Kρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις των ν. 4623/2019 και 4625/2019 με τις οποίες θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκρότησης των δύο βασικών Επιτροπών των δήμων, προκειμένου στα όργανα αυτά να υπάρχει πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου
Προβληματισμό στην κυβέρνηση και αναστάτωση σε 225 δήμους της χώρας μεταξύ των οποίων και ο δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, στους οποίους εξελέγησαν διοικήσεις στο δεύτερο γύρο των εκλογών του 2019, προκαλεί η απόφαση 2377/2022 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις των ν. 4623/2019 και 4625/2019 με τις οποίες θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκρότησης των δύο βασικών Επιτροπών των δήμων, προκειμένου στα όργανα αυτά να υπάρχει πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις του τότε υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου είχαν επιφέρει δύο βασικές αλλαγές: αφενός μετέβαλαν τον τρόπο συγκρότησης της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι σε αυτές η πλειοψηφία θα ανήκει στην παράταξη με την οποία εξελέγη ο δήμαρχος, αφετέρου προέβησαν σε μεταφορά αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο προς την Οικονομική Επιτροπή, προς την οποία μεταβιβάστηκαν αποφασιστικές αρμοδιότητες σημαντικού οικονομικού αντικειμένου και προς την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, προς την οποία μεταβιβάστηκε η αρμοδιότητα λήψεως αποφάσεων που αφορούν την κυκλοφορία.
Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση παρέκαμψε το πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε εξαιτίας της απλής αναλογικής στους δημάρχους οι οποίοι είχαν εκλεγεί τη δεύτερη Κυριακή και οι οποίοι δεν διέθεταν πλειοψηφία ούτε στο δημοτικό συμβούλιο, ούτε στις δύο κρίσιμες Επιτροπές του δήμου.
Οι αντισυνταγματικές διατάξεις
Ωστόσο, αυτές οι διορθωτικές νομοθετικές παρεμβάσεις κρίθηκαν από την Ολομέλεια του ΣτΕ ότι παραβιάζουν συνταγματικές διατάξεις. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ οι νομοθετικές παρεμβάσεις Θεοδωρικάκου είναι αντισυνταγματικές, μεταξύ άλλων, για τους εξής λόγους:
α. Οι αποφάσεις που αφορούν σημαντικές αρμοδιότητες του δήμου, λαμβάνονται από το δημοτικό συμβούλιο, όργανο διοίκησης του δήμου με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας και από δημοτικούς συμβούλους που δεν εξελέγησαν με τον συνδυασμό του Δημάρχου.
β. Εξ άλλου, κατά τον χρόνο ψηφίσεως των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που είχε εισαχθεί με τον ν. 4555/2018 στη διοίκηση των δήμων, προκειμένου να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενους στην ομαλή λειτουργία αυτών, η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων, με την εφαρμογή των επίδικων ρυθμίσεων και κατά την τρέχουσα δημοτική περίοδο.
Αντιθέτως, κρίθηκαν συνταγματικές οι ρυθμίσεις που αφορούν την ανάδειξη των μελών των διοικητικών συμβουλίων δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), καθ’ όσον οι εν λόγω οργανωτικές μεταβολές δεν συνδυάζονται και με μεταφορά αρμοδιοτήτων από άμεσα όργανα διοίκησης του δήμου προς τα αντίστοιχα συλλογικά όργανα των νομικών αυτών προσώπων.
Οι επιπτώσεις
Η απόφαση αυτή της Ολομέλειας του ΣτΕ γεννά κάποια ερωτήματα στα οποία θα κληθεί να απαντήσει η κυβέρνηση. Το πρώτο είναι εάν τίθεται ζήτημα ακυρότητας των αποφάσεων που έχουν λάβει οι δύο Επιτροπές των 225 δήμων λόγω μη σύννομης σύνθεσης αυτών των δύο οργάνων. Το δεύτερο ερώτημα αφορά το χρόνο και το περιεχόμενο των νομοθετικών παρεμβάσεων τις οποίες πρέπει να κάνει η κυβέρνηση προκειμένου να εναρμονιστεί με την απόφαση του ΣτΕ.
Σε μια πρώτη αντίδρασή του το αρμόδιο υπουργείο Εσωτερικών σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι επί του παρόντος ισχύει η υφιστάμενη νομοθεσία, καθώς δεν του έχει νομίμως επιδοθεί ακόμη η σχετική απόφαση. Διαβεβαιώνει πάντως ότι θα μελετήσει τη συγκεκριμένη απόφαση «προκειμένου να διερευνήσει τις δυνατότητες ενίσχυσης της αποτελεσματικής διακυβέρνησης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μετά την έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης».
Παράλληλα, δεν παραλείπει να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ για «καταστροφικές συνέπειες της διακυβέρνησής του που δυστυχώς ακόμα μας στοιχειώνουν», ενώ επισημαίνει ότι η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, «θα εργαστεί ώστε οι πολίτες να συνεχίσουν να λαμβάνουν απρόσκοπτα και αποτελεσματικά τις υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης».
Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Δημήτρης Παπαστεργίου, θέμα ακυρότητας των αποφάσεων που έχουν ληφθεί δεν τίθεται.
“Η απόφαση του ΣτΕ ασφαλώς και θα πρέπει να γίνει σεβαστή. Θα πρέπει να περιμένουμε την καθαρογραφή της για να δούμε ποιο είναι το πλήρες σκεπτικό της. Στη συνέχεια η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει στις αναγκαίες προσαρμογές στη νομοθεσία με βάση την απόφαση του ΣτΕ”.
Ο κ. Παπαστεργίου επισημαίνει, πάντως, ότι “χωρίς τις διορθωτικές νομοθετικές παρεμβάσεις του 2019, τα 2/3 των δήμων της χώρας δεν θα μπορούσαν να διοικηθούν. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα του νόμου που είχε περάσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος προκάλεσε αδιέξοδα”.
Πηγή: makthes.gr
