Η Νάξος είναι διάσπαρτη από εκκλησίες η κάθε μια από τις οποίες έχει κρυμμένη και μια ιστορία που μπορεί να την κρατά φυλαγμένη μέσα της, ακόμα και για πολλούς αιώνες…
Λουσμένα από τον Κυκλαδίτικο ήλιο, άλλοτε πλάι στο κύμα και άλλοτε σκαρφαλωμένα ή κρυμμένα ανάμεσα στα βράχια, τα παραθαλάσσια ξωκλήσια της Νάξου είναι μοναδικής ομορφιάς!
Ολόλευκα, κάτω από την ομπρέλα του καταγάλανου ουρανού στέκουν γαλήνια και δένουν αρμονικά με το μπλε της θάλασσας.
Τα πιο απομακρυσμένα από αυτά περιμένουν καρτερικά κάποιον επισκέπτη ή την μέρα της γιορτής του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένα για να φορέσουν τα γιορτινά τους και να πλημμυρίσουν από κόσμο.
Εκκλησάκια ρομαντικά, που σε καλούν όχι μόνο να τα επισκεφτείς αλλά και να τα επιλέξεις, προκειμένου να τελέσεις σε ένα από αυτά το γάμο σου ή ακόμα τη βάφτιση του παιδιού σου…
Πριν από λίγες ημέρες συναντηθήκαμε με το Μανώλη Σαντοριναίο, φυσιολάτρη και πεζοπόρο, ο οποίος έχει μελετήσει και καταμετρήσει μία προς μία όλες τις εκκλησίες της Νάξου… Ξεφυλλίσαμε μαζί το λεύκωμα στο οποίο τις έχει καταγεγραμμένες και μετρήσαμε 44 ξωκλήσια χτισμένα πλάι στη θάλασσα!
Επιλέξαμε κάποια από αυτά και σας τα παρουσιάζουμε. Εσείς δεν έχετε παρά να τα επισκεφτείτε, αφού μπορείτε να συνδυάσετε και το μπάνιο σας σε κάποια από τις παραλίες που τα «βρέχουν». Άλλωστε γνωστές ή άγνωστες οι παραλίες της Νάξου είναι μοναδικές και κάθε μια από αυτές έχει να προσφέρει και κάτι ξεχωριστό…
Άγιος Σώζων: Ένα ξωκλήσι χτισμένο με λάδι και κρασί
Το κάτασπρο λιλιπούτειο εκκλησάκι του Αϊ Σώζου, βρίσκεται στη νοτιότερη πλευρά του νησιού και είναι σκαρφαλωμένο σε ένα βράχο πάνω στη θάλασσα, στην περιοχή της Αγιασσού. Για να το απολαύσετε, δεν έχετε παρά να περπατήσετε ένα πανέμορφο μονοπάτι που ξεκινάει από την παραλία της Αγιασσού, η για πιο ρομαντική προσέγγιση επισκεφτείτε το, με ένα καΐκι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αντικρίζοντας το, θα έχετε μία από εκείνες τις μαγικές εικόνες που δεν φεύγουν ποτέ από τη μνήμη…
Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τους βυζαντινούς χρόνους το ξεχωριστό αυτό ξωκλήσι, το έκτισε ένας έμπορος που ναυάγησε στην περιοχή, και επειδή το εμπόρευμα του ήταν λάδι και κρασί, όταν έδινε τη μάχη με τα κύματα έκανε τάμα στο Θεό πως αν σωθεί θα κτίσει ένα ξωκλήσι με τα εμπορεύματα του.
Έτσι κι έγινε… Το έχτισε, ρίχνοντας στα θεμέλια του λάδι και κρασί και του έδωσε το όνομα Άγιος Σώζων.
H Παναγία Παρθένα σκαρφαλωμένη πάνω στα βράχια
Η παραλία της Παρθένας βρίσκεται στην ευρύτερη παραθαλάσσια περιοχή της Μικρής Βίγλας. Πρόκειται για μια από τις πιο γραφικές παραλίες της Νάξου με θέα ένα μικρό νησάκι από βράχια, που πάνω του στέκει η Παναγία Παρθένα. Ένα άκρως ρομαντικό και γραφικό εκκλησάκι που λες και έχει γίνει το ένα με τα βράχια. Τι κι αν το βρέχει η αλμύρα χειμώνα καλοκαίρι… Βρίσκεται εκεί κατάλευκο και μοναχικό περιμένοντας καρτερικά να περάσει κάποιος επισκέπτης. Μπορείς να το επισκεφτείς με καΐκι, με κανό και γιατί όχι, με κολύμπι! Συνδυάστε την επίσκεψη σας στην Παναγία Παρθένα, με μπάνιο στα γαλαζοπράσινα πεντακάθαρα νερά της ομώνυμης παραλίας και το μόνο σίγουρο είναι ότι, αυτή την παραλία με το εκκλησάκι της θα την ερωτευτείς!
