Δεν μπορώ να καταλάβω τι μας πιάνει εμάς τους Έλληνες και στις πιο καθοριστικές στιγμές της ιστορίας μας επιλέγουμε να είμαστε διχασμένοι και άρα πιο αδύναμοι. Αντί να ενωνόμαστε σαν μια γροθιά, σηκώνει ο καθένας τη δική του σημαία και μετά καλεί τους υπόλοιπους να ταχθούν με το ένα ή το άλλο «στρατόπεδο», προσπαθώντας να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερους «στρατιώτες».
Μετά, αρχίζουμε να τρωγόμαστε μεταξύ μας και να υποστηρίζουμε λυσσαλέα την άποψη που ο καθένας μας θεωρεί σωστή, με τους πραγματικούς εχθρούς να τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση γιατί – για ακόμη μια φορά – κατάφεραν να μας αποπροσανατολίσουν από αυτά που έχουν πραγματικά σημασία.
Τέτοια παραδείγματα στην ελληνική ιστορία έχουμε πάμπολλα και λυπάμαι που το λέω, αλλά τελικά είμαστε καταδικασμένοι, ως λαός, στη σισύφεια επανάληψη των λαθών μας. Αντί να διδασκόμαστε από αυτά και να γινόμαστε σοφότεροι, αντί να αξιοποιούμε προς όφελος μας τα παθήματα του παρελθόντος, βρισκόμαστε ξανά και ξανά «πρωταγωνιστές» στο ίδιο «σενάριο». Είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως!
Σε ένα άρθρο του, ο Μάριος Πλωρίτης αναφέρει πως ο Μακιαβέλλι «μνημόνευε το χωρίο του Τίτου Λίβιου “Όλοι μαζί ήταν γενναίοι, μα όταν άρχισε ο καθένας να σκέφτεται τον δικό του κίνδυνο, έγιναν δειλοί και πειθήνιοι”». Αυτό, νομίζω, έχουμε πάθει και τώρα. Και πολύ φοβάμαι για τις συνέπειες. Όχι τόσο γιατί θα είναι – ξανά – οδυνηρές, το έχουμε συνηθίσει αυτό άλλωστε τα τελευταία χρόνια. Αλλά γιατί ακόμη κι όταν κοπάσει αυτή η καταιγίδα, πάλι δεν θα έχουμε μάθει τίποτα. Και στην επόμενη δοκιμασία θα είμαστε πάλι διχασμένοι και άρα πιο αδύναμοι.
