Στον Ιερό Ναό της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού (οδό Αναστάσεως) στον Χολαργό θα τελεστεί την Κυριακή 19 Νοεμβρίου στις 9:30 το πρωί το ετήσιο μνημόσυνο στην Μνήμη των Έξι, ενώ θα διαβαστεί και τρισάγιο στον τόπο της εκτέλεσης παραπλεύρως του Ναού.
Ιστορικό: Οι πέντε πολιτικοί ηγέτες και ο Αρχιστράτηγος οδηγήθηκαν στο Έκτακτο Στρατοδικείο του 1922 με την κατηγορία, ότι δήθεν διέπραξαν Εσχάτη Προδοσία κατά την διάρκεια του Μικρασιατικού Πολέμου. Όμως στις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας δεν γίνεται πουθενά αναφορά στο υπόψη αδίκημα. Εντούτοις, το Στρατοδικείο αποφάσισε την επιβολή της ποινής του θανάτου με αιτιολογία την διάπραξη Εσχάτης Προδοσίας, χωρίς, όμως, να έχει αποδείξεις.
Οι ετοιμοθάνατοι οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα σε χώρο «πλησίον του Γουδή». Στάθηκαν όρθιοι, ευθυτενείς και δεν δέχθηκαν να τους κλείσουν τα μάτια. Η εκτέλεσή τους προξένησε διεθνώς αλγεινή εντύπωση. Ιδιαίτερα ενόχλησε η περίπτωση του Γούναρη, τον οποίο δεν δίστασαν να σύρουν στον τόπο της εκτέλεσης από το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν με τυφοειδή πυρετό (προφανώς από νερό, που ήπιε στην φυλακή).
Απίστευτα απάνθρωπος επίλογος του δράματος ήταν η «αποκομιδή» των σορών των νεκρών με φορτηγά αυτοκίνητα. Καθώς όδευαν βιαστικά προς το A’ Νεκροταφείο της Αθήνας, έσταζαν αίματα στον δρόμο. Το δράμα έληξε με την εγκατάλειψή των σορών στο πλακόστρωτο του Νεκροταφείου.
Δεν γνωρίζουμε τι απέγινε η σορός του έβδομου νεκρού. Πρόκειται για έναν φαντάρο, Ναξιώτη, συγχωριανό του Πρωτοπαπαδάκη και βαφτισιμιό του, ο οποίος βρέθηκε στο τμήμα που θα τουφέκιζε τον Νονό του. Έπεσε νεκρός από καρδιακή προσβολή ή κατ’ άλλους από σφαίρα του Λοχαγού, επειδή αρνήθηκε να συμμετάσχει στο έγκλημα.
«Όχι», γράφει ο Βασίλης Τζανακάρης, «ο γράφων δεν πιστεύει ότι οι έξι που εκτελέσθηκαν εκείνο το θλιβερό πρωινό του 1922 υπήρξαν προδότες της πατρίδας τους. Υπήρξαν τραγικά θύματα, εξίσου τραγικά με τους πρόσφυγες, αλλά θύματα, όχι θύτες (Δακρυσμένη Μικρασία, εκδ. Μεταίχμιο)».
Πρόσφατα, ο Άρειος Πάγος επανεξέτασε την δίκη του Στρατοδικείου και ακύρωσε την καταδικαστική του απόφαση ως πάσχουσα από πλάνη. Έτσι διαγράφηκε το φοβερό συκοφαντικό στίγμα από την μνήμη των Έξι αυτών τιμίων ανδρών.
(φωτό: lifo.gr)
