Τα επείγοντα περιστατικά στα νησιά είναι συχνά τραύμα από αχινό ή αλλεργία στην παστή σαρδέλα – Οι γιατροί διηγούνται
«Θερμή παράκληση: κάνετε χρήση των υπηρεσιών υγείας με ΦΕΙΔΩ. Καλέστε στο ιατρείο μόνο όταν αυτό είναι απαραίτητο. Το ιατρείο είναι ανοικτό Δευτέρα με Παρασκευή 08.00-15.00 και τις υπόλοιπες ώρες εφημερεύει ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ιατρός, για χιλιάδες κόσμου».
Αυτή την ανάρτηση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκανε ο γιατρός του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Σερίφου, Αθανάσιος Κόνταρης, εκφράζοντας την αγωνία των γιατρών απομακρυσμένων περιοχών να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες ανάγκες παροχής υπηρεσιών υγείας των καλοκαιρινών μηνών.
Κάθε καλοκαίρι, μαζί με τα πιο σοβαρά περιστατικά, που μπορεί να είναι ένας παρ’ ολίγον πνιγμός, μια οξεία σκωληκοειδίτιδα, ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, οι μικρές μονάδες υγείας τουριστικών περιοχών δέχονται και πληθώρα αιτημάτων για παροχή υπηρεσιών που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν τα όρια της κατάχρησης.
«Με έχουν καλέσει στις τρεις τα ξημερώματα γιατί κάποιος είχε πατήσει έναν αχινό και μάλιστα την προηγούμενη ημέρα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κόνταρης. Ο διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης Μάνης, Ανάργυρος Μαριόλης, θυμάται περιπτώσεις που έχουν απευθυνθεί στο Κέντρο γιατί τους είχε τσιμπήσει κουνούπι πριν από δύο ημέρες. «Ενα άτομο που τον έχει τσιμπήσει κουνούπι και έχει περάσει μισή ώρα χωρίς να έχει κάνει αλλεργική αντίδραση, δεν χρειάζεται να έρθει στο κέντρο υγείας», σημειώνει. Και στο Κέντρο Υγείας Καλλονής στη Λέσβο, δεν είναι λίγες οι φορές που το προσωπικό πρέπει να φροντίσει «απρόσεκτους» που παρασύρθηκαν από τη λαχτάρα τους για παστή σαρδέλα. «Είναι από τα πιο γνωστά προϊόντα του νησιού και της περιοχής μας. Θέλει όμως προσοχή, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αλλεργίες στην παστή σαρδέλα. Μας έχουν έρθει τέτοια περιστατικά. Και σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς το γνωρίζουν. Μας λένε “ξέρω ότι έχω αλλεργία, αλλά έφαγα γιατί μου αρέσει πολύ”», λέει ο διευθυντής του κέντρου υγείας, Ακης Ζεϊμπέκης.
Οι τρεις γιατροί από τη Λέσβο, τη Μάνη και τη Σέριφο μιλούν στην «Κ» για τα παράδοξα που έχουν συναντήσει στο πόστο τους, τις υπερβολικές απαιτήσεις, τις δύσκολες στιγμές, αλλά και τον ευρύτερο ρόλο μιας μονάδας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Υπερβολικές απαιτήσεις
Όπως επισημαίνει ο κ. Κόνταρης, «όσο απλό ή και αστείο να μου φαίνεται εμένα προσωπικά ένα περιστατικό, ένας άνθρωπος για να ζητήσει βοήθεια σημαίνει πως έχει ανάγκη. Και εμείς θα πρέπει να ικανοποιήσουμε αυτή την ανάγκη. Σεβόμενοι την ανησυχία του, την ανασφάλειά του, την αγωνία του. Ωστόσο, επειδή οι πόροι μας είναι ελάχιστοι και προσπαθούμε να κάνουμε οικονομία δυνάμεων, καμιά φορά μάς φαίνεται ότι υπάρχει υπερβολή στο τι μπορεί να ζητήσει κάποιος».
