Το τελευταίο διάστημα, το ζήτημα της τοποθέτησης ανεμογεννητριών στην Άνδρο αλλά και γενικότερα στις Κυκλάδες, αποτελεί ένα από τα σημεία αιχμής που αφορούν τόσο στο ενεργειακό ζήτημα, όσο και στο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης των νησιών.
Οι αντιδράσεις των κατοίκων αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού είναι εύλογες, μαζικές και δυναμικές, λόγω της μεγάλης ανησυχίας για την διαφαινόμενη και μη αναστρέψιμη αλλοίωση – καταστροφή του τοπίου με τις παρεπόμενες προφανώς συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον, στη βιοποικιλότητα και στον τουρισμό. Επιπλέον εκκρεμούν και οι αποφάσεις του Στε, απέναντι στις προσφυγές των κατοίκων αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Δυστυχώς στη χώρα μας συνολικά αλλά και στα νησιά, η συζήτηση για την «πράσινη» μετάβαση και την απανθρακοποίηση, με κεντρική ευθύνη της Πολιτείας, δεν έγινε ούτε διαφαίνεται η πρόθεση να γίνει, αφού ήδη υλοποιούνται ειλημμένες αποφάσεις χωρίς καμιά ουσιαστική διαβούλευση. Το δε νέο – αναθεωρημένο χωροταξικό για τις ΑΠΕ, που θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο ουσιαστικής διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες, πρώτον, με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης φαίνεται να καθυστερεί και δεύτερον η εκπόνηση του γίνεται μέχρι αυτή τη στιγμή με όρους πλήρους αδιαφάνειας, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, τουλάχιστον από την ηγεσία του ΥΠΕΝ, προς τους φορείς της αυτοδιοίκησης.
Αποτέλεσμα των παραπάνω αποτελούν, αφενός μεν η επιδίωξη επιβολής των αποφάσεων με αυταρχικά – αστυνομικά μέτρα και αφετέρου η καθολική απόρριψη τους από μεγάλο μέρος των τοπικών κοινωνιών.
Το παράδειγμα της Άνδρου ως προς τη συμπεριφορά των κατασταλτικών αρχών και των διώξεων που ακολούθησαν, ακολουθεί με ελαφρές παραλλαγές εκείνο της Τήνου, αναδεικνύοντας την αντίληψη του αυταρχισμού ως κεντρική κυβερνητική επιλογή. Ταυτόχρονα η έλλειψη διαβούλευσης οδηγεί τις τοπικές κοινωνίες σε καθολική άρνηση και το αδιέξοδο συνεχίζεται….
Και βεβαίως, κατά τη γνώμη μου, δημιουργούνται – αν αληθεύουν τα στοιχεία – και πολλές παραδοξότητες: Δυναμικές κινητοποιήσεις στο λιμάνι του Γαυρίου να εμποδίζουν την εκφόρτωση ανταλλακτικών ήδη εγκατεστημένων ανεμογεννητριών και μάλιστα με διαχειριστή τη ΔΕΗ – Ανανεώσιμες και ταυτόχρονα την ίδια περίπου περίοδο να υπάρχει μικρή αντίδραση για ανεμογεννήτριες – τέρατα π.χ. στην περιοχή Φραγκάκι, όπου σύμφωνα και με Έκθεση του Πανεπιστημίου της Κρήτης, αποτελεί περιοχή Natura και ειδικότερα ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας με προστατευόμενο είδος το σπιζαετό. Και βεβαίως δεν εννοώ τους λιγοστούς ευαισθητοποιημένους πολίτες, που εδώ και χρόνια είναι κινητοποιημένοι, αλλά μια ευρύτερη κοινωνική πλειοψηφία καθώς και τους θεσμικούς παράγοντες του νησιού. Και ας μην ξεχνάμε ότι πέραν των άλλων κριτηρίων, πολύ μεγάλη σημασία έχει ποιοί θα διαχειριστούν και ποιοί θα ωφεληθούν από την εγκατάσταση των συγκεκριμένων αιολικών πάρκων.
