Κάποτε στη Σύρα πριν από 28 χρόνια, κάποιος που δούλευε στη Νομαρχία Κυκλάδων είχε την ιδέα να στήσει μια υπηρεσία για τον πολιτισμό. Ανησυχία κι αγωνία του ήταν η διάσωση και η προστασία του φυσικού και ιστορικού τοπίου των νησιών. Κι όταν αυτή η υπηρεσία πήρε σάρκα και οστά, αυτός έβαλε μπροστά μεταξύ άλλων, ένα σχέδιο για ν’ αναδείξει τα πανέμορφα κι άγνωστα στους πολλούς κυκλαδίτικα μονοπάτια, σαν ένα καλό εργαλείο για αυτή τη διάσωση….
Δυο χρόνια μετά κατάφερε, σε μια εποχή που κανείς δεν πίστευε στο σκοπό του, να φέρει στις Κυκλάδες τριάντα φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια να κάνουν τη θερινή τους πρακτική εξάσκηση ανιχνεύοντας και καταγράφοντας τα μονοπάτια των Κυκλάδων. Ξεκινώντας από την Κέα, τη Σέριφο, την Τήνο, την Ίο, τη Σίκινο, τη Φολέγανδρο και τη Νάξο.
Από τότε άρχισε μια επίπονη προσπάθεια, για να μπορούν τα μονοπάτια που επιλέχθηκαν με μια σειρά από κριτήρια, να συγκροτούν κατάλληλα σχεδιασμένα δίκτυα Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος σε κάθε νησί. Ήταν τότε που ορισμένοι δευτεροβάθμιοι αυτοδιοικητικοί άρχισαν να εκτιμούν και ν’ αποδέχονται τις εισηγήσεις αυτού του κάποιου. Και με την απαιτούμενη κάθε φορά δαπάνη, να χρηματοδοτούν συστηματικά το έργο: καθαρισμοί κι επισκευές, σημάνσεις πρότυπες στο είδος τους, σεμινάρια, ημερίδες παρουσίασης και προβολής των δικτύων σε κάθε νησί.
Κάποτε, κι αφού το έργο απέδιδε ήδη χειροπιαστούς καρπούς, ο κάποιος άφησε την για πολλά χρόνια υπηρεσιακή του έδρα στη Σύρα και μην υπολογίζοντας οποιοδήποτε κόστος, εγκαταστάθηκε στην αγαπημένη του Νάξο, επιλέγοντας μάλιστα να ζήσει στην καρδιά της ενδοχώρας. Είχε ήδη πετύχει για το νησί ένα ιδιαίτερα πυκνό και πλούσιο σε πολιτιστικό ενδιαφέρον δίκτυο μονοπατιών, μ’ ένα πολύ σεβαστό ποσό που κατάφερε να δοθεί μέχρι τότε από την προϊσταμένη του αρχή και απ’ το οποίο είχε πιάσει τόπο μέχρι και το τελευταίο ευρώ!
Όντας πια στον καθαυτό ζωτικό του χώρο, αυτός ο κάποιος οργάνωσε στα επόμενα χρόνια στη Νάξο ομάδες εθελοντών, παρουσιάσεις, σεμινάρια παραδοσιακού χτισίματος πέτρας στα μονοπάτια, ενημερώσεις στα σχολεία, εργασίες καθαρισμού και σήμανσης από πανελλαδικά αναγνωρισμένους φορείς εθελοντικής εργασίας στα μονοπάτια και άλλα πολλά… Στις εθελοντικές εξορμήσεις γνωριμίας και καθαρισμού των μονοπατιών έπαιρνε τότε μέρος κι ένας Αντιδήμαρχος, που έδειχνε στην πράξη την ευαισθητοποίησή του, πρωτοστατώντας στο μάζεμα σκουπιδιών με τα ίδια του τα χέρια…
Αυτός λοιπόν ο Αντιδήμαρχος, όντας και ξενοδόχος, συγκέντρωσε μια μέρα τους επαγγελματίες του νησιού για ν’ ακούσουν για πρώτη φορά από τον νεοφερμένο στο νησί κάποιο, τί γίνεται με τα μονοπάτια της Νάξου. Αυτός λοιπόν τους ενημέρωσε αναλυτικά, με σκοπό φυσικά να τους φιλοτιμήσει να βοηθήσουν στην όλη προσπάθεια. Ένας ξενοδόχος που φαινόταν γι’ αρχηγός του κλάδου, έγινε ένθερμος υποστηρικτής…
Πέρασαν πολλές μέρες και νύχτες από τότε… Ο Αντιδήμαρχος έγινε Δήμαρχος κι ο ξενοδόχος Αντιδήμαρχος. Οι δυο τους βάλθηκαν από την ώρα εκείνη να γυρίσουν σελίδα στα μονοπάτια του νησιού με «μεγάλες αλλαγές» και τυμπανοκρουσίες: πρόσκληση σε εταιρείες …«με τεχνογνωσία», αποδοχή προτάσεων τύπου «Πολιτιστική Διαδρομή Νάξου» κλπ. Όλα τα πάντα, προκειμένου να προωθήσουν με τον καλύτερο τρόπο την περίφημη «πιστοποίηση του δικτύου», βαρύγδουπη «τονωτική ένεση για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος του νησιού».