Ο ίδιος αναφέρει ενδεικτικά: «Προχθές, στην εφημερία μου, με κάλεσαν επειδή μια μητέρα που θηλάζει και είχε έρθει στο νησί χωρίς το παιδί της έψαχνε να βρει ένα mother pumper για να αδειάσει το στήθος της. Δεν είναι κάτι που έχει ένα πολυδύναμο περιφερειακό ιατρείο». Και συνεχίζει: «Η Σέριφος είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση γιατί δεν υπάρχουν ιδιώτες γιατροί ή κτηνίατροι, που σημαίνει ότι μερικές φορές καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ακόμη και ιδιοκτήτες ζώων. Είχε συμβεί στο αγροτικό μου να ράψω… κατσίκα. Επίσης, δεν έχουμε οδοντίατρο, που σημαίνει ότι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε οδοντιατρικά περιστατικά για τα οποία δεν έχουμε γνώση. Εχει τύχει να τοποθετήσω σε μια ασθενή γέφυρα που είχε βγει, με τις οδηγίες μέσω Viber του οδοντιάτρου της στην Αθήνα. Και έχει συμβεί να μας πάρουν τηλέφωνο στο κινητό την ώρα που εφημερεύουμε μόνο και μόνο για να ρωτήσουν κάτι. Κυριακή ξημερώματα, να χτυπάει το τηλέφωνο για να σε ρωτήσουν τι ώρα ανοίγει το ιατρείο την Τετάρτη. Συμβαίνουν τέτοια περιστατικά και δεν ξέρω πώς να τα αντιμετωπίσω».
Tόσο ο κ. Κόνταρης όσο και πολλοί γιατροί σε μικρά μέρη, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, δέχονται συχνά την πίεση ντόπιων και εργαζομένων για τη σεζόν με αυτό που ο ίδιος ονομάζει «εξέταση στη μέση του δρόμου». «Με βλέπουν στον δρόμο και με σταματάνε για να μου πουν “γιατρέ, έχω βγάλει ένα σπυράκι εδώ, έλα να το δεις”. Σε αυτές τις περιπτώσεις εξηγώ ότι υπάρχει το ιατρείο για εξέταση, αλλά η απάντηση είναι “όχι, δεν μπορώ να έρθω, δουλεύω”. Θυμάμαι περίπτωση που ψώνιζα στο σούπερ μάρκετ και μια μητέρα που με είδε άρχισε να γδύνει το κοριτσάκι της μέσα στο κατάστημα για να μου δείξει κάτι! Τις προάλλες ήμουν στον φούρνο όταν με σταμάτησε κάποιος για να μου μιλήσει. Πριν προλάβει να θέσει την ερώτηση, του είπα ότι εάν αυτή είναι ιατρικού περιεχομένου να μην την κάνει, γιατί ο φούρνος δεν είναι ο κατάλληλος χώρος. “Οχι”, μου απαντά, “δεν είναι ιατρικού περιεχομένου. Αλλά έχω βγάλει κάτι εδώ στην πλάτη”…».
Στο Κέντρο Υγείας Καλλονής, σε καθημερινή βάση απευθύνονται αυτή την εποχή περίπου 100 άτομα για απλή συνταγογράφηση, εξετάσεις, αλλά και έκτακτα. «Το καλοκαίρι έρχονται πολλοί επισκέπτες. Αλλά έρχονται και οι τσούχτρες, οι αλλεργίες από την επαφή με χόρτα, τα εγκαύματα από τον ήλιο, οι τραυματισμοί με αχινούς», σημειώνει ο κ. Ζεϊμπέκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, συχνά είναι τα περιστατικά με δήγματα από υμενόπτερα, από σκορπιούς, από φίδια –η Λέσβος «φημίζεται» ότι έχει μια οχιά ιδιαίτερα δηλητηριώδη– και με δαγκώματα από δράκαινα, σκύλους, ακόμη και… άλογα. Στην περιοχή πραγματοποιούνται ετησίως δύο μεγάλα πανηγύρια με άλογα. Οπως αναφέρει ο κ. Ζεϊμπέκης, «έχουμε περιστατικά τραυματισμών από πτώσεις από άλογα, κλωτσιές αλόγων και δάγκωμα. Θέλουν ιδιαίτερη προσοχή. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν χάσει σπλήνα από χτύπημα αλόγου».
