Οι περιφέρειες σήμερα έχουν τεράστιες αδυναμίες διεκπεραίωσης στοιχειωδών αρμοδιοτήτων τους εξαιτίας της πολύ μεγάλης υποστελέχωσης, τόνισε στην ομιλία του στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος. Και πρόσθεσε ότι στις Κυκλάδες σε 24 κατοικημένα νησιά υπηρετούν μόνο 190 υπάλληλοι, οι οποίοι δεν μπορούν να διεκπεραιώσουν καθήκοντα.
Δεν υπάρχουν μηχανικοί, δεν υπάρχουν γεωπόνοι, δεν υπάρχουν κτηνίατροι, έτσι ώστε πραγματικά να μπορούν οι υπηρεσίες αυτές να λειτουργούν και ο πολίτης να απευθύνεται σε αυτές τις υπηρεσίες. Επίσης, ανέφερε ότι στις περιφέρειες που έχουν πολλά νησιά και ορεινές περιοχές τα κίνητρα για να παραμείνουν οι υπάλληλοι είναι από ελάχιστα έως μηδαμινά.
Ο βουλευτής έκανε λόγο και για τη τη διαχείριση των απορριμμάτων αναφέροντας ότι στον πρόσφατο νόμο Χατζηδάκη για δύο περιφέρειες για τα Ιόνια νησιά και για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων μεταφέρεται στις περιφέρειες, που δεν μπορούν να διεκπεραιώσουν ένα τόσο μεγάλο έργο. Συνεπώς, είναι φανερό ότι σύντομα θα οδηγηθούμε στην ίδρυση μιας ανώνυμης εταιρείας, που θα περάσει σε ιδιωτικά χέρια.
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του Νίκου Συρμαλένιου:
«Η πανδημία στην συνείδηση της συντριπτικής πλειοψηφίας του Ελληνικού λαού και όχι μόνο, ανέδειξε την ανάγκη για ένα αποτελεσματικό, συνεκτικό και πολύ δυνατό σύστημα υγείας, το οποίο θα διαρθρώνεται από άκρη σε άκρη όλης της χώρας και όχι μόνο στην πρωτεύουσα και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Άρα, αυτό οφείλουμε να το ενισχύσουμε και ως κρατική διοίκηση, αλλά και ως περιφερειακή αυτοδιοίκηση και δημοτική αυτοδιοίκηση.
Επίσης, υπάρχει μεγάλος προβληματισμός για ένα νέου τύπου παραγωγικό μοντέλο στο οποίο θα έχει κεντρική θέση ένας αναβαθμισμένος πρωτογενής τομέας της οικονομίας. Η υπόθεση των περιφερειών, είναι υπόθεση μιας νέας αναπτυξιακής στρατηγικής για τη χώρα όπου όπως λέγαμε παλιά θέλουμε αποκέντρωση με ενίσχυση της περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Με αυτή την έννοια, θα έλεγα, ότι θα πρέπει να επικαιροποιήσουμε και εμείς το περιεχόμενο της δικιά μας Επιτροπής Περιφερειών σε σχέση και σε σύνδεση και με την Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βεβαίως, καλώς υπάρχουν οι εκπρόσωποί μας εκεί, αλλά εγώ, θα ήθελα και μια πιο αμεσότερη επαφή των εκπροσώπων του Ελληνικού κοινοβουλίου που συμμετέχουν στην Επιτροπή Περιφερειών της Ελληνικής Βουλής με τους εκπροσώπους των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να υπάρξει μια αμεσότερη σύνδεση μεταξύ επιλογών στρατηγικών αναπτυξιακών και λοιπά.
Από αυτή λοιπόν την άποψη, εδώ, οφείλουμε να σημειώσουμε το εξής: Πρώτον, χρειάζεται να υπάρξει στα πλαίσια του εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού, ένας περιφερειακός χωροταξικός σχεδιασμός, ο οποίος υπάρχει μεν σε κάποιες περιφέρειες, σε άλλες περιφέρειες βρίσκεται σε αναθεώρηση, όμως δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο το οποίο να ξεκινάει από πάνω και να φτάνει μέχρι το απώτατο σημείο της Επικράτειας, που να έχει χωρικά σχεδιαστεί έτσι ώστε να ξέρουμε ποιος κάνει τι, ποιες είναι οι χρήσεις γης, τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται σε κάθε περιοχή, με βάση τη στρατηγική ενός νέου αναπτυξιακού και παραγωγικού μοντέλου.
Για να υπάρξει όμως ένας τέτοιος ρόλος αναβαθμισμένος των περιφερειών, θα πρέπει οι ίδιες οι περιφέρειες να έχουν υπόσταση. Σήμερα -και απευθύνομαι και στον Πρόεδρο της Ένωσης Περιφερειών- οι περιφέρειες έχουν τεράστιες αδυναμίες διεκπεραίωσης στοιχειωδών αρμοδιοτήτων τους εξαιτίας της πολύ μεγάλης υποστελέχωσης. Εγώ προέρχομαι από τις Κυκλάδες, η περιφέρεια νοτίου Αιγαίου, εδώ και 7 – 8 χρόνια είχε πάνω από 400 κενά στις οργανικές θέσεις του οργανισμού της. Σήμερα ακόμα περισσότερα κενά.
Στις Κυκλάδες υπηρετούν σε 24 κατοικημένα νησιά 190 μόνο υπάλληλοι, οι οποίοι δεν μπορούν να διεκπεραιώσουν καθήκοντα. Δεν υπάρχουν μηχανικοί, δεν υπάρχουν γεωπόνοι, δεν υπάρχουν κτηνίατροι, έτσι ώστε πραγματικά να μπορούν οι υπηρεσίες αυτές να λειτουργούν και ο πολίτης να απευθύνεται σε αυτές τις υπηρεσίες.