Κι από τότε έδωσαν με κάθε τρόπο σ’ αυτόν τον κάποιο να καταλάβει ότι σ’ αυτή τη νέα εποχή δεν τους ήταν απαραίτητος.
Και πέρασαν πολλές μέρες και νύχτες… Και παρά τις πομπώδεις εξαγγελίες αυτών των δύο, τίποτα δεν έγινε… Κι ας είχαν τα δεδομένα για τα μεγαλεπήβολα σχέδιά τους έτοιμα από τον κάποιο, «χρησιμοποιώντας» τον γι’ αυτό επιδεικτικά και ξεδιάντροπα και με πολλούς τρόπους… Πάγωσαν όλα απ’ την πλευρά τους και βασικές, αποκλειστικά δικές τους υποχρεώσεις – τουλάχιστον για τη στοιχειώδη πρόσβαση στα μονοπάτια, πέρασαν στο περιθώριο του ενδιαφέροντός τους.
Όμως στο μεταξύ, αυτός ο κάποιος συνεχίζει να δουλεύει με τον τρόπο και τους ρυθμούς που δούλευε πάντα. Οι Διαδρομές της Νάξου ολοένα και περισσότερο γίνονται παγκόσμια γνωστές, διαδικτυακά προβάλλονται διαρκώς ή παρουσιάζονται σε συνέδρια και ημερίδες καινοτόμες δράσεις τους, η σήμανση του δικτύου συντηρείται και συνέχεια βελτιώνεται, οι τοπικοί φορείς συνεργάζονται καθημερινά με την υπηρεσία του για την προστασία των μονοπατιών και για την προβολή των Διαδρομών στο πεδίο…
Κι έτσι ήρθε η μεγάλη στιγμή!! Αυτός ο σπάνιας προσωπικότητας σημερινός ξενοδόχος-Αντιδήμαρχος, ο ….γνώστης της ναξιακής υπαίθρου σπιθαμή προς σπιθαμή, αυτός που έχει κρεμάσει τα μονοπάτια της Νάξου στα μανταλάκια, περιμένοντας να στεγνώσουν μέχρι νεοτέρας, μόλις προ ολίγων ημερών αναφώνησε με νόημα και δημοσία, φωνή μεγάλη: Ποιος είναι επί τέλους αυτός ο κάποιος που έχει κάνει τα μονοπάτια του νησιού ιδιoκτησία του;
ΥΓ: Στα σοβαρά τώρα: καιρός να πάψουν να κουνάνε το δάχτυλο διάφοροι ανευθυνοϋπεύθυνοι για δήθεν υποχρέωση χρηματοδότησης των μονοπατιών από άλλους φορείς εκτός από τους ίδιους. Ο καθαρισμός και η προσβασιμότητα των μονοπατιών σήμερα είναι αποκλειστική υποχρέωση της δημοτικής αρχής χωρίς αστερίσκους. Εν όψει μιας δύσκολης τουριστικής περιόδου, δεν συμβιβάζεται το δίκτυο Διαδρομών να προβάλλεται ευρέως και διεθνώς στο τουριστικό κοινό κι αυτές να είναι ακαθάριστες και μη προσβάσιμες, δίνοντας έτσι ένα στίγμα αρνητικής διαφήμισης για τον τόπο. Ας δείξουν λοιπόν στην πράξη την ευαισθησία τους για τα μονοπάτια κι ας αφήσουν κατά μέρος τους εξυπνακίστικους χαρακτηρισμούς…
Υροκαστρίτης
