Σήμερα, σε αυτή την έκτακτη κατάσταση, με την πανδημία να επιφέρει αλλαγές σε όλους τους τομείς, προκύπτει πραγματική ανάγκη στήριξης της ακτοπλοΐας, της συνέχισης των ακτοπλοϊκών συνδέσεων των νησιών και της ταυτόχρονης προστασίας των θέσεων εργασίας των ναυτικών, απόψεις που αναλυτικά διατυπώνονται στις οκτώ προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ που κατατέθηκαν από τον τομεάρχη ναυτιλίας Νεκτάριο Σαντορινιό.
Ο Υπουργός Ναυτιλίας χθες προσπάθησε καθυστερημένα με μια σειρά από ασύνδετα μέτρα να απαντήσει στις ενέργειες και στα υπομνήματα των φορέων της Ναυτιλίας, της Ακτοπλοΐας και της Ναυτεργασίας, χωρίς σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης με σημαντικά κενά και μεγάλες ελλείψεις.
Ο απαιτούμενος ανασχεδιασμός των δρομολογίων οφείλει να γίνει με γνώμονα τη διασφάλιση των κεντρικών-τοπικών συνδέσεων των νησιών και την απρόσκοπτη διακίνηση αγαθών και τοπικών προϊόντων σε αυτά, μετά από δημόσια συζήτηση του Υπουργείου Ναυτιλίας – Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, του ΣΕΕΝ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας) και των νησιωτικών κοινωνιών, δήμων, περιφέρειας, επιμελητηρίων, συλλόγων. Συγχρόνως, πρέπει να διασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας των ναυτεργατών, να προβλεφθεί η έκτακτη χρηματοδότηση των δρομολογίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και όχι σε βάρος των ήδη υφιστάμενων άγονων γραμμών.
Το καθεστώς στη «Ναυτιλία και τις θαλάσσιες ενδομεταφορές» τροποποιήθηκε με νέο νόμο που ψηφίστηκε πριν λίγες μέρες από τη ΝΔ, εν μέσω έκτακτων μέτρων λόγω πανδημίας COVID-19, με 2 βουλευτές από κάθε κοινοβουλευτικό κόμμα, χωρίς να υπηρετεί ένα στρατηγικό σχέδιο για τη ναυτιλία και την αντιμετώπιση της κρίσης, μόνο με κάποιες θετικές ρυθμίσεις για το λιμενικό σώμα. Στους νησιώτες γίνεται ήδη ορατό το πνεύμα του νόμου, με την ευκολία που οι εταιρείες ανασχεδιάζουν, καταργούν, συμπυκνώνουν τις γραμμές ή δεν δρομολογούν τα προγραμματισμένα πλοία, παρακάμπτοντας κάθε δημόσιο έλεγχο και συζήτηση με τις τοπικές κοινωνίες. Οι επιπτώσεις του νόμου στη Σαντορίνη είναι πιο σημαντικές με την ακύρωση της ανέλκυσης του Sea Diamond, ενώ στις Δυτικές Κυκλάδες αναζωπυρώνεται η αγωνία για τις φετινές γραμμές.
Στον αντίποδα του νομοσχεδίου που είχε καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στόχευε στον πλήρη ανασχεδιασμό του βασικού νόμου της ακτοπλοΐας (2932/2001), είχε περάσει από δημόσια διαβούλευση λίγο πριν τις εκλογές αλλά δεν πρόλαβε να ψηφιστεί, ο νέος νόμος της ΝΔ είναι μια αποσπασματική και φωτογραφική τροποποίηση του 2932/2001, που δεν λύνει τα βασικά προβλήματα της ακτοπλοΐας, υιοθετεί κάποια σημεία του νομοσχεδίου που είχε κατατεθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ καταργεί σημαντικές θετικές ρυθμίσεις άλλων νόμων.