Κατά συνέπεια ένα αίτημα που νομίζω ότι είναι πρωτεύον, επιτακτικό εδώ και τώρα, μια και φθάσαμε στο σημείο από 1/1/2019 να κατακτήσουμε «μία αποχώρηση μία πρόσληψη», η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας να διεκδικήσει άμεσες, μόνιμες προσλήψεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων σε όλες τις περιφέρειες και κυρίως στις περιφέρειες που έχουν απομακρυσμένες νησιωτικές περιοχές, αλλά και ορεινές περιοχές. Εάν δεν γίνουν αυτές οι προσλήψεις, το να μιλάμε για ρόλο των περιφερειών είναι σαν να βάζουμε το κεφάλι στην άμμο και να μην καταλαβαίνουμε ποια είναι η πραγματικότητα.
Ένα δεύτερο ζήτημα είναι, ότι σε αυτές τις περιφέρειες που έχουν πολλά νησιά και ορεινές περιοχές τα κίνητρα για να παραμείνουν οι υπάλληλοι είναι ελάχιστα έως μηδαμινά. Υπήρξε μια προσπάθεια το 2017, με ένα νόμο περί στήριξης, σίτισης, στέγασης από την Αυτοδιοίκηση, για να παραμείνουν οι υπάλληλοι, αλλά τελικά αυτός ο νόμος δεν περπάτησε σε ότι αφορά στους υπαλλήλους των ΟΤΑ, με βάση τα τότε δεδομένα και τις πιέσεις των δανειστών, στους οποίους η χώρα ήταν υποχρεωμένη να προχωρήσει με βάση κάποιες δεσμεύσεις.
Επίσης, υπάρχουν μια σειρά άλλα ζητήματα, όπως τα εκτός έδρας. Στα εκτός έδρας, δεν μπορεί το μοναδικό κριτήριο στις νησιωτικές περιοχές να είναι η απόσταση με μίλια. Χρειάζεται να δούμε την προσβασιμότητα, τη συχνότητα των δρομολογίων. Δεν μπορεί ένας υπάλληλος που φεύγει από τη Σύρο, παραδείγματος χάρη, να πηγαίνει στην Κέα και να υπολογίζεται μόνο η απόσταση, τα μίλια και να μην υπολογίζεται ότι δεν έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει με πλοίο την ίδια μέρα στην έδρα του κ.λπ. Άρα, χρειάζεται η επεξεργασία ενός συνόλου κινήτρων, έτσι ώστε και να υπάρξουν προσλήψεις, αλλά και να υπάρξουν και κίνητρα που θα κρατήσουν αυτόν τον κόσμο σε αυτές τις περιοχές. Εάν δεν γίνουν όλα αυτά είναι φανερό ότι κάπου αλλού στοχεύει η διοίκηση, στο να εκχωρήσουν με αρμοδιότητες τον ιδιωτικό τομέα. Εκεί που δεν μπορούν να καλυφθούν οι αρμοδιότητες από το δημόσιο, προφανώς, η εύκολη λύση είναι να μεταφέρουμε αυτές τις αρμοδιότητες στον ιδιωτικό τομέα.
Έρχομαι και σε ένα τελευταίο ζήτημα, που αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων. Στον πρόσφατο νόμο Χατζηδάκη, ξέρετε πολύ καλά ότι για δύο περιφέρειες για τα Ιόνια νησιά και για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, πέρασε ένας νόμος όπου μεταφέρει την αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από τους δήμους, τους αφήνει μόνο την αποκομιδή, στις περιφέρειες. Εδώ, μέχρι τώρα λέγαμε ότι οι περιφέρειες δεν μπορούν να καλύψουν με τις τεχνικές τους υπηρεσίες, τις ανύπαρκτες σχεδόν τεχνικές τους υπηρεσίες τα μικρά νησιά. Πώς θα καλύψουν τώρα μια ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων που απαιτεί από τη διαλογή, στην πηγή, κομποστοποίηση, ανακύκλωση και τελικά διαχωρισμό και κατάληξη σε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων; Πώς θα μπορέσει να γίνει μια τέτοια διαδικασία; Ένας ανύπαρκτος περιφερειακός φορέας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, χωρίς υπαλλήλους παρά μόνο με ένα διοικητικό συμβούλιο, καλείται να ανταπεξέλθει σε μία περιφέρεια 48 κατοικημένων νησιών που ξεκινάει από την Κέα και φθάνει μέχρι το Καστελόριζο, να ανταπεξέλθει σε αυτό το καθήκον.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι εδώ πάμε για την ίδρυση μιας ανώνυμης εταιρείας, που θα περάσει σε ιδιωτικά χέρια και από εκεί και πέρα «γαία πυρί μειχθήτω».
Νομίζω, λοιπόν, ότι αυτά είναι θέματα που η Ένωση Περιφερειών θα πρέπει να τα δει σοβαρά. Δεν μπορεί να προχωρήσει και να λέμε ότι έχουμε περιφερειακή ανάπτυξη και περιφέρειες συγκροτημένες, περιφερειακές αυτοδιοικήσεις που είναι ο μοχλός, ο βραχίονας της ανάπτυξης στη χώρα μας, εάν δεν αντιμετωπισθούν αυτά τα ζητήματα. Διαφορετικά, αν συνεχίσουμε έτσι σημαίνει ότι έχουμε συναινέσει σε μια πολιτική που θέλει η Κεντρική Κυβέρνηση να αποφασίζει τα πάντα ως ένα επιτελικό κράτος, το οποίο δεν αφήνει κανένα περιθώριο για περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση».