Από τα ιδιαίτερα της περιοχής είναι και το «ράντισμα της μύγας». «Το δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου, αρκετοί κτηνοτρόφοι, εξαιτίας μιας μύγας που ενδημεί στην περιοχή, εμφανίζουν συμπτώματα αλλεργίας όπως έντονο βήχα και αίσθηση ασφυξίας. Η μύγα αφήνει προνύμφες στο στόμα ή στη μύτη. Το γνωρίζουν οι κτηνοτρόφοι και έρχονται οι ίδιοι και μας λένε “με ράντισε μύγα”. Μάθαμε ότι παλιότερα, πριν από 30-40 χρόνια, οι κτηνοτρόφοι χρησιμοποιούσαν πετρέλαιο στο στόμα τους ή ψέκαζαν με εντομοκτόνα τη μύτη, με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται αυτό. Είχε τύχει και εμείς να δούμε στο ιατρείο μας κτηνοτρόφο που είχε ψεκαστεί με εντομοκτόνο. Πλέον όμως είναι ενημερωμένοι για το φάρμακο που πρέπει να λάβουν εάν ξεκινήσουν τα συμπτώματα».
Ο κ. Ζεϊμπέκης εργάζεται στο Κέντρο Υγείας Καλλονής σχεδόν 20 χρόνια. Τα τελευταία τρία, ως διευθυντής του Κέντρου. Οπως σημειώνει, «μεταξύ αυτών που ξεχωρίζω αυτά τα χρόνια είναι η κρίση ένα βράδυ του Οκτωβρίου 2015, όταν με πήρε το Συντονιστικό του ΕΚΑΒ και μου είπε “γιατρέ, είσαι η πλησιέστερη υγειονομική μονάδα σε ναυάγιο στην περιοχή του Μολύβου, με πολλούς αγνοουμένους και πνιγμένους, οπότε πρέπει να θέσεις σε συναγερμό το Κέντρο και να κάνεις αυτά που ξέρεις σαν γιατρός και σαν συντονιστής”. Μέσα σε πολύ λίγο χρόνο μαζεύτηκε όλο το απαραίτητο προσωπικό του Κέντρου. Οδηγοί, νοσοκόμοι, γιατροί. Η πίεση που δεχθήκαμε εκείνο το βράδυ ήταν πάρα πολύ μεγάλη, με πολλούς τραυματίες και πολλά παιδάκια, βρέφη μιλάμε, που δυστυχώς έφθασαν σε εμάς νεκρά. Αυτό ήταν ένα δύσκολο βράδυ. Ενα άλλο επίσης ιδιαίτερο περιστατικό που θυμάμαι ήταν όταν διακομίσθηκε σε εμάς μια γυναίκα χωρίς αισθήσεις. Ημασταν αρκετοί γιατροί, κάναμε ΚΑΡΠΑ, όμως η γυναίκα δεν ανατασσόταν. Από ένα σημείο και έπειτα είχαμε εξαντληθεί, και επειδή είχε περάσει αρκετή ώρα, είχαμε εγκαταλείψει τις προσπάθειες. Μια γιατρίνα όμως επέμενε, και πράγματι έπειτα από μεγάλο χρονικό διάστημα –πέρα από κάθε λογική και όσα γνωρίζουμε ως γιατροί–, η γυναίκα ανέκτησε τις αισθήσεις της. Μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο και σήμερα είναι πολύ καλά με την οικογένειά της».
Ξεχωρίζει και τις δύο φορές που πλημμύρισε το κέντρο υγείας λόγω σφοδρής κακοκαιρίας. «Τη δεύτερη φορά, την ώρα που εκκενώναμε το κτίριο, “έσκασαν” δύο πολύ σοβαρά περιστατικά. Ενα σοβαρό αλλεργικό και ένα έμφραγμα. Το κέντρο υγείας ήταν πλημμυρισμένο. Εμείς όμως μείναμε μέσα και αντιμετωπίσαμε, ευτυχώς επιτυχώς, τους δύο ασθενείς», λέει ο κ. Ζεϊμπέκης.
