Παρά τις υποσχέσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας από τον Μάιο του τρέχοντος έτους προς το σωματείο των σμυριδεργατών, αλλά και προς τον Δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων, ακόμα δεν έχει δοθεί η έγκριση να ανοίξουν τα σμυριδωρυχεία, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ μεγάλη ανασφάλεια σε εκατοντάδες σμυριδωρύχους και στις οικογένειές τους, τόνισε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης με θέμα: «Επιτακτικό το αίτημα ανοίγματος των σμυριδωρυχείων Νάξου».
Ο Νίκος Συρμαλένιος τόνισε ότι τα τελευταία δύο χρόνια, η Κυβέρνηση έχει επιλέξει αντί να ανοίγει τα ορυχεία, να εφαρμόζει το μοντέλο συλλογής-επιλογής της ήδη εξορυχθείσας σμύριδας, ενώ ταυτόχρονα έχει αφαιρέσει και από πολλούς σμυριδεργάτες τα δεδουλευμένα ένσημα. Επειδή η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί, επειδή δεν μπορεί να συνεχιστεί η ανασφάλεια και επειδή δεν μπορεί να συνεχιστεί το να μην ανοίγουν τα ορυχεία, πρέπει επιτέλους να δοθεί μια βιώσιμη προοπτική για την εξόρυξη της σμύριδας Νάξου.
Ο βουλευτής ρώτησε το υπουργείο πότε θα προχωρήσει στο άνοιγμα των σμυριδωρυχείων για το 2021, διασφαλίζοντας και μια ποσότητα στους οκτώ χιλιάδες τόνους, έτσι ώστε να καλυφθούν όλοι οι σμυριδεργάτες ασφαλιστικά. Επίσης, εάν θα αποκαταστήσει την αδικία του 2019 αποδίδοντας στους σμυριδεργάτες τα ένσημα που τους αφαιρέθηκαν. Εάν θα ληφθούν όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα για την ασφαλή λειτουργία των ορυχείων, έτσι ώστε να αρθούν οριστικά οι όποιες ενστάσεις για τον κίνδυνο ατυχήματος και τέλος εάν θα προχωρήσει η εκπόνηση μιας ευρύτερης μελέτης με την προοπτική βιώσιμης λειτουργίας των σμυριδωρυχείων.
Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:
«Κύριε Υπουργέ, σε λίγες μέρες μπαίνουμε στον Οκτώβριο του 2021 και παρά τις υποσχέσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου σας ήδη από τον Μάιο του τρέχοντος έτους και προς το σωματείο των σμυριδεργατών, αλλά και προς τον Δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων, ακόμα δεν έχει δοθεί η έγκριση να ανοίξουν τα σμυριδωρυχεία, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ μεγάλη ανασφάλεια σε εκατοντάδες σμυριδωρύχους και στις οικογένειές τους.
Όπως γωρίζετε, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχαμε θεσμοθετήσει την υποχρέωση να ανοίγουν τα σμυριδωρυχεία μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου με τη λήψη βεβαίως των απαραίτητων μέτρων ασφάλειας.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Κυβέρνηση έχει επιλέξει αντί να ανοίγει τα ορυχεία, να εφαρμόζει το μοντέλο συλλογής-επιλογής της ήδη εξορυχθείσας σμύριδας, ενώ ταυτόχρονα έχει αφαιρέσει και από πολλούς σμυριδεργάτες τα δεδουλευμένα ένσημα.
Επειδή η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί, επειδή δεν μπορεί να συνεχιστεί η ανασφάλεια και επειδή δεν μπορεί να συνεχιστεί το να μην ανοίγουν τα ορυχεία, πρέπει επιτέλους να δοθεί μια βιώσιμη προοπτική για την εξόρυξη της σμύριδας και ταυτόχρονα να δούμε και μια ολιστική ανάπτυξη της ορεινής Νάξου, που είναι το πιο -εντός εισαγωγικών- «καθυστερημένο» τμήμα του νησιού.
