Οι ευνοϊκότερες πυρομετεωρολογικές συνθήκες που επικράτησαν στη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού στη χώρα μας, είχαν ως αποτέλεσμα, παρόλο που υπήρξαν πολλές πυρκαγιές σε αριθμό, να κάψουν γενικά μικρότερες σε έκταση περιοχές από ό,τι στο παρελθόν.
Το καλοκαίρι του 2022 κατατάσσεται θερμοκρασιακά στα 15 λιγότερο ακραία θερμά καλοκαίρια συνολικά για τη χώρα μας κατά τα τελευταία 42 χρόνια, σύμφωνα με μια προκαταρκτική ανάλυση της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και δεδομένων από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF).
Το φετινό καλοκαίρι παρατηρήθηκαν 39 ακραία θερμές ώρες συνολικά, τιμή πολύ μικρότερη από το μέσο όρο της περιόδου 1980-2022 που είναι 77 ώρες. Το καλοκαίρι του 2022 ήταν κατά πολύ ηπιότερο του 2021, όταν είχαν καταγραφεί 314 ακραία θερμές ώρες, καθιστώντας το το θερμότερο από το 1980 και μετά. Το καλοκαίρι του 2021 ακολουθείται από αυτά του 2012, 2007 και 1987, όταν σημειώθηκαν στην χώρα μας παρατεταμένες περίοδοι με υψηλές θερμοκρασίες.
Σύμφωνα με δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System-EFFIS), οι καμένες εκτάσεις στη χώρα μας από την αρχή του 2022 έως και το τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου ήταν περίπου 200.000 στρέμματα, εκτάσεις που αντιστοιχούν κατά προσέγγιση στο 46% της μέσης καμένης έκτασης στην χώρα μας κατά την περίοδο 2006-2021.
The @EU_ScienceHub published their latest report on forest fires 🔥 in Europe, the Middle East and North Africa.
Here are the key findings. 👇 (a thread) pic.twitter.com/7wKft5VFX4
— EU Civil Protection & Humanitarian Aid 🇪🇺 (@eu_echo) October 31, 2022
Αυτή η καμένη έκταση σημειώθηκε σε πλήθος δασικών πυρκαγιών, το οποίο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ήταν δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2006-2021. Σύμφωνα με το meteo, παρά το γεγονός ότι σημειώθηκαν σημαντικά περισσότερες δασικές πυρκαγιές από τον μέσο όρο κατά την διάρκεια του φετινού καλοκαιριού, οι περισσότερες συνοδεύτηκαν από μικρές καμένες εκτάσεις. Αυτό συνδέεται τόσο με τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου όσο και με την ανθρώπινη επέμβαση (πυρόσβεση), με τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες ωστόσο να έχουν τον πρωτεύοντα ρόλο μιας και αυτές καθορίζουν την πιθανότητα εύστοχης αναχαίτισής τους από τον άνθρωπο.
Μια πρώτη ανάλυση των πυρομετεωρολογικών δεδομένων του Καναδικού Συστήματος Πυρομετεωρολογικών Δεικτών από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Copernicus και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF) κατά τους καλοκαιρινούς μήνες Ιούνιο-Αύγουστο του 2022 δείχνει ότι κατά μέσο όρο στη χώρα μας, με εξαίρεση την περίοδο 15 Ιουλίου-15 Αυγούστου, απουσίαζαν οι παρατεταμένες περίοδοι με δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες. Κατά την περίοδο 15/07-15/08 σημειώθηκαν αρκετές ημέρες όπου ο συνδυασμός των σχετικά υψηλών θερμοκρασιών, της χαμηλής υγρασίας και των σημαντικά ενισχυμένων βόρειων ανέμων είχε ως αποτέλεσμα την επικράτηση δυσμενών πυρομετεωρολογικών συνθηκών σε μεγάλο μέρος της χώρας, περίοδος κατά την οποία σημειώθηκαν και οι πιο καταστροφικές πυρκαγιές σε περιοχές της Λέσβου, Αττικής, Έβρου, Κρήτης, Κω και Δ. Πελοποννήσου.
Ως αποτέλεσμα της ατμοσφαιρικής αστάθειας και των σημαντικών βροχοπτώσεων στη χώρα μας μετά το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου, συνοδεία χαμηλότερων για την εποχή θερμοκρασιών, σημειώθηκε σημαντική βελτίωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών, οι οποίες βρέθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου. Εν αντιθέσει με το 2022, το καλοκαίρι του 2021 είχαν παρατηρηθεί ιδιαίτερα δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες σχεδόν στο σύνολο του καλοκαιριού, με αποκορύφωμα το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου, όποτε και σημειώθηκαν τιμές ρεκόρ για την εποχή, λόγω του ακραίου κύματος καύσωνα που επηρέασε την χώρα μας.
Μια περαιτέρω ανάλυση των ακραίων θερμοκρασιών και των καμένων εκτάσεων, με βάση δεδομένα του Πυροσβεστικού Σώματος κατά την περίοδο 2000-2022, δείχνει ότι μερικά από τα θερμότερα καλοκαίρια των τελευταίων 22 ετών συνοδεύτηκαν από μεγάλο αριθμό καμένων εκτάσεων. Οι επιστήμονες του Αστεροσκοπείου τονίζουν ότι παρότι οι ακραία υψηλές θερμοκρασίες συμβάλλουν στην δημιουργία ενός πιο εύφλεκτου περιβάλλοντος μέσω της μείωσης της περιεχόμενης υγρασίας της νεκρής δασικής καύσιμης ύλης, δεν αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα για την διαμόρφωση δυσμενών πυρομετεωρολογικά συνθηκών. Οι δυσμενείς πυρομετεωρολογικά συνθήκες αναπτύσσονται μέσα από την αλληλεπίδραση ατμοσφαιρικών διεργασιών σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες, όπως είναι οι βροχοπτώσεις που έχουν σημειωθεί σε μια περιοχή από ώρες έως και μήνες πριν, καθώς και τις εναλλαγές της θερμοκρασίας, της υγρασίας και του ανέμου.
