Λ. Ελευθερίου: Αν αλλάζει κάτι ριζικά με τον ερχομό των παιδιών αυτό είναι οι προτεραιότητες της ίδιας μου της ζωής

Απολαύστε τον απελευθερωμένο, από τη μέχρι τώρα εικόνα του, Λευτέρη Ελευθερίου αποκλειστικά στο theatis.gr!

Ξεκίνησες από τοπικό εργαστήριο, παρακολούθησες σεμινάρια ελευθέρων θεατρικών σπουδών και τελικά σπούδασες σε ανωτέρα δραματική σχολή. Τι κέρδισες από αυτή σου την περιπλάνηση; Άξιζε ο κόπος; Πιστεύεις στους αυτοδίδακτους ηθοποιούς ή θεωρείς απαραίτητη την εκπαίδευση;

Σε κάθε βήμα που περιέγραψες κέρδισα και κάτι διαφορετικό. Το εργαστήριο και τα σεμινάρια με ‘φεραν σε μία πρώτη επαφή με την τέχνη του ηθοποιού. Στην αρχή προσπαθούσα να εστιάσω στο ένστικτό μου, στη διαίσθηση μου ‘ πάλευα να επιβεβαιώσω ότι στο περιβάλλον των σχολών δραματικής τέχνης μπορώ να εκφραστώ και να τολμήσω να εκτεθώ, να προσεγγίσω μέσα από προσωπικές εμπειρίες και θεωρίες την υποκριτική, να γελοιοποιηθώ, να τσαλακώσω την εικόνα μου. Παράλληλα διδάχτηκα πως να ανακαλύπτω την εκφραστική γκάμα του σώματος και της φωνής μου και πως να αφηγούμαι μια ιστορία χρησιμοποιώντας τα στο έπακρο. Στην πορεία των μαθημάτων διδάχτηκα να αλληλεπιδρώ με τους υπόλοιπους ηθοποιούς το οποίο είναι και το δυσκολότερο βήμα γιατί είμαι πολύ παρεμβατικός και ανασφαλής στην εργασία μου και ένα έργο απαιτεί να κατανοήσω συνολικά τις δυνατότητες των συναδέλφων να μάθω να διεκδικώ και να δίνω χώρο παράλληλα ώστε να δημιουργούμε τελικά ο θίασος μια αρμονική ορχήστρα που παίζει το ίδιο έργο. Ο κόπος της θεατρικής εκπαίδευσης για να απαντήσω και στην παρακάτω ερώτηση άξιζε και την συστήνω ανεπιφύλακτα σε όποιον ενδιαφέρεται να αποκτήσει επαφή και να καλλιεργήσει τα εκφραστικά του μέσα. Το θέατρο με δίδαξε πως να αρθρώνω λόγο, να παρατηρώ την πορεία των συναισθημάτων μου, να γνωρίσω και να χρησιμοποιήσω το σώμα μου στις περιγραφές μου. Ειδικά οι επαγγελματίες που εκτίθενται σε πλήθος ανθρώπων θα βγουν πολύ κερδισμένοι με τα μαθήματα θεάτρου.

Λείπει κάτι από το ελληνικό θέατρο;

 Έχω παρακολουθήσει ελάχιστες θεατρικές παραστάσεις εκτός Ελλάδας. Δεν έχω μέτρο σύγκρισης ώστε να εκθέσω τις ελλείψεις του ελληνικού θεάτρου. Ξένοι επισκέπτες στη χώρα μας, βρίσκουν τον αριθμό των εγχώριων παραγωγών μεγάλο συγκριτικά με τον αριθμό των θεατών. Η γκάμα των θεατρικών παραστάσεων στη χώρα μας είναι επίσης εκπληκτικά μεγάλη. Παραστάσεις θεάτρου κλασικού ρεπερτορίου, θεαματικά μιούζικαλ, έργα νέων Ελλήνων συγγραφέων, νέων πειραματικών ομάδων. Με αυτό το δεδομένο μπορούμε να χαιρόμαστε που το θέατρο ανθίζει ως τρόπος καλλιτεχνικής έκφρασης των Ελλήνων ενώ οι ελλείψεις που προκύπτουν μάλλον αφορούν στην επιβίωση των καλλιτεχνών και των παραγωγών του. Συνεπώς, η βασική έλλειψη του ελληνικού θεάτρου είναι η οικονομική ευμάρεια και ασφάλεια. Μιλώντας για την Ελλάδα, χώρα που μαστίζεται από τα οικονομικά προβλήματα, χώρα γενέτειρα του θεάτρου και που βασίζεται οικονομικά στον τουρισμό θα έπρεπε να επενδύσουμε σε παραστάσεις ελληνοκεντρικής θεματολογίας που αφορούν και γίνονται κατανοητές στους ξένους θεατές.