Αλλά ας το γενικεύσουμε. Το νησί της Άνδρου θεωρούμενο ως ένα από τα πλουσιότερα σε αιολικό δυναμικό, έχει δεχθεί αιτήσεις αδειοδοτήσεων για εγκατάσταση άνω των 153 ανεμογεννητριών, ισχύος πάνω από 300 MW. Είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή μια τέτοια πρόταση, όπου μια μάζα πανύψηλων σιδερικών θα διαπερνά τις κορυφογραμμές του νησιού από βορρά προς νότο, αλλοιώνοντας το εξαιρετικό φυσικό ανάγλυφο και το τοπίο;;;
Νομίζω ότι μια τέτοια εικόνα του μέλλοντος ξεπερνά κάθε παραλογισμό. Και εν πάση περιπτώσει τα νησιά δεν μπορούν μονομερώς να μετατραπούν σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αξιοποιώντας βεβαίως και την ηλεκτρική διασύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Απορρίπτοντας ισοπεδωτισμούς και καθολικές αρνήσεις, ας ανατρέξουμε στην κοινή λογική. Ας επικαλεστούμε τη φέρουσα ικανότητα – αλήθεια πότε αυτή η παράμετρος θα αποτελέσει οργανικό κριτήριο στις αδειοδοτήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων;
Ας ανατρέξουμε εμείς οι κυκλαδίτες στη σοφή με ευρεία πλειοψηφία απόφαση του νομαρχιακού συμβουλίου των Κυκλάδων στις 7/6/2007 που περιέγραφε λεπτομερώς τα κριτήρια και τις προδιαγραφές (ύψος, αποστάσεις και ορατότητα από τους οικισμούς, αποστάσεις από αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, περιοχές υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας κλπ.) για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα νησιά. Απόφαση που φυσικά δεν λήφθηκε υπόψη ούτε από τη ΡΑΕ, ούτε από τις κυβερνήσεις, αλλά που δεν καταφέραμε να την υπερασπιστούν ούτε οι τοπικές κοινωνίες.
Ας αυξήσουμε την πίεση μας με πρακτικά μέτρα, πριν η κατάσταση παγιωθεί και γίνει μη αναστρέψιμη. Καθολικός στόχος όλων μας: η μη εγκατάσταση καμμιάς ανεμογεννήτριας έως ότου ολοκληρωθεί το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ.
Πως μπορεί να επιτευχθεί:
Άμεση επικαιροποίηση συμμετοχών και ενεργοποίηση της Επιτροπής Αγώνα της Άνδρου και διεκδίκηση Κοινής Επιτροπής από όλες τις Κυκλάδες.
Διεκδίκηση άμεσης συνάντησης, έστω διαδικτυακής με τη νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ.
Πρόσκληση για έμπρακτη συμμετοχή στο συγκεκριμένο αγώνα όλων των θεσμικών παραγόντων, βουλευτών, δημάρχων, εκπροσώπων επαγγελματικών φορέων κλπ.
Άρση όλων των αστυνομικών διώξεων και προστίμων που επιβλήθηκαν τους τελευταίους μήνες στους διαμαρτυρόμενους πολίτες.
Ξεκίνημα ουσιαστικής διαβούλευσης σε όλα τα επίπεδα και με τις τοπικές κοινωνίες για τη λελογισμένη αξιοποίηση των ΑΠΕ με κριτήρια νησιωτικότητας και με σεβασμό στο τοπίο, το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον
Είναι προφανές ότι όλοι δεν έχουμε την ίδια στρατηγική στόχευση, οφείλουμε όμως να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, να διεκδικήσουμε και να συμφωνήσουμε στον παραπάνω στόχο, έτσι ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
ΤΩΡΑ, ΓΙΑΤΙ ΑΥΡΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ!!!!!!!!
* Του Νίκου Συρμαλένιου
