητήθηκε στο πλαίσιο του Τεχνικού Προγράμματος, εμείς καταψηφίσαμε το Τ.Π. άρα δεν το θέλαμε. Εσείς και μόνον εσείς , είστε αυτοί που δεν θέλουν νέο λιμάνι έξω από την πόλη, αυτοί που θέλουν να κρατήσουν το νησί περιορισμένο με την ποιότητα ζωής και υπονομεύουν και το τουριστικό προϊόν. Θα θυμάστε της εικόνες πολύωρης αναμονής των επισκεπτών που έφευγαν. Αν αυτό δεν είναι δυσφήμιση, τότε τί είναι; Και το αποδεικνύει το γεγονός ότι όπως και πέρυσι έτσι και φέτος έχετε την μελέτη χωροθέτησης νέου λιμανιού εκτός προϋπολογισμού. Δεν θέλετε να φύγει το λιμάνι. Το θέλετε εδώ, παρά το γεγονός ότι κατά κοινή ομολογία ειδικών και κοινωνίας, είναι κορεσμένο εδώ και περισσότερο από 20 χρόνια.
Πέρυσι δεχθήκατε, επίσης, την πρόταση της αντιπολίτευσης να συμπεριληφθεί στο Τ.Π. το σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείριση υδάτων. Τη δεχτήκατε. Από τη στιγμή που τη δεχτήκατε σημαίνει ότι μία χρονική στιγμή θεωρήσατε ότι ήταν κάτι που πρέπει να γίνει. Παρ’ όλα αυτά δεν το συμπεριλάβατε πέρυσι στον Π/Υ, όπως δεν το συμπεριλαμβάνετε και φέτος, παρά επιμένετε σχεδόν εμμονικά στην καταστροφική για το περιβάλλον ασύδοτη εκμετάλλευση του υδροφόρου ορίζοντα με τις γεωτρήσεις.
Όλα αποσπασματικά, χωρίς κανένα σχεδιασμό. Δεν εκμεταλλευτήκατε καν την μελέτη της ΕΥΔΑΠ νήσων την οποία πληρώσαμε 15000 ευρώ, για ποιο λόγο. Για να λάβουμε εγκυκλοπαιδική γνώση; Να μου πείτε βάλατε στον προϋπολογισμό την αφαλάτωση, για την οποία βέβαια 2 και πλέον χρόνια μετά την παραλαβή της μελέτης χωροθέτησης δεν έχετε κάνει ουδέν, παρά μισθώσατε πάλι μία και την εγκαταστήσατε στο πλέον ακατάλληλο σημείο.
Το μόνο που έχετε καταφέρει είναι να διαμορφώνετε προμήθειες, υπηρεσίες και μικροέργα με σκοπό τις απευθείας αναθέσεις.
Και το μόνο που σας ενδιαφέρει είναι η διανομή των θέσεων των αντιδημάρχων με κριτήριο όχι την απόδοση έργου αλλά την τήρηση ισορροπιών.
Επίσης διότι φιλοδοξείτε να εισπράξετε έσοδα, τα οποία δε θα εισπράξατε ποτέ. Δεν το κάνατε πέρσι, δε θα το κάνετε και φέτος, είτε γιατί δεν μπορείτε, είτε γιατί δεν έχετε τη βούληση. Είναι κι οι “οφειλές παρελθόντων ετών”. Οφειλές των καλύτερων «πελατών» που “κοιμούνται” με κωδικούς για επιχειρήσεις που χρωστούν δημοτικά τέλη και πρόστιμα. Όλα μετρώνται σε ψήφους και το ταμείο γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια.
