Με αφορμή τον πρόσφατο άδικο χαμό του 20χρονου φοιτητή από την Κρήτη, η ελληνική κοινωνία συγκλονίστηκε από τις διαστάσεις που έχει πάρει το φαινόμενο της σχολικής βίας (bullying).
Φαινόμενο που δεν είναι καινούργιο αλλά δυστυχώς βρίσκεται σε έξαρση στις μέρες μας και φυσικά συνδέεται και με τις δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες στην χώρα μας, που γεννάνε παθογένειες όπως η βία και η επιθετικότητα.
Το bullying είναι ο όρος που χρησιμοποιείται κυρίως στις βορειοευρωπαικές χώρες, για όλες τις βαθμίες της σχολικής εκπαίδευσης .Το φαινόμενο µμελετήθηκε πρώτη φορά στη Νορβηγία το 1978, ενώ το 1987 εµφανίζεται ο όρος bullying σε επιστημονικά περιοδικά, και αφορά περιστατικά που λαμβάνουν χώρα και στα σχολεία (βλ. Γκουντσίδου, Β. 2007 ,Το φαινόµενο bullying και πώς να το αντιµετωπίσετε,www.auth.gr/students/services/spc/resources/Bullying_greyscale.pdf).
Στις περισσότερες χώρες πλέον, ο όρος αφορά τον σχολικό εκφοβισμό και ορίζεται ως η επιθετική πράξη ή συμπεριφορά που εκδηλώνεται διαρκώς και επαναληπτικά από μαθητή ή ομάδα μαθητών, εις βάρος συμμαθητή του (θύμα) που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του. Ο σκόπιμος αυτός εκφοβισμός καταλήγει στην πρόκληση φυσικής ή ψυχολογικής βλάβης στο θύμα – καθώς η λεκτική βία μπορεί να προκαλέσει εξ ίσου ανεπανόρθωτες ζημιές στον ψυχισμό – και να το οδηγήσει στην σιωπή, στην ντροπή και στην απομόνωση από το κοινωνικό σύνολο.
Αυτό το φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας και εκφοβισμού στα σχολεία δεν είναι προϊόν της εποχής μας. Αποτελούσε ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της βίας και της παραβατικότητας μέσα στην κοινωνία, και φυσικά σχετίζεται με τις συνθήκες του ευρύτερου περιβάλλοντος, τις κοινωνικές ανισότητες και τις παθογένειες που αυτές γεννούν στο κοινωνικό σύνολο.
Στην εποχή μας, θεσμοί όπως η οικογένεια και το σχολείο, παίζουν σημαντικότατο ρόλο στο να ακουστεί η φωνή των παιδιών που πέφτουν θύματα εκφοβισμού και βίας. Η Πολιτεία όμως είναι αυτή που οφείλει να ενισχύσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα με όλες εκείνες τις αναγκαίες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να ακουστεί η φωνή των μαθητών που ντρέπονται, φοβούνται, ή διστάζουν, λόγω απειλών, να καταγγείλουν αυτούς που τους εκφοβίζουν.
Πρέπει να αναληφθούν άμεσα δράσεις και ουσιαστικές παρεμβάσεις από την πλευρά της Πολιτείας και κυρίως να οργανωθούν συνεχείς ενημερωτικές καμπάνιες στα σχολεία όλης της χώρας, ώστε δάσκαλοι, γονείς και μαθητές να γνωρίζουν τις διαστάσεις του φαινομένου. Οι εκπαιδευτικές κοινότητες, αλλά και η κάθε οικογένεια ξεχωριστά, πρέπει να γίνουν περιβάλλον ασφαλείας για τα «βουβά» θύματα του σχολικού εκφοβισμού.
Είναι χρέος όλων μας να βοηθήσουμε ώστε να ακουστεί η φωνή του θύματος. Να καλλιεργήσουμε γόνιμο έδαφος ώστε ο μαθητής που του ασκείται bullying να μην νιώθει στιγματισμένος, απομονωμένος και απειλούμενος από εκείνους που του ασκούν συναισθηματική ή φυσική βία.
Ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να δημιουργεί δίχτυ προστασίας σε όσους μαθητές εκφοβίζονται. Πρέπει να δίνει μεγάλο βάρος ώστε να διαδοθούν ηθικές αξίες στους μαθητές και να καλλιεργεί ενάρετες συμπεριφορές και κλίμα αλληλοσεβασμού και ισότητας μέσα στις μαθητικές κοινότητες.
Πρέπει να μην υπάρχουν θύματα που δεν ακούγονται, ούτε στιγματισμένοι και «αδύναμοι» , και εδώ είναι που καλείται η Πολιτεία να ενημερώσει γονείς, δασκάλους αλλά πρωτίστως τους ίδιους τους μαθητές στο πώς να εκφράζονται, χωρίς φόβο και δισταγμό, για την βία που τους ασκείται και που τους αναγκάζει να σιωπούν και να ανέχονται την κακοποίηση τους.
Χαράλαμπος Κόκκινος
Χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Δωδεκανήσου,
Mέλος ΔΣ, π. Πρόεδρος Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΔΟΕ)