Υπάρχει κάποιος ρόλος που θα ήθελες πολύ να υποδυθείς και δε θα σε φανταζόμασταν ποτέ σε αυτόν;

Όχι. Δυστυχώς ή ευτυχώς αγωνιώ να εκθέτω είτε σε εκπομπές είτε σε βίντεο είτε στο θέατρο χαρακτήρες που μου αρέσει να υποδύομαι. Μου αρέσει να μεταμορφώνομαι, να υποδύομαι χαρακτήρες στους οποίους παίρνει χρόνο στους θεατές να καταλάβουν ποιος είμαι. Βέβαια, εκτός αυτής της έκπληξης της μεταμόρφωσης, ένας ολοκληρωμένος ρόλος απαιτεί να τον έχω αναλύσει σε βάθος και να είμαι συνεπής με τα χαρακτηριστικά του μέχρι το τέλος του έργου.

Η δημιουργία οικογένειας σας έκανε πιο ελαστικό σχετικά με τις επαγγελματικές σας επιλογές;

Αν εννοείς ελαστικότητα το ότι έχω γίνει λάστιχο δουλεύοντας 5 δουλειές ταυτόχρονα το καταλαβαίνω. Το επάγγελμα του ηθοποιού κατά την γνώμη μου είναι συνυφασμένο με την ελαστικότητα. Ειδικά αν έχεις γίνει λίγο γνωστός ηθοποιός όπως εγώ αυτή τη στιγμή μπορεί να χτυπήσει το τηλέφωνο και να ακούσω προτάσεις συνεργασίας κάθε είδους, διαφήμιση, παρουσιάσεις προϊόντων, παραστάσεις με φίλους χωρίς έσοδα, ανάληψη σκηνοθεσίας, διδασκαλία σε σχολές, μουσικοθεατρικά νούμερα σε βραδινά μαγαζιά. Πρέπει να μου πεις ποιες θεωρείς ελαστικές επιλογές για έναν ηθοποιό για να σου απαντήσω ανάλογα γιατί η οικογένεια στηρίζεται από εμένα οικονομικά και κάθε άλλο παρά ελαστικότητα μπορώ να δείξω στις επαγγελματικές μου επιλογές αν τις ονομάσουμε πιο πεζά, χρόνο, χρήμα και ικανοποιητικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Αν αλλάζει κάτι ριζικά με τον ερχομό των παιδιών αυτό είναι οι προτεραιότητες της ίδιας μου της ζωής. Έγινε προτεραιότητα η οικονομική ασφάλεια στο σπίτι. Οι επαγγελματικές μου επιλογές βασίζονται σε παραστάσεις στις οποίες κάνω αυτό που αγαπώ, διαφαίνεται το πάθος μου να υπηρετήσω το έργο και παράλληλα να προσπορίσω χρήματα στην οικογένεια.

Στο Δόξαπατρη υποδύεσαι έναν νεαρό που πάσχει από το σύνδρομο Τουρέτ. Έχεις γνωρίσει κάποιον τέτοιο άνθρωπο; Μελέτησες βιντεάκια; Πως δούλεψες το συγκεκριμένο ρόλο και βγήκε τόσο πετυχημένος;