Αναζητήσαμε λοιπόν και σ’ αυτόν τον προϋπολογισμό του 2022 τις πολιτικές που θα μπορούσαν ν΄ ανταποκριθούν στη σημερινή συγκυρία της υγειονομικής – οικονομικής κρίσης, που θα ήταν ικανές να ανασυγκροτήσουν το παραγωγικό δυναμικό των νησιών μας, που θα βάλουν τα θεμέλια για βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, για τη νεολαία, για τους ανέργους της ορεινής Νάξου, το περιβάλλον, την εξοικονόμιση ενέργειας κ.λπ. Και βέβαια αναζητήσαμε τις αξίες της συμμετοχής, της διαφάνειας και του ελέγχου στη γενικότερη φιλοσοφία του προϋπολογισμού. Και δεν τα βρήκαμε.
Κλείνοντας πρέπει να συμπληρώσω κάποια πράγματα για να μην πείτε ότι είμαι άδικος. Φέτος πρωτοτυπήσατε σε δύο πράγματα για τα οποία μάλιστα τα περασμένα χρόνια σας καταγγέλλαμε.
Το πρώτο είναι ότι φέρατε προς ψήφιση τον προϋπολογισμό, πριν την έναρξη του αντίστοιχου οικονομικού έτους (2022). Οφείλουμε να σας το αναγνωρίσουμε, αν και κ. Δήμαρχε, θεωρούμε ότι μοναδικό σας μέλημα ήταν να προλάβετε να φέρετε απλώς έναν ίδιο με πέρυσι Π/Υ τεχνικά ισοσκελισμένο για να περηφανευτείτε ότι εσείς τον φέρατε έγκαιρα σε αντίθεση με τον προηγούμενο δήμαρχο. Δεν ξέρω τελικά πόσο δύσκολο ήταν κάτι τέτοιο τη στιγμή που ο Π/Υ δεν έχει υλοποιηθεί.
Το δεύτερο είναι ότι ενώ κάθε χρόνο σας καταγγέλλαμε ότι φέρνατε απλώς ένα πολυσέλιδο κείμενο με εκατοντάδες κωδικούς, που για τους περισσότερους από τους συμβούλους είναι δύσκολο να κατανοηθεί και ότι δεν υπήρχε σε μία εισήγηση η ανάλυση του πολιτικού σας σχεδιασμού, ώστε να κατανοούν όλοι σε ποιο στρατηγικό πλάνο εντάσσεται το κάθε έργο και κάθε μελέτη, φέτος για πρώτη φορά ο προϋπολογισμό συνοδεύεται από εισηγητική έκθεση, όπως πρέπει. Και εκεί που ήμασταν έτοιμοι να πούμε επιτέλους, διαβάζοντάς την διαπιστώσαμε κάποια πράγματα.
Διαβάζω από μέσα (από την εισηγητική έκθεση):
στους κύριους πυλώνες έχει
«Ανάπτυξη της τοπικής Οικονομίας (σε όλους του τομείς) και ενθάρρυνση τοπικών επενδύσεων με κοινωνικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά.» Από πού ακριβώς από τον προϋπολογισμό προκύπτει ανάπτυξη με αυτά τα χαρακτηριστικά; Δεν το βλέπω εγώ. Περιμένω να μου το πείτε εσείς μετά.
«Αναβάθμιση και αξιοποίηση της περιουσίας του Δήμου (κτηρίων, υποδομών και εγκαταστάσεων)» Αργιοβέσσα, Ρείκες, εξωτερικοί χώροι κλειστού (γυμναστηρίου), το παρκάκι στα Αγκαθάκια ( έξω από το δημαρχείο). Όλες αυτές είναι υποδομές οι οποίες ρημάζουν.
«Πρωτοβουλίες για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και ολοκλήρωση μεγάλων έργων του Δήμου» Τα είπαμε πριν για το λιμάνι.
