*Του Δημήτρη Αντ. Μανδηλαρά, πρώην Προέδρου της ΟΝΑΣ και της Ομοσπονδίας Μεταλλωρύχων Ελλάδας
Πρόσφατα ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κύριος Δημήτρης Λιανός έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα «Κυκλαδική» με τίτλο “Στη συνείδηση των επισκεπτών θα μπορούσε να υπάρχει και η ορεινή Νάξος για τουρισμό στη διάρκεια του χειμώνα”.
Επειδή διαπίστωσα πως ο κύριος Δήμαρχος περιορίζεται στη διαπίστωση των δυνατοτήτων της ορεινής Νάξου, έστειλα επιστολή στην “Κυκλαδική”, όπου σημειώνω μερικές από τις μέχρι τώρα παραλείψεις των τοπικών αρχών. Προτείνω δε συγκεκριμένες δράσεις από την τοπική αυτοδιοίκηση, που μπορεί να συμβάλουν στην εξέλιξη της ορεινής Νάξου σε τουριστικό προορισμό όχι μόνο τον χειμώνα.
Κοινοποιώ τη σχετική επιστολή στα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
«Στη συνείδηση των επισκεπτών θα μπορούσε να υπάρχει και η ορεινή Νάξος για τουρισμό στη διάρκεια του χειμώνα»
“Διάβασα στο φύλλο της 17ης Δεκεμβρίου 2020 τη συνέντευξη του Δημάρχου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Δημήτρη Λιανού, που έχει ως τίτλο τη φράση του «Στη συνείδηση των επισκεπτών θα μπορούσε να υπάρχει και η ορεινή Νάξος για τουρισμό στη διάρκεια του χειμώνα».
Ομολογώ ότι ο τίτλος αυτός μου δημιούργησε την ελπίδα ότι επιτέλους η Δημοτική Αρχή ετοιμάζει σχέδιο ανάκαμψης και ανασυγκρότησης της ορεινής Νάξου, σχέδιο αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων και του πολιτισμικού και περιβαλλοντικού πλούτου της.
Δυστυχώς, η τοποθέτηση του Δημάρχου περιορίστηκε στη διαπίστωση των δυνατοτήτων της περιοχής. Έτσι εξηγείται και η φράση του «θα μπορούσε». Πιστεύω ότι οι ηγέτες, οποιαδήποτε θέση κι αν κατέχουν, για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του τόπου και τις προσδοκίες των πολιτών πρέπει να έχουν όραμα και ρεαλιστικούς στρατηγικούς στόχους. Ταυτόχρονα, οι καθημερινές δράσεις τους πρέπει να επιβεβαιώνουν την αποφασιστικότητα για την υλοποίηση των στόχων. Η υλοποίηση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων και την αναζωογόνηση της περιοχής.
Τη διαπίστωση ότι η Νάξος αναπτύσσεται με δύο ή περισσότερες ταχύτητες, άνισα και άδικα, την έχουμε κάνει από χρόνια ως απλοί πολίτες ή συλλογικοί φορείς. Η τοπική, δημοτική εξουσία οφείλει να δημιουργήσει προϋποθέσεις σύγκλισης και δίκαιης ανάπτυξης. Δεν μπορεί π.χ. να υπάρξει αυτή η ανάπτυξη χωρίς περιφερειακό δακτύλιο, που να συνδέει όλο το νησί. Δεν μπορεί να αναπτυχθεί η ορεινή Νάξος, αν δεν παραμεριστεί η αδιαφορία των κέντρων των αποφάσεων.
Τα αντιπλημμυρικά έργα
Για να κατανοηθεί η διαχρονική αυτή αδιαφορία, θυμίζουμε ότι υπήρχαν προγράμματα για αντιπλημμυρικά έργα, που είχαν εγκριθεί από τότε που ήταν υπουργοί στο ΥΠΕΧΩΔΕ η κυρία Βάσω Παπανδρέου (2003) και ο κ. Γ. Σουφλιάς (2004) και έμειναν αναξιοποίητα. Μόνο στην Κόρωνο αναλογούσαν 400.000 ευρώ και διαγράφτηκαν πέρυσι.