Στο σύνδρομο Τουρέτ φαινόμενα όπως τα τικ ή η ακατάσχετη βωμολοχία είναι συχνά και τα έχουμε εντάξει στην παράσταση όμως το πολύ βασικό χαρακτηριστικό του συνδρόμου είναι η συχνότερη εμφάνισή του σε στιγμές ψυχολογικής πίεσης. Ο ρόλος του Φιλίππου είναι έμπνευση του Θοδωρή και γνωρίζει πολύ καλύτερα από μένα τον τρόπο που ήθελε να εντάξει στο έργο έναν χαρακτήρα με το συγκεκριμένο σύνδρομο. Μου ζήτησε να δω κάποια videos που πίστευε ότι αναδεικνύουν τα στοιχεία που ήθελε να φωτιστούν κατά τη διάρκεια του έργου. Κάνοντας τις δικές μου αναζητήσεις κυρίως επίσης μέσω βίντεο και εγώ ή αναγνώσεων σχετικών άρθρων στο ίντερνετ ανακάλυψα ότι το σύνδρομο Τουρέτ έχει πολλές εκφάνσεις που διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Την δική μου εκδοχή άλλοι την είδαν και διαφώνησαν άλλοι την είδαν και την ταύτισαν με περιπτώσεις που έχουν συναντήσει δια ζώσης. Έχω πληθωρικό χαρακτήρα επί σκηνής και προσπάθησα να επιλέξω αυτή που ενοχλεί λιγότερο την συνολική έκβαση της αφήγησης του έργου. Αν και με ενδιαφέρει να πείθεται ο θεατής ότι ο ρόλος εμφανίζει στοιχεία του συνδρόμου δεν θα ήθελα να επεκταθώ περισσότερο στα χαρακτηριστικά του γιατί είναι λεπτό ζήτημα ειδικά από επιστημονικής σκοπιάς και εγώ δεν έχω πλησιάσει την αλήθεια σε βαθμό που ο θεατής να βλέπει ντοκιμαντέρ. Στο έργο ο χαρακτήρας πρέπει να αναδείξει πολύ περισσότερα στοιχεία για την προσωπικότητά του την ψυχή του και την σκέψη του από τα φαινόμενα που με την πρώτη μάτια ονομάζουμε Τουρέτ ή στην ιδανική περίπτωση ο θεατής να θεωρήσει το σύνδρομο αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχικής πίεσης του ήρωα.

Το έργο διαδραματίζεται στο κέντρο της Αθήνας και οι πρωταγωνιστές βιώνουν έντονα προβλήματα που ήρθαν μαζί με την κρίση. Εσύ που κατάγεσαι από τη Νάξο, πιστεύεις πως οι άνθρωποι εκτός πρωτεύουσας είναι έστω και λίγο καλύτερα; Υπάρχει σε αυτά τα μέρη έδαφος για καλλιτεχνική δράση αλλά και επιβίωση;

Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας και η Νάξος τα τελευταία χρόνια βιώνει σημαντική τουριστική ανάπτυξη που σημαίνει και οικονομική άνθιση συγκριτικά με μια ηπειρωτική επαρχεία της Ελλάδας όπου ο ορίζοντας ανάπτυξης είναι ανύπαρκτος και οδηγεί τους κατοίκους στα αστικά κέντρα. Η κρίση στο νησί δεν έγινε τόσο αισθητή και η ποιότητα ζωής βρίσκεται σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Το δε κλίμα και φυσικό περιβάλλον διαβίωσης είναι και το αντικαταθλιπτικό μου. Για να δανειστώ λόγια του Καζαντζάκη “αν υπάρχει επί γης παράδεισος αυτός είναι η Νάξος”. Η καλλιτεχνική ζωή και η αντίληψη των ανθρώπων της επαρχίας ακολουθεί τους δικούς της ρυθμούς και εξαρτάται βέβαια από τις προσλαμβάνουσες κάθε ατόμου. Εγώ προσπάθησα να αφουγκραστώ, να ασπαστώ τον τρόπο ψυχαγωγίας τους και ευτύχισα να γνωρίσω ανθρώπους που θαυμάζω τις γνώσεις τους την καλλιέργεια τους και την καλλιτεχνική αντίληψη ακόμα και αν πρόκειται για την παραδοσιακή τέχνη του νησιού. Όταν αναλαμβάνω κάποια καλλιτεχνική δραστηριότητα στην Νάξο φροντίζω να αφορά κυρίως τον ντόπιο πληθυσμό η θεματολογία ώστε τα έργα να έχουν κάποιο αντίκτυπο σε αυτά που απασχολούν τους κατοίκους. Αν αποφάσιζα να μείνω στην Νάξο σε καμία περίπτωση δεν θα περίμενα να βρω την καλλιτεχνική ποικιλία που μου προσφέρει ένα αστικό κέντρο, αντίθετα θα προσπαθούσα να εμπνευστώ από τον πλούτο της εντόπιας παραδοσιακής καλλιτεχνικής παραγωγής και να την παντρέψω με ότι μου προσέφερε η προσωπική μου τριβή με το θέατρο. Η επιβίωση ενός επαγγελματία καλλιτέχνη είναι ούτως ή άλλως σε όλα τα μέρη του κόσμου δύσκολη και απαιτεί την ελαστικότητα που προαναφέραμε προκειμένου να μην βαλτώσεις σε σκέψεις αποθαρρυντικές.