«Ο μεγαλύτερος θρίαμβος στην πορεία ενός γιατρού είναι να παραμείνει χρήσιμος στον άνθρωπο. Τι θέλουμε δηλαδή; Την εμπιστοσύνη και την αγάπη στα μάτια ενός ασθενούς, ενός μετανάστη, ενός ανθρώπου που έχει έρθει από μια ξένη χώρα και κάνει διακοπές. Αυτή είναι η μεγαλύτερη επιβράβευση», επισημαίνει ο κ. Μαριόλης. Μιλώντας για την εμπειρία του στο Κέντρο Υγείας Αρεόπολης σημειώνει: «Από τα συχνότερα περιστατικά που βλέπουμε το καλοκαίρι είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις από δήγματα εντόμων και δήγματα τα λεοντόψαρα, όπως τα αποκαλούν οι ψαράδες, που έχουν κάνει την εμφάνισή τους και στις δικές μας θάλασσες. Και αρκετά περιστατικά θερμικής εξάντλησης». Την καλοκαιρινή περίοδο, στα δύσκολα περιστατικά προστίθενται οι πνιγμοί. «Και εκεί πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Στις περισσότερες φορές που έχουμε φθάσει εγκαίρως στο περιστατικό, τα έχουμε καταφέρει να σώσουμε το άτομο».
«Δώσε μου κρέμα»
Και ο κ. Μαριόλης συνεχίζει: «Ομως, επειδή οι μονάδες πρωτοβάθμιας είναι δίπλα στο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον και οι πολίτες έχουν άμεση πρόσβαση, και έτσι πρέπει να γίνεται, θα υπάρχουν και κάποιοι που προσέρχονται για λόγους που δεν θα έπρεπε καθόλου. Π.χ. ένα τσίμπημα από κουνούπι που έγινε πριν από δύο ημέρες. Ενα ελαφρύ έγκαυμα από τον ήλιο. Μας λένε “δώστε μου μια κρέμα”. Αυτήν όμως μπορούν να τη βρουν εύκολα από ένα φαρμακείο. Ή να κάνουν έναν έμετο και να έρχονται κατευθείαν στο κέντρο υγείας. Εκείνη την ώρα μπορεί να περιμένουμε ένα οξύ καρδιολογικό περιστατικό ή ένα οξύ χειρουργικό». Κατάχρηση γίνεται και στη ζήτηση ασθενοφόρου. «Συχνά, για ένα δήγμα μέλισσας ή σφήκας ζητάνε ασθενοφόρο. Και αυτό δεν γίνεται μόνο εδώ. Γίνεται σε όλη την Ελλάδα», σημειώνει.
Ο κ. Μαριόλης εστιάζει στον σημαντικό ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίζει ένα κέντρο υγείας στην υποστήριξη των ευάλωτων. «Αυτές οι μονάδες, πέρα από τον τουρισμό, έχουν και ένα μεγάλο κομμάτι, δύσκολο, που είναι η φροντίδα των ευάλωτων ομάδων. Οι ηλικιωμένοι είναι δικό μας κομμάτι. Εγκυοι, μικρά παιδιά, μετανάστες. Ατομα σε απομονωμένες περιοχές με χαμηλά εισοδήματα. Ενα κομμάτι αυτών χρειάζεται επικοινωνία από τη μονάδα. Ξέρετε τι είναι να μένει κάποιος σε ένα απομακρυσμένο μέρος, να είναι 90 ή 92 ετών και μόνος του; Κάποιος πρέπει να τον πάρει τηλέφωνο να δει εάν είναι καλά. Και αυτό εμείς το κάνουμε εδώ».
Πηγή: kathimerini.gr
Ακολουθήστε το naxostimes.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