Το αιολικό πάρκο
Το 2012, με πρωτοβουλία της κοινότητας Κορώνου και δική μου, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στα γραφεία του Συλλόγου Κορωνιδιατών της Χώρας με θέμα το αιολικό πάρκο Κορώνου. Παρόντες ήταν ο τότε Δήμαρχος κ. Μανόλης Μαργαρίτης και εκπρόσωποι όλων των δημοτικών παρατάξεων. Ύστερα από διεξοδική συζήτηση, υπήρξε ομοφωνία στη διαπίστωση ότι η εταιρεία που διαχειρίζεται το αιολικό πάρκο δεν έχει ανταποκριθεί στις συμβατικές της υποχρεώσεις.
Ποιες είναι αυτές;
1) Η κατασκευή, με δαπάνες της, στην κοινοτική έκταση που της παραχωρήθηκε για χρήση, τουριστικού περιπτέρου και εκθετηρίου για τις ΑΠΕ και ειδικά την αιολική ενέργεια. 2) Η ανακατασκευή ή αποκατάσταση πέντε παλαιών ανεμομύλων της περιοχής και η κατάλληλη αισθητική διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, με τρόπο που να συνάδει με το νησιωτικό οικοσύστημα. 3) Τα καθαρά κέρδη που θα προέκυπταν από τα αντισταθμιστικά αυτά έργα θα περιέρχονταν στον Δήμο και στην Κοινότητα, σύμφωνα με τη σύμβαση.
Οι συμβατικές αυτές υποχρεώσεις της εταιρείας έπρεπε να υλοποιηθούν «κατά τον χρόνο δημιουργίας του αιολικού πάρκου» και το αργότερο ως το Νοέμβριο του 2003, όσον αφορά τους ανεμόμυλους και με την ολοκλήρωση κατασκευής του πάρκου, όσον αφορά τα λοιπά έργα. Αυτό ήταν το κοινωνικοπεριβαλλοντικό κόστος της επένδυσης, το οποίο δεν ανέλαβε ποτέ η εταιρεία.
Έτσι ωφελήθηκε περισσότερο αυτή σε βάρος των τοπικών συμφερόντων και της τοπικής κοινωνίας, με μια σύμβαση που εξελίχθηκε σε λεόντειο, χωρίς ουσιαστική αντίδραση από τον Δήμο.
Η σύμβαση προβλέπει επίσης ότι το 10% των καθαρών κερδών θα καρπώνονται ο Δήμος και η Κοινότητα. Μόνο τα δύο τελευταία χρόνια η εταιρεία εμφανίζει καθαρά κέρδη 700.000 ευρώ περίπου, άρα τα έσοδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έπρεπε να είναι 70.000 ευρώ. Μήπως η μη διεκδίκηση της συμβατικής αυτής οφειλής αποτελεί παράβαση καθήκοντος για κάποιους αυτοδιοικητικούς;
Έθιξα δύο από τα πολλά προβλήματα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, που «θα μπορούσε», κατά τον Δήμαρχο να αναπτυχθεί τουριστικά ακόμα και τον χειμώνα. Ο οδικός δακτύλιος είναι τμήμα ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπτυξης και ανάταξης της ορεινής Νάξου, που ακόμα διεκδικεί τη διαμόρφωσή του. Η λειτουργία από την άλλη του αιολικού πάρκου Κορώνου είναι σκανδαλώδης και αντιβαίνει προς το δημόσιο συμφέρον.
Ο εναέριος και τα ορυχεία
Τέλος, πριν από 23 περίπου χρόνια το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο εκπόνησε μελέτη για τη συντήρηση και την τουριστική αξιοποίηση του Εναέριου, των ορυχείων και των εγκαταστάσεων της σμύριδας, που αποτελούν μοναδικά μνημεία της βιομηχανικής αρχαιολογίας μας. Γιατί η μελέτη αυτή δεν επικαιροποιείται, ώστε να ενταχθεί το έργο αυτό σε κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα (ΕΣΠΑ) και να χρηματοδοτηθεί;
Το «θα μπορούσε» του Δημάρχου χρειάζεται ιδέες, τόλμη και προ πάντων πολιτική βούληση”.