Ο κύριος ΚΙΧ και το μυστικό κουτί των ήχων. Έχεις μάθει κάτι από τα παιδιά παίζοντας σε αυτήν την παιδική παράσταση;

Κάθε παιδί είναι ένα διαφορετικό σύμπαν. Η μάθηση είναι ταυτισμένη με την παρατήρηση. Για να μάθω κάτι από τα παιδιά πρέπει να τους δώσω χρόνο να ανοιχτούν, να μιλήσουν, να τα ακούσω. Εγώ δυστυχώς με τους ρυθμούς δουλειάς μου έχω ελάχιστο χρόνο. Τα παιδιά στην παράσταση παρατηρούν τον Κιχ και όχι ο Κιχ τα παιδιά. Ένας γενικός κανόνας που έμαθα από τα παιδιά είναι να μην επαναπαύομαι ποτέ στη δεδομένη εμπιστοσύνη που μπορεί να δείχνουν οι γονείς που με εκτιμούν καλλιτεχνικά και επιλέγουν να έρθουν στην παράσταση. Για τα παιδιά είμαι ένας άγνωστος ηθοποιός που πρέπει να αποδείξει ότι υπηρετεί άριστα το έργο. Σε κάθε παράσταση προσπαθώ να μάθω να θυμάμαι πως σκεφτόμουν σαν παιδί. Ειδικά πόσο απελευθερωμένη φαντασία είχα. Με υλικά και αντικείμενα που συναντώ μπροστά μου καθημερινά, και δεν δίνω σημασία, σαν παιδί μπορούσα να φαντάζομαι τους πιο ονειρικούς κόσμους. Η φαντασία έχει γίνει το πιο σημαντικό εργαλείο στο επάγγελμά μας ειδικά αυτές τις εποχές είναι ακριβοθώρητη η πλούσια υλικοτεχνική υποστήριξη των θεατρικών παραστάσεων

Ετοιμάζεις κάτι αυτόν τον καιρό;

Για να είμαι ειλικρινής δεν είμαι σε διαδικασία ετοιμασιών κάποιου project. Η οικονομική κρίση και η πατρότητα έκανε πιο διάφανη την ανάγκη μέσα μου να στραφώ προς την εκπαίδευση, προσπάθησα να βρω τρόπο να συνδυάσω την επιστημονική γνώση με το θέατρο. Αντιλήφθηκα ότι σε εποχές πολιτικοοικονομικής πενίας και απόγνωσης, χωρίς παιδεία είμαι έρμαιο της ημιμάθειας μου, θύμα φανατισμού και εκμετάλλευσής . Δεν είναι εύκολη υπόθεση βέβαια να σηκωθεί με σθένος η επιστημονική γνώση στη σκηνή όταν με το εκπαιδευτικό μας σύστημα την έχουμε ξαπλωμένη στα βιβλία τόσα χρόνια. Η συγγένεια τους βέβαια είναι μεγάλη κατά την ταπεινή μου άποψη διότι και οι δύο προσπαθούν να διερευνούν τα αίτια και τα αποτελέσματα πράξεων και φαινομένων, ανάλογα τον τομέα της επιστήμης ή την θεματολογία του θεατρικού έργου.

Της Ναταλί Τσάβεζ