Ο νέος νόμος διαπνέεται από την νεοφιλελεύθερη αντίληψη εκτοπισμού του δημοσίου από τον έλεγχο της ακτοπλοΐας, με εξυπηρέτηση συμφερόντων των ακτοπλοϊκών εταιρειών, μεταφοράς πετρελαιοειδών, αποβλήτων και της ιδιωτικής διαχείρισης των λιμανιών. Προωθεί την αποδόμηση της νησιωτικότητας. Εκπαραθυρώνει την Δημόσια Διοίκηση, την διαφάνεια, την ασφάλεια, την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος. Είναι η εξόφληση των γραμματίων προς τις εταιρείες που διέθεσαν τα πλοία και τα ελικόπτερα τους στην υπηρεσία του εκλογικού αγώνα της ΝΔ.
Με λίγες θετικές και πολλές αρνητικές ρυθμίσεις, όπως ενδεικτικά:
· Ελαφρύνονται οι κυρώσεις στις περιπτώσεις σοβαρών παραβάσεων στην ακτοπλοΐα.
· Ρυθμίζονται προβλήματα ανταγωνισμού, υπέρ των ταχύπλοων.
· Ελαττώνεται η εκπροσώπηση νησιωτικών φορέων στο Συμβούλιο Νησιωτικής Πολιτικής, και καταργείται το Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής.
· Ενσωματώνονται οι νομοθετικές μας πρωτοβουλίες για το Μεταφορικό Ισοδύναμο(Μ.Ι.), αλλά με αδικαιολόγητη συνέχιση της εφαρμογής του Μ.Ι. στα καύσιμα ως πιλοτικής.
· Δεν προσδιορίζεται η χρηματοδότηση του Μ.Ι. από προϋπολογισμό ή ΠΔΕ.
· Μεταβάλλεται η Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), για να εξυπηρετήσει την πώληση των λιμανιών.
· Καταργείται η Δημόσια Αρχή Λιμένων (ΔΑΛ), που ασκούσε τον έλεγχο του δημοσίου στα λιμάνια.
· Θετική η πρόσληψη 1.500 στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή.
· Επαναφέρεται το παλιό καθεστώς ελέγχου ασφάλειας πλοίων, το οποίο και είχε τροποποιηθεί μετά το ατύχημα του Αγία Ζώνη ΙΙ.
· Καταργούνται οι αρμοδιότητες των Λιμενικών Αρχών στον αιγιαλό και την παραλία.
· Καταργείται το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Δόμησης Αυθαιρέτων.
· Αδειοδοτούνται οι πλωτές εξέδρες με τη σύμφωνη γνώμη μόνο της Κτηματικής.
· Δημιουργείται σε κάθε λιμάνι μονοπώλιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων, υποστηρίζει ότι η δυνατότητα μετακίνησης των νησιωτών αποτελεί πρωταρχικό όρο ύπαρξης νησιωτικής ζωής, η συγκοινωνία κοινωνικό αγαθό, που η λειτουργία της και το ισοδύναμο κόστος της πρέπει να εξασφαλίζονται και να ρυθμίζονται από το κράτος. Με καθορισμό των ακτοπλοϊκών γραμμών, των θαλάσσιων δρόμων του Αιγαίου, ώστε να εξυπηρετούν το σχέδιο ισόρροπης παραγωγικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης των Κυκλάδων, της επόμενης μέρας μετά την κρίση και την πανδημία, με γεωγραφικά, παραγωγικά, κοινωνικά και διοικητικά κριτήρια και στόχο την ισοκάλυψη όλου του χώρου και των εποχών.
Η επιδημία και η επακόλουθη κρίση στην κοινωνία λόγω του κορωνοϊού αναδεικνύει την αναντικατάστατη σημασία του δημόσιου τομέα σε όλο το φάσμα της ζωής μας. Δυστυχώς ο νέος νόμος για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές επιμένει στο ναυάγιο του νεοφιλελευθερισμού, στην απεξάρτηση από κάθε δημόσιο έλεγχο, σε βάρος της κοινωνίας των νησιών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με την επεξεργασμένη στρατηγική για την ναυτιλία, τις προγραμματικές θέσεις για την συγκοινωνία και την παραγωγική ανάπτυξη στις Κυκλάδες, παραμένει η μόνη ελπίδα για τη κοινωνία μας.