«Υλοποίηση έργων συντήρησης και αναβάθμισης δομών και των πεζοδρομίων, διευκόλυνση της βιώσιμης κινητικότητας». Το ότι έχετε το ΣΒΑΚ μέσα δεν μου λέει απολύτως τίποτα. Το έχετε τα τελευταία πέντε χρόνια. Αν θέλετε επιτέλους, να βλέπουμε τι κάνουν και άλλοι δήμοι όχι τίποτα άλλο, αλλά για να βλέπουμε ότι κάποια πράγματα είναι εφικτά. Στη Νάξο, το καλοκαίρι δεν μπορείς να περπατήσεις. Μια γυναίκα με ένα μωρό ή ένας ανάπηρος δεν μπορούν να περπατήσουν.
«αξιοποίηση και συντήρηση όλων των κοινόχρηστων χώρων και εγκαταστάσεων, (…), η διευκόλυνση της πρόσβασης και η προτεραιότητα στους πεζούς και τα εμποδιζόμενα άτομα αποτελούν αρχές του Δήμου.» Πού; Το παρκάκι μπροστά στο δημαρχείο είναι σε αυτήν την κατάσταση εδώ και δεκαετίες. Δεν φταίτε μόνο εσείς. Κι από πριν είναι αυτά. Από πούθενά στον προϋπολογισμό δεν προκύπτουν δράσεις για αυτά που αναφέρετε ανωτέρω.
«Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων ευεξίας και άθλησης των πολίτων. Προστασία και ενίσχυση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων όπως ηλικιωμένοι, άστεγοι, πρόσφυγες» Δεν έχουμε ούτε αστέγους ούτε πρόσφυγες.
«Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, με στόχο τη μείωση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων.»
«Διαχείριση υδάτινων πόρων με στόχο την μείωση των καταναλώσεων και την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων.»
«Δράσεις για τη διατήρηση και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, την προστασία των οικοσυστημάτων και του φυσικού τοπίου.»
«Δράσεις για την ορθολογική διαχείριση της ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.»
«Προστασία και ανάδειξη του δημόσιου χώρου, φροντίδα για τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου και την ενίσχυση και συντήρηση των υπαρχόντων.» Αν αυτά είναι τα παρτέρια που κάνει ο κ. Μαυρογιάννης, νομίζω δεν έχουμε ίδια αντίληψη για το τι σημαίνει δημιουργία νέων χώρων πρασίνου.
Και το πιο χαρακτηριστικό όλων (όσων αναφέρονται στην εισήγηση):
«Η άρτια συνεργασία μεταξύ των στελεχών του δήμου σε όλα τα επίπεδα, η επαγγελματική βελτίωση των εργαζομένων, η επιμόρφωση».
Αυτά που διάβασε είναι αυτά που θα έπρεπε να κάνετε. Δηλαδή είναι ο σχεδιασμός που θα έπρεπε να κάνετε, προκειμένου ο Δήμος να έχει σχεδιασμό, να έχει οργάνωση, να έχει μέλλον. Αλλά εδώ διαβάζουμε πράγματα που προφανώς δεν αφορούν το δικό μας δήμο. Αφορούν έναν άλλο, ιδεατό (για εμάς) δήμο. Ένα καλύτερο δήμο. Αλλά εκεί πραγματικά μου κάνει εντύπωση, είναι εκεί που λέτε για τους εργαζόμενους. Τους εργαζόμενους στους οποίους διαχρονικά, εσείς κύριε Δήμαρχε, ρίχνετε την μεγαλύτερη ευθύνη για την μη αποδοτικότητα του δήμου (την υπόλοιπη κατά καιρούς τη ρίχνετε στην οικονομική κρίσης, στον κορωνοϊό, στην αντιπολίτευση, στο κράτος που δεν λειτουργεί, στον ανάδρομο Ερμή κ.α.). Ποτέ δε φταίτε εσείς για κάτι.
Υπό αυτές τις συνθήκες καταψηφίζουμε τον προϋπολογισμό. Έναν Π/Υ που δεν αλλάζει την εικόνα του Δήμου μας, διατηρεί την υπανάπτυξη και οδηγεί στη στασιμότητα.
Ευχαριστώ για το χρόνο και την υπομονή σας
