Όπως σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα έτσι και στη Νάξο, το ζύμωμα του ψωμιού ήταν κάτι απαραίτητο για πολλές οικογένειες.
Την ευθύνη έπαιρναν οι γυναίκες, οι οποίες και φρόντιζαν να ζυμώσουν και να φουρνίσουν… Το ψωμί στην παραδοσιακή κοινωνία ήταν το βασικό είδος διατροφής, συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή. Το ψωμί, ταυτίστηκε με την επάρκεια αγαθών αλλά και η έλλειψη του, με την πείνα. Δε έλειπε από κανένα ελληνικό παραδοσιακό τραπέζι καθημερινά, αλλά ούτε από τις μεγάλες γιορτές και τις μεγάλες στιγμές τους ελληνικού βίου. Συνδέθηκε με έθιμα, προλήψεις, παρατηρήματα, έγινε τραγούδι αλλά και θέμα για πολλές λαϊκές παροιμίες…
Φέτος τον Αύγουστο ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κυνιδάρου “Ο Απίκραντος” πραγματοποίησε μια πολύ όμορφη εκδήλωση στην πλάτσα του χωριού που έφερε όσους συμμετείχαν αρκετά χρόνια πίσω, όταν οι γυναίκες ζύμωναν με τα χέρια και φούρνιζαν στον ξυλόφουρνο το ψωμί της ημέρας. Όπως αναφέρει ο κ. Κώστας Τσαμπουνάρης, στον Κυνίδαρο σώζονται τρεις φούρνοι, οι δύο εκ των οποίων χρήζουν άμεσης επισκευής προκειμένου να “σωθούν” και να μπορέσουν ακόμα και σήμερα να λειτουργήσουν.
Ο κ. Τσαμπουνάρης αναφερόμενος στην εκδήλωση που έγινε τον Αύγουστο στον Κυνίδαρο αναφέρει χαρακτηριστικά:
“Στις 16 Αυγούστου ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κυνιδάρου “Ο ΑΠΙΚΡΑΝΤΟΣ” διοργάνωσε στο χωριό μία πολύ ωραία πολιτιστική εκδήλωση με θέμα το παραδοσιακό ζύμωμα και το φούρνισμα του ψωμιού. Οι παραδοσιακοί φούρνοι του χωριού έχουν σχεδόν όλοι καταστραφεί… Μόνο της κυρά-Κατίνας της Ντερλερούς είναι εν ενεργεία. Ο φούρνος που βρίσκεται στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου Κυνιδάρου (Παλιό Τρυό) θα πρέπει να επισκευαστεί από τους συλλόγους για να μπορέσει να λειτουργήσει. Επίσης, ο φούρνος που βρίσκεται στην αυλή του σπιτιού του Μανώλη του Κατσούρη μπορεί και αυτός με μια μικρή επέμβαση να μπει σε λειτουργία“…
Επανερχόμενος στην εκδήλωση ο κ. Τσαμπουνάρης δίνει συγχαρητήρια στα μέλη του Δ.Σ. του συλλόγου “Ο ΑΠΙΚΡΑΝΤΟΣ”, “για την όμορφη ιδέα και πραγματοποίηση της” και προσθέτει:
“Πολλές γυναίκες του χωριού ετοίμασαν παραδοσιακά Κυνιδαριώτικα φαγητά, ζύμωσαν ψωμί και το έψησαν στο φούρνο με κλαδιά και στη συνέχεια το πρόσφεραν στους πολλούς επισκέπτες ντόπιους και ξένους που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση που έγινε στην πλάτσα του χωριού“.
“Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες τις γυναίκες του χωριού που κόπιασαν και μόχθησαν για την επιτυχία της εκδήλωσης, στην οποία δεν έλειψαν στο τέλος και τα παρατράγουδα“…
Κλείνοντας την αναφορά του στη συγκεκριμένη εκδήλωση ο κ. Κώστας Τσαμπουνάρης παραθέτει δικά του στιχάκια “αφιερωμένα στους αφανείς ήρωες αυτής της εκδήλωσης που ήταν οι γυναίκες του χωριού“:
Γεύμα παραδοσιακό
και το ψωμί ψημένο
τέτοιο γλεντάκι όμορφο
δεν ήταν καμωμένο
Είναι οι γυναίκες του χωριού
σε όλα τους καπάτσες
γι αυτό τα γλέντια κάνουμε
μες του χωριού τις πλάτσες
Ο κόσμος φχαριστήθηκε
τα νόστιμα φαγιά σας
γι αυτό και ότι κάνετε
θε να ‘μαστε κοντά σας
Μα πάντα θα υπάρχουνε
κι οι καλοθελητάδες
που προσπαθούνε μάταια
να κάνουνε μπελάδες
ΤΣΑΜΠΟΥΝΑΡΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (Αύγουστος 2015)
