Μες στη χριστουγεννιάτικη νύχτα ο κρίκος της αλυσίδας έσπασε. Ο κρίκος που συνέδεε την παλαιά, εμβληματική χωραΐτικη κοινότητα της Αμοργού με τη τωρινή της πραγματικότητα, έχει χαθεί. Ο κρίκος που ακατάπαυστα υπενθύμιζε στους σύγχρονους Αμοργιανούς το βαρύ αποτύπωμα του χωραΐτικου οικισμού και της κοινωνίας του στη νεώτερη κυκλαδική ιστορία, τον αρχαίο κώδικα ηθικής που επί αιώνες διέσωζε και απέπνεε, δεν υπάρχει πια.
Τα τελευταία χρόνια, ο κρίκος αυτός φάνηκε να ενώνει πλέον ολόκληρο το νησί σ’ έναν καινούργιο δρόμο, πάντοτε με βαθιές ρίζες στα παλιά. Ο Μάρκος, ψυχή τε και σώματι, έβαλε ατόφια τη σφραγίδα του στην έρευνα και διάσωση της ιστορικής κληρονομιάς και του λαϊκού πολιτισμού της Αμοργού. Μουσική και στιχουργική, σημαίνοντα μνημεία, ιστορικό αρχειακό υλικό, λαογραφική συλλογή, βιβλιοθήκη Ιωαννίδη, υπαίθριες ιστορικές διαδρομές, απηχούν τον ακούραστο αγώνα του για την αποκάλυψη, την προστασία και ανάδειξή τους.
Ο θάνατός σου μαχαιριά
στης Αμοργού τα σωθικά
Μερόνυχτα θε να θρηνεί
απ’ άκρου σ’ άκρο το νησί
Αιώνιο θα ‘ναι φυλαχτό
ο Μάρκος για την Αμοργό
Όμως… καθώς η καινούργια μέρα ξημέρωνε, είδαμε όλοι έτοιμο σφυρηλατημένο, ένα νέο, ίδιο κι απαράλλαχτο κρίκο στη θέση του παλιού, ν’ αστράφτει από φρεσκάδα… Πάνω του χαραγμένα, ευδιάκριτα κι ανεξίτηλα τα γράμματα: «Γιακουμής και Γιώργος Γαβράς»!
Σε ένδειξη τιμής και μνήμης για το Μάρκο, το αγαπημένο του μονοπάτι που μαζί το ανασύραμε από τη λήθη και την αφάνεια, μαζί το περπατήσαμε και μαζί το χαρακτηρίσαμε ως την με αριθμό 8 Διαδρομή Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος της Αμοργού, η διαδρομή «Χώρα – Αγία Βαρβάρα – Τερλάκι – Λέλη – Άγιος Γεώργιος – Άγιος Ιωάννης / Πύργος στο Ρίχτι» στο εξής θα φέρει την ονομασία «Μάρκος Γαβράς».
Τάσος Αναστασίου
Φώτο: Ο Μάρκος στο μονοπάτι για το Ρίχτι