Εμείς, λοιπόν, ρωτάμε τα εξής: Πρώτον, θα προχωρήσετε επιτέλους στο άνοιγμα των σμυριδωρυχείων για το 2021 διασφαλίζοντας και μια ποσότητα στους οκτώ χιλιάδες τόνους, έτσι ώστε να καλυφθούν όλοι οι σμυριδεργάτες ασφαλιστικά;
Θα αποκαταστήσετε την αδικία του 2019 αποδίδοντας στους σμυριδεργάτες τα ένσημα που τους αφαιρέθηκαν; Θα ληφθούν όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα για την ασφαλή λειτουργία των ορυχείων, έτσι ώστε να αρθούν οριστικά οι όποιες ενστάσεις για τον κίνδυνο ατυχήματος;
Δεύτερον, θα προχωρήσει επιτέλους η εκπόνηση μιας ευρύτερης μελέτης με την προοπτική βιώσιμης λειτουργίας των σμυριδωρυχείων αφενός και αφετέρου αυτά να λειτουργούν ως οργανικό τμήμα μιας ολιστικής ανάπτυξης της ορεινής Νάξου ή τελικά προτίθεστε διά της διολισθήσεως να καταργήσετε οριστικά την εξορυκτική δραστηριότητα;»
Η δευτερολογία του Νίκου Συρμαλένιου:
«Κύριε Υπουργέ, μιλήσατε για μια σειρά από ζητήματα που αφορούν την ασφαλή λειτουργία των ορυχείων, τα οποία και δέχομαι. Δεν δέχομαι, όμως, ότι το θανατηφόρο ατύχημα έγινε εντός των ορυχείων. Δεν είχε καμία σχέση. Ήταν ατύχημα που έγινε εκτός του χώρου των ορυχείων και αυτό χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα τα δύο τελευταία χρόνια, για να μην ανοίξουν τα ορυχεία.
Το δεύτερο που θέλω να σας πω είναι ότι το 2019 είχαν εγγραφεί 270.000 ευρώ στον προϋπολογισμό του Υπουργείου από τη δική μας Κυβέρνηση για την αποκατάσταση κτηριακών υποδομών και εγκαταστάσεων των σμυριδωρυχείων, καθώς επίσης και για τη βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας. Δεν ξέρω εάν αξιοποιήσατε αυτά τα χρήματα για να προχωρήσετε έγκαιρα στην αποκατάσταση όλων αυτών των ελλείψεων, για τις οποίες μας μιλάτε τώρα. Ένα πρώτο θέμα είναι αυτό.
Το δεύτερο θέμα έχει σχέση με το ότι θα επαναφέρω τα ερωτήματά μου για τον εναέριο, διότι τον Ιούλιο του 2019, στις 31 Ιουλίου, μετά τις εκλογές, όταν είχατε αναλάβει, κατέθεσα ερώτηση, γιατί είχαν πέσει κάποιοι πυλώνες και καταστράφηκε ολοσχερώς ο εναέριος ο οποίος μετέφερε τη σμύριδα. Δεν πήρα καμία ουσιαστική απάντηση γι’ αυτό το θέμα και καμία δέσμευση από την πλευρά του Υπουργείου σας. Διερωτώμαι, λοιπόν, τι έχετε κάνει ως Υπουργείο μετά από τρία χρόνια για να αντιμετωπιστούν όλες αυτές οι ελλείψεις τις οποίες εσείς αναφέρετε. Αυτό είναι ένα ερώτημα.
Το δεύτερο ερώτημα είναι το εξής: Σε σχέση με την ολιστική μελέτη του θέματος, εμείς είχαμε αναθέσει μελέτη στο ΙΓΜΕ, προκειμένου να δούμε τη συνολική αξιοποίηση της μελέτης αυτής και για τη βιώσιμη λειτουργία των σμυριδωρυχείων, αλλά και για να δούμε συνολικά την αξιοποίηση της σμύριδας για μια ολιστική ανάπτυξη για την ορεινή Νάξο. Απ’ ό,τι βλέπω, λοιπόν, είμαστε στο σημείο «μηδέν». Κι εσείς μας λέτε τώρα μετά από όλο αυτό το διάστημα ότι θα ξαναλειτουργήσει φέτος το θέμα της σμύριδας με τον ίδιο τρόπο.
Κατ’ αρχάς, έχετε αποκαταστήσει το ασφαλιστικό δικαίωμα που το 2019 κρίθηκε ότι οι εργαζόμενοι θα παίρνουν, με βάση το άρθρο 98 του ν. 4685/2020, μέχρι εβδομήντα πέντε ένσημα και ότι η υπόλοιπη ποσότητα θα ανήκει στο κράτος; Το έχετε λύσει αυτό το θέμα; Διότι και σ’ αυτό το ζήτημα υπάρχει μεγάλη αντίδραση από τους σμυριδεργάτες. Και όπως ξέρετε πολύ καλά, έξι χωριά στην ορεινή Νάξο, περίπου τετρακόσιες οικογένειες, περιμένουν αυτή τη στιγμή να δουν την απόφαση της Κυβέρνησης. Και βεβαίως δεν είναι ικανοποιημένοι με το να κάνουν διαλογή επί της ήδη εξορυχθείσας σμύριδας και μάλιστα με αυτούς τους όρους.».