Η Παναγία Παρθένα γιορτάζει της Αναλήψεως και κάθε χρόνο ο τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος οργανώνει πανηγύρι, όπου ο κόσμος καταφθάνει στο ξωκλήσι με καΐκια. Οργανώνεται γλέντι πάνω στα βράχια, με τοπικά όργανα, χορό και μεζέδες!
Αϊ Γιώργης του Αλυκού: σαν ζωγραφιά
Αυτό το εκκλησάκι είναι ένα μικρό «θαύμα» μέσα σε ένα εξωτικό περιβάλλον περιτριγυρισμένο από κέδρους και μια απάνεμη παραλία, που λες και ξεφύτρωσε από ζωγραφικό πίνακα! Πίσω του στέκουν ερειπωμένα κτήρια που δεν τελείωσαν ποτέ, ενώ ένα μικρό καρνάγιο συμπληρώνει το παζλ του σπάνιου αυτού σκηνικού. Απέναντι, στο απέραντο γαλάζιο βλέπουμε την Ηρακλειά και την Ίο.
Ο «κοσμοπολίτης» Άγιος Νικόλαος
Αυτό το εκκλησάκι βρίσκεται στο τέλος της παραλίας της Αγίας Άννας, πάνω σε ένα μικρό λόφο. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο μιας και η περιοχή ονομάζεται Αγία Άννα… Ο Άγιος Νικόλαος, είναι πιο …«κοσμοπολίτικο» εκκλησάκι όπως και η φημισμένη παραλία που το βρέχει, ενώ η θέση του το κάνει ορατό από όλη την παραλία, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνει αρκετούς επισκέπτες πολλοί από τους οποίους το επιλέγουν για γάμους ή βαφτίσεις.
Ο Ταξιάρχης στο Αμπράμ
Άλλη μια άκρως ρομαντική και πανέμορφη εκκλησούλα της Νάξου στην οποία ουκ ολίγες φορές έχουν τελεστεί γάμοι κυρίως από ξένους… Ο Ταξιάρχης βρίσκεται στον όρμο Αμπράμ πάνω στα βράχια κι αγναντεύει από ψηλά το απέραντο γαλάζιο κι ολόκληρη την περιοχή. Από το εκκλησάκι θα απολαύσετε ένα από τα ομορφότερα ηλιοβασιλέματα της Νάξου, ενώ στην παραλία που «προστατεύει» θα ευχαριστηθείτε μπάνιο και ηρεμία (αρκεί να μη φυσάει μελτέμι). Στη μαγευτική τοποθεσία του Αμπράμ θα συναντήσετε, μέσα σε ένα ελαιώνα, πλάι στη θάλασσα ένα ακόμη ξωκλήσι, της Παναγίας, που θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε.
Άγιος Θεόδωρος: Άγρια ομορφιά και ιστορία
Η παραλία Άγιος Θεόδωρος είναι μια παρθένα παραλία που βρίσκεται στις βόρειες ακτές του νησιού και στον κόλπο της δεσπόζει το βυζαντινό ξωκλήσι του Αγίου Θεοδώρου. Μονόχωρος ναός με τρούλο που κατά πάσα πιθανότητα χτίστηκε στα τέλη του 9ου αιώνα στη θέση παλιότερου ναού του οποίου είναι εμφανής η αψίδα και οι περιμετρικοί τοίχοι. Κάθε χρόνο στη γιορτή του γίνεται τοπικό πανηγύρι με τσαμπούνες και τουμπάκια φαγοπότι και γλέντι. Η μικρή βοτσαλωτή παραλία, με πεντακάθαρα, κρυστάλλινα νερά, σπάνια δέχεται επισκέπτες αφού η περιοχή δεν είναι τουριστική και ενδείκνυται για «απομόνωση». Την περιοχή επέλεξε για να χτίσει το εξοχικό του, ο διεθνούς φήμης συνθέτης Σταμάτης Σπανουδάκης.
Ο «άγνωστος» Άγιος Φωκάς
Πολλοί, ακόμα και ντόπιοι ίσως να μην γνωρίζουν αυτή την εκκλησία και γενικότερα την περιοχή. Ο Άγιος Φωκάς είναι μια μικρή αλλά πανέμορφη παραλία, για μοναχικές αποδράσεις, κοντά στον Απόλλωνα. Εκεί στέκει ο απλός καμαροσκεπής βυζαντινός ναός που χτίστηκε προς τιμή του «αρχαίου» προστάτη των ναυτικών Άγιο Φωκά. Με τη βόλτα σας στον Απόλλωνα συνδυάστε και μια επίσκεψη στο ναό και κολυμπήστε στα κρυστάλλινα νερά της μικρής παρθένας παραλίας που τον «φιλοξενεί». (Η πρόσβαση είναι με μονοπάτι).
Ο Άγιος Δημήτριος του Αζαλά
Πρόκειται για ένα ξωκλήσι που στέκεται σκαρφαλωμένο πάνω στα βράχια, αυτή τη φορά στην πανέμορφη και απομακρυσμένη παραλία του Αζαλά (δίπλα στη Μουτσούνα), στα ανατολικά του νησιού. Αφετηρία για την επίσκεψη στον Αζαλά αλλά και άλλες πανέμορφες παραλίες που ακολουθούν μπορεί να είναι η Απείρανθος στη γεωγραφική περιφέρεια της οποίας ανήκει το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου. Χαρακτηριστικό της παραλίας είναι τα κοκκινωπά βράχια.
Ο πετρόχτιστος Άγιος Ιωάννης
Μετά τον Αζαλά συναντάς μια σειρά από σπάνιας ομορφιάς παραλίες τις οποίες αξίζει τον κόπο να επισκεφτείτε. Μια από αυτές είναι τα «Λυγαρίδια» χαρακτηριστικό των οποίων είναι ο πετρόχτιστος Άγιος Ιωάννης ακριβώς πάνω στο δρόμο, αλλά και πάνω στη θάλασσα. Μια πανέμορφη εκκλησούλα που αρκεί μια στάση να ανάψετε ένα κερί και να συνεχίστε τη διαδρομή σας προς τις άλλες παραλίες της περιοχής… Ωστόσο, εάν θέλετε μπορείτε να σταματήσετε και για μπάνιο στη μικρή βοτσαλωτή και πεντακάθαρη παραλία του Αζαλά, η οποία ενδείκνυται για ελεύθερη κατάδυση ή ψαροντούφεκο.
Άγιος Μάμας και Άγιος Γεώργιος στην Ψιλή Άμμο
Δυο ξεχωριστά ξωκλήσια με φόντο την καταπληκτική παραλία «Ψιλή Άμμος» που θα πρέπει οπωσδήποτε να κολυμπήσετε στα πεντακάθαρα νερά της. Η περιοχή που βρίσκονται αυτά τα δυο εκκλησάκια, μπορεί να είναι απομακρυσμένη (ανάμεσα Μουτσούνα και Πάνορμο) αλλά η διαδρομή και το τοπίο θα σας αποζημιώσουν για την απόφαση.
Ο Αϊ Γιώργης Βορίδης
Ένα ακόμα πανέμορφο και απομακρυσμένο ξωκλήσι της Νάξου που έχει δώσει το όνομα του στην παραλία όπου στέκει κατάλευκο… Ο Αϊ Γιώργης ο Βορίδης βρίσκεται βορειοανατολικά του νησιού και απέχει 2,5 χλμ. από το χωριό Μέση.
Στα βράχια της παραλίας εμφανίζονται πολλές φορές φώκιες, ενώ όπως λένε οι ντόπιοι στο τεράστιο σπήλαιο που βρίσκεται δεξιά της παραλίας κρύβονταν το υποβρύχιο «Παπανικολής» στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ένα ξωκλήσι πραγματική ζωγραφιά, σε μια απάνεμη (πάντα) παραλία, ιδανική για βουτιές αλλά και για ψάρεμα.
Παναγία η Μυρτιδιώτισσα
Το αφιέρωμα μας δεν θα μπορούσε να παραλείψει την Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα που μπορεί να μην είναι «ξωκλήσι» αλλά αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού… Είναι η εκκλησία που βρίσκεται στο ομώνυμο νησάκι και σε καλωσορίζει καθώς μπαίνεις με το πλοίο στο λιμάνι της Νάξου. Το κατάλευκο εκκλησάκι, που αποτελεί την πρώτη εικόνα για την απαράμιλλη γραφικότητα της Νάξου, ήταν τάμα κάποιου Τσιριγώτη που ναυάγησε στην περιοχή. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές στην αρχαιότητα η βραχονησίδα αυτή υπήρξε τόπος λατρείας του Ποσειδώνα. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν τελεστεί γάμοι στην Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα… Η πρόσβαση στο εκκλησάκι γίνεται μόνο με βάρκα.
Πόπη Αλιμπέρτη
*Ευχαριστώ θερμά το Μανώλη Σαντοριναίο για τη συνεργασία
*Βιβλιογραφία: Γιώργος Μαστορόπουλος «Νάξος το άλλο κάλλος»
